Rodzaje węgla - groszek, kostka, orzech. Jaki węgiel wybrać?
Paliwa stałe - jakie są? Węgiel kamienny, orzech, ekogroszek, kostka - czym się różnią? Jaką mają wartość opałową? Rodzaje węgla jakimi palimy, decydują o sprawności pieca. Węgiel i groszek III (nazywany ekogroszkiem) to opał, który zapewnia komfort cieplny. Co warto wiedzieć o poszczególnych rodzajach węgla?
Brak stabilności na rynku paliw energetycznych, wysokie ceny gazu ziemnego i oleju opałowego oraz energii elektrycznej sprawiają, że węgiel kamienny w Polsce wciąż jest podstawowym źródłem ciepła w wielu domach.
Węgiel kamienny jako paliwo
Koszty ogrzewania domu węglem kamiennym zależą przede wszystkim od rodzaju i sprawności instalacji grzewczej oraz od jakości paliwa. Nowoczesne automatyczne piece węglowe mogą osiągać sprawność spalania na poziomie 80-90%. Wybierając ogrzewanie węglowe, należy jednak pamiętać, że osiągnięcie wysokiej sprawności wytwarzania ciepła jest możliwe tylko wtedy, gdy stosuje się odpowiedni rodzaj węgla o dobrej jakości. Jest to tym bardziej ważne obecnie, gdy węgiel znacznie podrożał. Jeśli więc mamy dużo za niego zapłacić, warto wybrać taki, który pozwoli osiągnąć najwięcej energii cieplnej. Przeczytaj też: Wysoka cena węgla - czy uda się kupić węgiel przed zimą?
Wartość energetyczna węgla, nazywana jego wartością opałową, jest bowiem różna. Zależy chociażby od kopalni, w której jest wydobywany, czy sortymentu (im mniejsze ziarna, tym mniejsza wartość opałowa). Stosując węgiel sprawdzony pod względem jakościowym mamy niższe roczne koszty ogrzewania budynku, a dodatkowo ograniczamy emisję substancji szkodliwych do atmosfery. Ponieważ obecnie produkuje się wiele różnych typów pieców węglowych, paliwo do nich zawsze powinno być dobierane zgodnie ze wskazaniami producenta zawartymi w dokumentacji technicznej urządzenia. Znajdują się w niej informacje dotyczące rodzaju węgla i parametrów jakościowych paliwa zalecanego do konkretnego modelu kotła.
Przeczytaj również: Dodatek węglowy 3000 zł. Jak go dostać, kiedy wnioski i wypłata?
Oprócz rodzaju węgla zalecanego przez producenta, dla którego zostały określone parametry kotła (np. jego moc i sprawność), zwykle dopuszczalne jest spalanie w kotle innych paliw, m.in. drewna. Jednak kocioł opalany paliwem innym niż podstawowe najprawdopodobniej nie będzie pracował optymalnie, czyli jego moc i sprawność będą mniejsze od znamionowych.
Sprawdź parametry węgla
Kupując węgiel, trzeba sprawdzić jego parametry. W każdym składzie opału powinny być one udostępniane klientom. Parametry węgla workowanego są umieszczone na opakowaniu. Obecnie można kupić węgiel za pośrednictwem sklepów internetowych. Tam również są udostępniane informacje o sortymencie węgla oraz jego parametrach technicznych. PGG tworzy sieć składów węglowych, gdzie kupimy taniej węgiel z dowozem >>>
Rodzaje węgla
Węgiel kamienny dzieli się na typy, sortymenty, klasy i gatunki.
- Typ węgla. O typie węgla energetycznego decydują między innymi: zawartość części lotnych, zdolność spiekania i ciepło spalania. Do kotłów w domach jednorodzinnych stosuje się węgiel typu od 31 do 33.
- Klasa węgla. Zależy od wartości opałowej węgla i zawartości popiołu. Oznacza się ją dwoma cyframi, na przykład 25/7, gdzie 25 określa najniższą wartość opałową wyrażoną w MJ/kg, 7 – najwyższą zawartość popiołu w procentach. Im wyższa wartość opałowa paliwa, tym więcej ciepła uzyskamy.
- Gatunek węgla. Węgiel podzielono również na cztery gatunki, biorąc pod uwagę jego klasę i sortyment. Im niższa klasa i mniejsze uziarnienie, tym gorszy gatunek węgla.
- Sortyment. Zależnie od wielkości ziarna rozróżnia się następujące sortymenty węgla:
Przeczytaj też: Ile kosztuje ekogroszek - aktualne ceny
- grube (kęsy, węgiel kostka, orzech) – wielkość ziaren powyżej 25 mm,
- średnie (węgiel groszek) – wielkość ziaren 8-31,5 mm,
- drobne – wielkość ziaren do 50 mm
- miałowe - wielkość ziaren do 31,5 mm,
- mułowe – wielkość ziaren do 1 mm.
Projekt rozporządzenia dot. jakości paliw stałych
Najpopularniejsze sortymenty węgla kamiennego przeznaczone do spalania w kotłach małej mocy to orzech, groszek i miał. Od lat powszechnie używana jest nazwa ekogroszek – węgiel kamienny o wielkości ziaren od 8 do 31,5 mm, niskiej zawartości siarki (do 1%) i popiołu (do 10%), sprzedawany w workach foliowych pod różnymi nazwami handlowymi. Jednym z argumentów za stosowaniem przedrostka eko- była niska zawartość siarki (spaliny powstające podczas spalania zawierają mniej dwutlenku siarki). Stosowanie tej nazwy zostało zweryfikowane i uznane za nieuzasadnione. Ma ono charakter marketingowy. Podobnie rzecz się ma w przypadku węgla sprzedawanego pod nazwą ekomiał.
W 2021 r. Ministerstwo Klimatu i Środowiska rozpoczęło prace nad uporządkowaniem i uaktualnieniem wymagań jakościowych wobec paliw stałych. Przygotowało rozporządzenie, które miało wejść w życie w I lub II kwartale 2022 r. Zaproponowano, że obecnie powinno się używać nazwy groszek III oraz miał - nazwy bez przedrostka eko-. Wobec wojny na Ukrainie i problemów z zaopatrzeniem w węgiel prace nad przepisami ustały.
Zakazane paliwa węglowe
Kiedyś jako paliwo zastępcze do kotłów węglowych można było stosować węgiel brunatny sprzedawany w postaci brykietów. Ma on niską wartość opałową, więc daje niewiele ciepła. Od 1 czerwca 2020 r. jego sprzedaż i spalanie w kotłach i piecach domowych zostało zakazane! Jest to paliwo dające mało ciepła, a dużo zanieczyszczeń. Od 2018 r. zakazano stosowania paliw węglopochodnych o najniższej jakości, np. brykietów zawierających mniej niż 85% węgla kamiennego, mułów i flotokoncentratów.
Odstąpienie od wymagań jakościowych dla paliw stałych
W związku z brakiem węgla na rynku i zagrożeniem, że może go zabraknąć, Ministerstwo Klimatu i Środowiska 27 czerwca 2022 r. wydało rozporządzenie o odstąpieniu od stosowania wymagań jakościowych w odniesieniu do paliw stałych. Rozporządzenie ma charakter przejściowy i obowiązuje przez 60 dni od dnia po ogłoszeniu. To jeden ze sposobów zapewnienia paliwa węglowego dla odbiorców.
Wybór kotła a rodzaj węgla
Obecnie kotły węglowe są na cenzurowanym. Sprawdź, do kiedy trzeba wymienić kopciucha w danym województwie i gdzie obowiązuje zakaz palenia w kominkach. Ma to przede wszystkim związek z ich niekorzystnym oddziaływaniem na środowisko. Ich miejsce powoli zajmują kotły na biomasę, którą zalicza się do odnawialnych źródeł energii. Współczesne kotły na paliwa stałe emitują mniej zanieczyszczeń i osiągają lepsze efekty spalania, by spełnić restrykcyjne wymagania energetyczno-emisyjne określone w dyrektywie unijnej, tzw. Ekoprojekcie. Aby uzyskać certyfikat Ekoprojektu, kocioł nie może przekraczać wyznaczonych dla poszczególnych paliw (pellety, drewno opałowe) progów emisji cząstek stałych (pyłów PM), tlenku węgla, tlenków azotu i organicznych związków gazowych. Ogranicza się w ten sposób jego niekorzystne oddziaływanie na środowisko.
W zależności od sortymentu węgla kamiennego, jakim należy palić w kotle, możemy mówić o kotłach:
- tradycyjnych na węgiel kamienny – przeznaczonych głównie do palenia w nich węglem z grupy sortymentów grubych. W nich jest spalany głównie orzech, czyli węgiel o wielkości ziaren 25-80 mm;
- wyposażonych w podajnik paliwa, tzw. retorowych – przeznaczonych do spalania węgla sortymentu groszek.
W sprzedaży znajdziemy kotły opalane węglem sortymentu orzech (20-50 mm), które spełniają wymogi Ekoprojektu. Kotły na ekogroszek (5-30 mm) są wyposażone w podajnik i mniej lub bardziej rozwinięte systemy sterowania. Ich ceny dorównują cenom kotłów na pellety. Zasada działania jest podobna, różnią się przede wszystkim palnikami. Automatyczne kotły na ekogroszek osiągają wysoką sezonową efektywność energetyczną, co wynika z wyższej wartości opałowej węgla w porównaniu z pelletami. Mają liczne rozwiązania usprawniające proces spalania, np. ceramiczne wyłożenie komory spalania czy automatyczne czyszczenie wymiennika. Jednak od 2022 r. nie będzie można uzyskać dotacji na kocioł węglowy w ramach programu„Czyste powietrze”.
Aby mieć pewność, że paliwo będzie miało odpowiednią jakość, najbezpieczniej kupować je w autoryzowanej sieci sprzedaży. Tylko paliwo dobrej jakości i dobrane do rodzaju kotła gwarantuje jego efektywną i ekologiczną pracę.
