Wymiary okna a wymiary ościeża. Czy zmieniać wymiary okien w istniejącym domu?
Wymiana okien to duża ingerencja w dom. Czy zmiana wymiarów okien lub zmiana ich kształtu to dobry pomysł? Decydując się na konkretne zmiany trzeba pamiętać, aby wymiary okien były odpowiednio mniejsze od wymiarów ościeży.
Przemyślana wymiana okien
Remont to dobry moment, żeby unowocześnić dom, nadać mu nowy charakter. Warto wtedy zatrudnić architekta, bo fachowa pomoc pozwoli uzyskać optymalny efekt. Przede wszystkim możesz zmienić liczbę, kształt, podziały i kolor okien. Można dwa otwory połączyć, uzyskując jedno efektowne przeszklenie. W ten sposób budynek zyskuje nowoczesny wyraz. Jeśli masz stary dom z małymi oknami o tradycyjnym układzie słupków i ślemion, możesz zastosować zupełnie inne okna, jednak wymiana na takie pozbawione podziałów może być ze szkodą dla architektury.
Moda na duże przeszklenia jednoramowe idzie w parze z możliwościami technologicznymi nowoczesnych okien. Zanim podejmiesz decyzję, należy się zastanowić, czy nowy wygląd okien będzie pasował do kształtu domu i jego stylistyki. Duże przeszklenia będą pasowały do domu w nowoczesnym stylu, a okna z wieloma szprosami sprawdzą się w budynku o tradycyjnej architekturze. Zastosowanie wielkich przeszkleń zapewni lepsze doświetlenie pomieszczeń, ale jeśli na przykład wcześniej pod małym oknem był grzejnik, teraz musisz zdecydować, gdzie go przenieść.
Jak zmienić wymiary okien?
Kupując nową stolarkę okienną, możesz zmienić wymiary okien. Nie jest problemem zmniejszenie otworu. Po wyjęciu starego okna wystarczy podmurować go cegłami czy płytami betonu komórkowego. Gdy nie ma ingerencji w konstrukcję ściany, według interpretacji Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego nie wymaga to zgłoszenia. Inaczej ma się sprawa, gdy chcemy okna powiększyć. Jeśli nowe okna znajdą się w przestrzeni pod starym nadprożem – nie ma problemu. Ale gdy postanowisz na przykład wstawić okna większe lub wyższe albo w nowym miejscu, powinien się na ten temat wypowiedzieć inżynier konstruktor, który obliczy i narysuje, jakie nowe nadproża należy wykonać. Jest to poważna ingerencja w strukturę ścian konstrukcyjnych, dlatego należy przygotować projekt.
Przebudowa a wymiary otworu okiennego
Gdy zmienia się wymiary okna lub jego położenie w ścianie, niezbędne jest wykonanie nowego nadproża. Jego zadaniem jest przeniesienie obciążeń ze ściany, stropu, słupów i innych elementów konstrukcyjnych położonych ponad otworem na ścianę pod nim. Wymagana nośność nadproża jest uzależniona od tych obciążeń oraz od szerokości otworu okiennego. Typowe nadproża prefabrykowane, na przykład belki żelbetowe L19 lub profile stalowe, powinny mieć minimum 10 cm oparcia. Oznacza to, że nawet minimalne przesunięcie otworu, na przykład o 5 cm, może doprowadzić do sytuacji, gdy stare nadproże nie będzie pełnić swoich funkcji. Czasem jako nadproże można wykorzystać wieniec opuszczany stropu żelbetowego lub podciąg. Przed przystąpieniem do przebudowy sytuację powinien ocenić konstruktor – może to oszczędzić sporo pracy i kosztów, a także zapewnić spokojny sen właścicielom. Wykonanie nowego nadproża odbywa się etapami. Najpierw na jednej połowie ściany, a po związaniu wszystkich zapraw wypełniających – na drugiej. Oczywiście ta część ściany, na której nie są prowadzone prace, musi być odpowiednio podparta – zarówno przed, jak i po wykonaniu nadproża na drugiej połówce.
Robert Wiktor, inżynier konstruktor
Rolety zewnętrzne a zmiana wymiarów okien
Wymiana nadproży jest okazją do zamontowania systemowego nadproża z rolokasetą. Jeśli zdecydujesz się na rolety okienne montowane we wnęce okiennej, powinieneś wybrać okna z rolokasetą. Warto pamiętać, że rolety zewnętrzne zmniejszają ilość światła wpadającego do wnętrza, ale za to poprawiają izolacyjność okna, jednak tylko wtedy, gdy zostaną prawidłowo zastosowane. Nie powinny one przylegać do okna ani być od niego zbytnio oddalone. Optymalna jest odległość mniej więcej 3 cm. Jeżeli wybierzesz rolety o wzmocnionej konstrukcji, zyskasz dodatkowe zabezpieczenie - okna antywłamaniowe.
Małe czy duże okna?
Najdroższym elementem okna jest jego rama. Dlatego dobrym sposobem na obniżenie ceny jest stosowanie okien o jak największych powierzchniach i jak najmniejszej liczbie podziałów. Każdy dodatkowy element konstrukcji generuje koszty. Tam, gdzie jest to możliwe, zalecam stosowanie okien nieotwieralnych, tak zwanych fixów. Mają one prostszą konstrukcję i dzięki temu są tańsze. W cenie przeciętnego okna otwieralnego można kupić okno nieotwieralne o standardzie pasywnym.
Cezary Sankowski, architekt projektujący domy pasywne
Wymiary okna a wymiary ościeżnicy
Prawidłowe zamontowanie okien będzie możliwe tylko wtedy, gdy będą one odpowiednio mniejsze od ościeży:
- 2-3 cm węższe;
- 4,5-5,5 cm niższe.
Odstęp pomiędzy oknem a ościeżem nazywany jest luzem. Umożliwia on poprawne ustawienie okna w ościeżu, uszczelnienie połączenia i zamontowanie podokienników: zewnętrznego oraz wewnętrznego. Jego wielkość zależy od rodzaju okna (drewniane, aluminiowe, tworzywowe) i rodzaju ościeża – z węgarkiem lub bez.
Ościeża z węgarkiem czy bez?Lepiej z węgarkiem: trudniej z takiego ościeża wyrwać okno. Ponadto węgarek osłania połączenie okna z ościeżem, dzięki czemu ma ono lepszą izolacyjność cieplną i akustyczną.
Na co zwrócić uwagę przy zmianie wymiarów okien?
Montując duże okna aluminiowe lub tworzywowe, lepiej jest pozostawić większy luz: 1,5 cm po bokach i na górze okna. Takie okna bardziej niż okna drewniane rozszerzają się pod wpływem temperatury, szczególnie jeżeli mają ciemne kolory. Jeśli w połączeniu okna z ościeżem ma być ocieplenie z wełny mineralnej lub szklanej, również pozostawia się większy luz.
Także jeśli nad oknem ma być zamontowana roleta, trzeba zostawić dodatkowe miejsce na jej skrzynkę. Tylko wtedy będzie ją można schować w ścianie: zamontowana w ten sposób skrzynka nie będzie wystawać z muru nad oknem i szpecić elewacji.
Czasami w ościeżu wymurowane są bardzo duże węgarki, które po zamontowaniu okna będą zakrywały całą ościeżnicę i nachodziły na ramę okna. Trzeba to również uwzględnić, ustalając wymiary okna. Do takiego ościeża trzeba zamówić mniejsze okno, a jego ościeżnicę poszerzyć o dodatkowy element (profil).Przy wymianie okien może się okazać, że stare okna były wbudowane w ścianę bez luzów: ustawione i obmurowane w trakcie wznoszenia ścian. Nowe okna powinny mieć wtedy odpowiednio mniejsze wymiary, aby pozostało miejsce na ich uszczelnienie. Trzeba więc zostawić większy luz, dzięki czemu ograniczy się uszkodzenia tynku w ościeżach.