Ciepłe okna: jak wybrać okna energooszczędne? Ile za nie zapłacimy?
Estetyczne, trwałe i energooszczędne – to kryteria, którymi najczęściej chcemy się kierować przy wyborze ciepłych okien, zwłaszcza okien do domu energooszczędnego. Ale co tak naprawdę kryje się pod tymi określeniami? Jak ocenić parametry ciepłych okien i jakie są ich koszty?
Wzrastające koszty energii, wyższa świadomość społeczna inwestorów, a przede wszystkim kolejne zaostrzenie wymagań technicznych dla nowo budowanych domów sprawiają, że energooszczędność to cecha mająca coraz większe znaczenie. Na rynku są dostępne różne materiały, także okna, promowane tym określeniem. Jak więc wybrać najlepsze ciepłe okno? Na jakie parametry ciepłych okien zwrócić uwagę?
Parametry ciepłych okien
Zazwyczaj największą wagę przywiązuje się do wartości współczynnika przenikania ciepła Uw. Ale ważna jest również odpowiednia szczelność okna, za którą odpowiadają klasa przepuszczalności powietrza i prawidłowy montaż stolarki. Według obecnych wymagań wartość współczynnika Uw dla okien pionowych nie może być większa niż 1,1 W (m2*K), a dla dachowych – 1,3 W(m2*K). Wkrótce, bo od 2021 r., czeka nas zaostrzenie wymagań i wartości te zostaną obniżone odpowiednio do 0,9 i 1,1. Za ciepłe okna powszechnie uważa się takie, które już teraz spełniają zaostrzone wymagania, ale za kilkanaście miesięcy energooszczędność będzie już standardem.
Izolacyjność cieplna okna zależy przede wszystkim od izolacyjności ram okiennych – Uf – i pakietu szybowego – Ug. Im większe okno, tym większe znaczenie ma pakiet szybowy. W ciepłym oknie energooszczędnym ma więc co najmniej trzy tafle szkła i komory między nimi wypełnione argonem lub kryptonem. Przynajmniej na jedną z szyb jest naniesiona powłoka niskoemisyjna. Między pakietem szybowym a ramą skrzydła jest umieszczona ciepła ramka dystansowa ze stali nierdzewnej lub z tworzywa sztucznego. Pakiet szybowy w ciepłym oknie ma Ug nie większe niż 0,6 W/(m2*K).
Deklarowana przez producenta okien wartość współczynnika przenikania ciepła dotyczy wyrobu o konkretnych wymiarach i budowie – konstrukcji ram, pakiecie szybowym z określoną ramką dystansową. Zmiana każdego z tych elementów wpływa na zmianę wartości Uw. Najczęściej podaje się wartość obliczoną dla okna referencyjnego – jednoskrzydłowego o wymiarach 123 x 148 cm. Większe okno, z większym udziałem w jego powierzchni pakietu szybowego, będzie cieplejsze (niższa wartość Uw). Natomiast okno mniejsze lub okno dwuskrzydłowe zbudowane z takich samych komponentów będzie miało słabszą izolacyjność (wyższą wartość Uw).
Budowa ciepłego okna
Ciepłe okna mogą być wykonane z drewna, tworzywa bądź aluminium, jeśli profile charakteryzują się współczynnikiem Uf nie wyższym niż 1 W/(m2.K), ale zazwyczaj wynosi on około 0,8. Ważne są zatem grubość i budowa profili okiennych. Ramy ciepłych okien aluminiowych oraz z PCW są zbudowane z profili wielokomorowych, w których umieszcza się różnego rodzaju wkładki termiczne, na przykład ze spienionego polistyrenu, lub piankę poliuretanową. Poprawie izolacyjności termicznej ram w oknach z PCW służy zastąpienie tradycyjnych wzmocnień stalowych wzmocnieniami z tworzyw sztucznych, kompozytów z włóknem szklanym lub termoplastycznymi wkładkami wzmacniającymi. Głębokość zabudowy w ciepłych oknach tworzywowych to 82-90 mm. Okna aluminiowe o podobnej izolacyjności mają podobną głębokość zabudowy jak okna tworzywowe.
Aby profile drewniane osiągnęły Uf mniejsze niż 1 W/(m2.K), muszą być grubsze (głębokość zabudowy 92 mm) albo połączone z innym (cieplejszym) materiałem. Powstały więc konstrukcje drewniano-aluminiowe, w których od strony pomieszczenia okno dalej ma ramę z drewna litego, od zewnątrz profil aluminiowy, a między nimi jest umieszczona warstwa termoizolacyjna (na przykład polistyren, pianka poliuretanowa). Wtedy mogą mieć grubość i izolacyjność podobną jak okna z PCW.
Newralgicznym miejscem ucieczki ciepła może być również styk profilu z pakietem szybowym. Najpopularniejszym sposobem redukcji liniowego mostka termicznego jest ciepła ramka dystansowa, która może poprawić współczynnik Uw nawet o 10%. Podobny efekt daje także głębsze osadzenie szyby w profilu okiennym, a także wklejanie pakietu szybowego w profil, które jednocześnie usztywnia skrzydło i pozwala zmniejszyć lub wyeliminować wzmocnienia stalowe (czyli poprawić wartość Uf).
Istnieje kilka sposobów, aby poprawić parametry termoizolacyjności okien. Przede wszystkim, aby dobrze spełniały swoje funkcje, okna dachowe muszą być odpowiednio zamontowane w połaci dachu. Najlepiej ocieplić je materiałem termoizolacyjnym, co zmniejsza ryzyko powstawania mostków termicznych. Materiał ocieplenia należy zabezpieczyć od zewnątrz folią paroprzepuszczalną i od wewnątrz folią paroszczelną. Chcąc zwiększyć termoizolacyjność okien dachowych, można zastosować chociażby kołnierz uszczelniający w wersji Thermo. Kołnierz z dodatkową termoizolacją jest doskonałym systemowym rozwiązaniem gwarantującym szczelne i „ciepłe” połączenie okna z połacią dachu. Umożliwia docieplenie okien dachowych ponad poziomem łat. Ma przyklejony od wewnątrz elastyczny materiał dociepleniowy, który szczelnie przylega do ościeżnicy okna, dzięki czemu po zamontowaniu tworzy termoizolacyjną ramę. Materiał charakteryzuje się bardzo dobrymi parametrami termoizolacyjnymi (bardzo dobry współczynnik λ). Kołnierz Thermo izoluje termicznie okno i znacznie poprawia współczynnik przenikania ciepła, nawet do 15% w zależności od jego typu.
Innym sposobem na poprawę termoizolacyjności okien jest montaż akcesoriów wewnętrznych i zewnętrznych. Rolety wewnętrzne chronią w ograniczonym stopniu przed stratami ciepła w zimie. Korzystnym rozwiązaniem jest montaż akcesoriów zewnętrznych, takich jak rolety zewnętrzne czy markizy. Akcesoria te już w zauważalny sposób poprawiają energooszczędność okien dachowych. Markizy często też montowane są na oknach fasadowych. Ich główną zaletą jest ochrona wnętrza przed nagrzewaniem w upalne dni. Zimą poprawiają energooszczędność okien aż do 16%, chroniąc wnętrze przed stratami ciepła.
MATERIAŁ PŁATNY
Ile zapłacimy ciepłe okna?
Sprawdźmy to na przykładzie domu energooszczędnego Nowatorski – Murator EC383. To dom parterowy z poddaszem przeznaczonym do indywidualnej adaptacji. W projekcie przyjęto, że tylko w kuchni i w sypialni usytuowanej od północy są okna standardowej wysokości (140 cm w świetle muru). Pozostałe okna na parterze mają znaczenie w bilansie energetycznym: są wysokie (240 cm w świetle muru), ale nie wszystkie się otwierają. Stałe jest pojedyncze okno w przedsionku, a także jedno ze skrzydeł w dużym oknie tarasowym w pokoju dziennym i w dwuskrzydłowym oknie w sypialni małżeńskiej. Reszta okien ma po dwa otwierane skrzydła. Przeszklenia dwuskrzydłowe wysokie i standardowej wysokości mają ponad 2 m2 każde, a łącznie zajmują powierzchnię 35,01 m2, czyli aż 95%. Na poddaszu zaprojektowano pięć okien połaciowych, w tym dwa z funkcją wyłazu dachowego. Zaproponowano po dwa warianty wyceny ciepłych okien na każdej kondygnacji. Wszystkie okna są drewniane, ale różnią się budową i wyposażeniem, co wpływa na niektóre parametry.
Koszt ciepłych okien: wariant I – optymalny
Fasadowa stolarka okienno-drzwiowa jest wykonana w systemie IV 78. Okna mają konstrukcję z klejonych warstwowo profili sosnowych, dwukomorowe pakiety szybowe wypełnione argonem o współczynniku Ug = 0,7 W/(m2.K) i okucia Siegenia Si-Line w klasie bezpieczeństwa RC1. Zawiasy w skrzydłach otwieralnych są wyjątkowo smukłe, nie wystają poza krawędź skrzydła i licują się z przylgą, osłaniają też wkręty, którymi są przytwierdzone do ram, estetykę podnoszą osłonki w kolorze jasnotytanowym. Ten system charakteryzuje się współczynnikiem Uw = 0,94-1,02 W/(m2.K). Na poddaszu są także okna: trzy obrotowe i dwa wyłazy dachowe. Są wyposażone w dwukomorowe pakiety szybowe wypełnione argonem (okna) o Ug = 0,7 W/(m2.K) lub kryptonem (wyłazy) o Ug = 0,5 W/(m2.K). Poczwórny system uszczelek zapewnia oknom najwyższą klasę szczelności (IV). Nowa konstrukcja wyłazu daje możliwość zmiany stron otwierania, więc nie trzeba od razu decydować, czy będzie to lewy, czy prawy wyłaz. Stolarka jest montowana w połaciach w termoizolacyjnych kołnierzach uszczelniających, które od wewnątrz mają przyklejony elastyczny materiał dociepleniowy. Umożliwiają one głębsze osadzenie okien i lepsze ocieplenie okna ponad poziomem łat. Przy montażu niezbędny jest również pakiet XDK składający się z zestawu izolacyjnego (wełna owcza do wypełnienia przestrzeni wokół ramy i kołnierza z membrany wiatroizolacyjnej mocowanego od zewnątrz) oraz kołnierza paroszczelnego chroniącego termoizolację przed zawilgoceniem od strony poddasza.
Koszt ciepłych okien: wariant II – dla wymagających
Zaproponowano ciepłe okna o lepszej izolacyjności termicznej i wyższym standardzie estetycznym i użytkowym. Na parterze okna mają konstrukcję drewniano-aluminiową Innoview i trzykomorowe pakiety szybowe wypełnione kryptonem o współczynniku Ug = 0,3 W/(m2.K). Osiągają bardzo niskie wartości Uw (0,68-0,72), dzięki czemu można je zastosować także w domu pasywnym. Ramy mają grubość 92 mm. Ta technologia pozwala na wieloletnie użytkowanie okien bez konieczności ich konserwacji. Niewidoczne połączenia naroży na profilach aluminiowych podnoszą estetykę okien i zwiększają ich trwałość. Na poddaszu są okna o podwyższonej osi obrotu z pogrubionym o 50% profilem wykonane w systemie topSafe, z energooszczędnym dwukomorowym pakietem szybowym (z antywłamaniową szybą 33,2T z powłoką niskoemisyjną) o Ug = 0,5 W/(m2.K). Charakteryzuje je zarówno dobra izolacyjność termiczna (Uw = 0,8), jak i akustyczna (Rw = 30 dB).
