Piec na pellet. Jaki wybrać? Rodzaje kotłów na pellet, wady i zalety

2024-07-08 12:02

Agata Kosiarska | Piotr Laskowski | Anna Kazimierowicz

Piec na pellet to wydatek rzędu 10-30 tys. zł. Jaki wybrać kocioł na pellet i na co zwrócić uwagę przy zakupie? Jak wygląda jego obsługa? Ile kosztują kotły na pellet?

Autor: Kostrzewa Kocioł na pellety to nowoczesne urządzenie grzewcze

Pellety to paliwo, które zaczyna być doceniane. Nowoczesne kotły na pellety gwarantują ekologiczne, wydajne i wygodne ogrzewanie domu z zachowaniem czystości w kotłowni. Co więcej, kotły na pellety emitują spaliny o znacznie mniejszej zawartości zanieczyszczeń niż w przypadku innych paliw. Dowiedz się więcej o ogrzewaniu domu pelletami i urządzeniach, jakie do tego służą. Większość kotłów na pellet to urządzenia jednofunkcyjne – zasilają tylko instalację grzewczą. By mogły przygotowywać wodę do mycia, trzeba do nich dokupić zasobnik c.w.u. Rzadkością są kotły z wbudowanym zasobnikiem.

W naszym poradniku znajdziesz:

Dla kogo kocioł na pellety?

Montaż kotła na pellety powinny wziąć pod uwagę osoby, które nie mają dostępu do gazu ziemnego i ze względu na koszty chcą ogrzewać dom paliwami stałymi. Spalanie pelletów pozwala na uzyskanie niskich wskaźników emisji zanieczyszczeń do atmosfery i wysokiej efektywności energetycznej. Dostępne na rynku kotły na pellety spełniają wymagania energetyczno-emisyjne najwyższej klasy 5 oraz unijnej dyrektywy Ecodesign. Na rynku znajdziemy wiele kotłów na pellety o klasie energetycznej A lub A+.

Ponadto kocioł na pellety to rozwiązanie dla osób, które mają możliwość na wygospodarowanie w domu pomieszczenia na kotłownię, minimum 2 x 3 m. Większość kotłów na pellety jest fabrycznie wyposażonych w zasobnik paliwa, w którym mieści się jego zapas na 3-4 dni. Jeśli to dla kogoś za mało, może dokupić większy – niektórzy producenci dają możliwość takiego wyboru przy zamawianiu kotła, w innych przypadkach możliwe jest zastosowanie dodatkowego zasobnika. Gdy w kotłowni nie ma miejsca na duży zasobnik, problem rozwiązuje wykorzystanie podajnika pneumatycznego transportującego pellety na znaczną odległość. Piec na pellet to dobre rozwiązanie dla tych, którzy nie chcą się zajmować rozpalaniem i dokładaniem drewna. Jednorazowy zasyp paliwa umożliwia działanie pieca od 30 godzin do 5 dni (w zależności od zapotrzebowania na moc pieca i wielkości zasobnika na paliwo), a nad procesem spalania czuwa elektronika.

Dlaczego kocioł na pellety?

Ogrzewanie pelletami kosztuje wprawdzie o 25% więcej niż gazem ziemnym, ale za to nieco mniej niż propanem, o ponad połowę mniej niż olejem opałowym i o ponad 100% mniej niż grzejnikami elektrycznymi. Wobec wysokich cen prądu zasilającego pompy ciepła i niepewności, co dalej z kotłami gazowymi, w ostatnim czasie wzrosło zainteresowanie tymi urządzeniami grzewczymi, co pokazują statystyki programu Czyste powietrze. W marcu 2024 r. wnioski o dofinansowanie kotłów na biomasę (mogą być wśród nich także mało popularne kotły zgazowujące drewno) stanowiły 46% wymienianych urządzeń grzewczych.

Dofinansowanie kotłów na pellet

Podczas termomodernizacji domów wielu inwestorów zamienia stare kopciuchy na kotły na pellet. W ramach programu Czyste powietrze można uzyskać dofinansowanie na kotły na pellety o podwyższonej efektywności energetycznej (klasa co najmniej A+) oraz obniżonej o połowę emisji cząstek stałych niż wymogi podstawowe (nie więcej niż 20 mg/m3). Od 14 czerwca 2024 r. dofinansowanie przysługuje wyłącznie pod warunkiem wyboru kotła na pellety wpisanego na listę ZUM publikowaną na stronie programu Czyste powietrze.

Kotły na pellet cena

Ceny kotłów na pellety nie zależą wprost od ich mocy. Ważne jest wyposażenie kotła oraz osiągane parametry energetyczne. Warto wziąć pod uwagę elementy poprawiające efektywność energetyczną oraz ułatwiające obsługę, a także pojemność zasobnika na opał.

Ceny kotłów na pellety zaczynają się od ok. 10 tys. zł. Tyle zapłacimy za najprostsze modele, do których trzeba dokupić jeszcze zasobnik pelletów oraz zbiornik ciepłej wody i inne akcesoria potrzebne do włączenia go w instalację. Duży wybór kotłów na pellet jest w cenie 15-20 tys. zł. Nowoczesny kocioł na pellet, bogato wyposażony w nowinki techniczne związane głównie z układem automatycznego sterowania działaniem palnika, ale także zapewniające jak największą samoobsługowość urządzenia może kosztować powyżej 30 tys. zł.

Przeczytaj też: Pellet CENA - jest coraz drożej

Jak dobrać moc kotła na pellety?

Nie warto kupować kotła o mocy większej niż obliczona w projekcie domu, bo przez większą część sezonu grzewczego powinien pracować z mocą nominalną (mniejszą od maksymalnej). Będzie wtedy osiągał najwyższą sprawność, czyli z porcji paliwa uzyskiwał najwięcej energii.

Zobacz też:

Okno w dachu płaskim? Tak, to możliwe!

Dzięki temu zużycie pelletów będzie mniejsze i do atmosfery trafi mniej zanieczyszczeń powstających w procesie spalania. W ofercie producentów pojawia się coraz więcej kotłów małej mocy – nawet kilkukilowatowych. Taka moc wystarczy do ogrzewania dobrze ocieplonego domu. Jeśli kocioł ma także podgrzewać wodę do mycia, jego moc powinna być większa (w zależności od zapotrzebowania).

Obsługa kotła na pellety

Ponieważ pellety są dozowane do kotła automatycznie, użytkownik jest zaangażowany w jego obsługę tylko sporadycznie – jest to chyba największą zaletą kotłów na pellety w porównaniu z tymi na węgiel czy zwykłe drewno opałowe. Zależnie od wielkości zasobnika zapas palletów trzeba uzupełniać co 5-7 dni. Ponadto pellety są rozpalane przez zamontowane w palniku grzałki uruchamiane automatycznie przez sterownik. W kotłach są też montowane samoczynne systemy gaszenia płomienia i zabezpieczające przed jego cofnięciem się do zasobnika paliwa. Zatem mając do dyspozycji duży zasobnik na pellety, można ogrzewać dom stosunkowo niedrogim paliwem stałym i jednocześnie cieszyć się bardzo wygodą obsługą.

Zalety kotłów na pellety:

prosta i bardzo wygodna obsługa;
niemal w pełni zautomatyzowane działanie;
łatwa regulacja mocy - bez wpływu na sprawność;
łatwe utrzymanie czystości w kotłowni;
ekologia - pellety to odnawialne źródło energii.

Kotły przeznaczone do spalania pelletu są zwykle sprzedawane z automatycznymi podajnikami i zbiornikami paliwa. Podajniki mają za zadanie dostarczać paliwo ze zbiornika do paleniska. Do wyboru są ślimakowe albo pneumatyczne. Te ostatnie umożliwiają transportowanie pelletu na odległość kilkunastu lub nawet kilkudziesięciu metrów. Dzięki temu paliwo może być magazynowane w znacznej odległości od kotłowni, np. w osobnym pomieszczeniu lub w zbiorniku ustawionym na zewnątrz. Warto wygospodarować duże pomieszczenie na opał, bo można zaopatrzyć się w jego zapas na cały sezon grzewczy w okresie, gdy jego cena jest najniższa.

Jak działa palnik w kotle na pellety?

Pellety można spalać tak jak każde paliwo stałe – nawet w najprostszym palenisku. Ale wszystkie ich zalety ujawniają się, gdy używa się do tego palnika przeznaczonego specjalnie do spalania granulatu drzewnego. Technika efektywnego spalania pelletów została bardzo rozwinięta. Są kotły. w których można uzyskać efekt kondensacyjny, przez co ich sprawność przekracza 100%. Ten efekt wcześniej był możliwy do uzyskania w kotłach gazowych.

Palnik na pellety to dość skomplikowane urządzenie sterowane elektronicznie. Oprócz rusztu, na który trafia paliwo z dołączonego podajnika, jest w nim też wentylator nadmuchujący powietrze z tlenem potrzebnym do spalania i grzałka inicjująca zapłon. W najnowocześniejszych kotłach są jeszcze elementy pozwalające efektywniej kontrolować proces spalania pelletów i dostosować go do potrzeb, np. czujnik temperatury czy sonda lambda mierząca poziom tlenu.

Po uruchomieniu palnika włączają się grzałka oraz wentylator i przez zaprogramowany czas jest podawane paliwo. Po dostarczeniu jego rozruchowej dawki układ sterujący zatrzymuje podajnik i czeka na sygnał obecności płomienia ze znajdującego się w palniku czujnika (fotokomórki). Gdy pojawi się płomień, podajnik jest ponownie uruchamiany. Zaczyna dostarczać niewielkie dawki paliwa i przez zaprogramowany okres, o długości zależnej od mocy palnika, stopniowo je zwiększa, aż do osiągnięcia docelowej wydajności.

Paliwo jest podawane do chwili, w której woda w kotle nagrzeje się do temperatury ustawionej na termostacie zamontowanym w kotle. Wtedy termostat wyłącza podajnik, ale wentylator pracuje nadal, dopóki czujnik płomienia nie zarejestruje jego zaniku. Paliwo przestaje być uzupełniane do chwili, gdy temperatura wody w kotle obniży się do wartości powodującej, że termostat wysyła do sterownika sygnał o konieczności uruchomienia podajnika.

Gdyby w międzyczasie paliwo się dopaliło i płomień wygasł, sterownik włączy na pewien czas nadmuch powodujący oczyszczenie rusztu z popiołu, a następnie zatrzyma wentylator. Kiedy sterownik otrzyma z termostatu kotła sygnał inicjujący procedurę startową, palnik zostanie ponownie uruchomiony.

Jak czyścić kocioł na pellety?

Najważniejsze jest czyszczenie palnika, żeby efektywnie spalać kolejne porcje paliwa. W tym celu w kotłach na pellety stosuje się palniki samoczyszczące, na przykład obrotowe albo z ruchomym rusztem albo z nadmuchem usuwającym popiół. Kolejną czynnością jest czyszczenie wymienników ciepła, które może być także zautomatyzowane. Popiół należy usuwać regularnie (są kotły, w których może on być sprasowywany, żeby robić to rzadziej).

Kocioł na pellet sprawność

Wysoką sprawność procesu spalania osiąga się dzięki utrzymywaniu optymalnego składu mieszanki paliwowo-powietrznej. W kotłach na pellety odpowiada za to układ automatyki z odpowiednimi czujnikami (sondą lambda, czujnikiem temperatury i ciśnienia w komorze spalania) współpracujący z podajnikiem i wentylatorem. Z im większą precyzją można regulować ich wydajność, tym większą sprawność osiąga kocioł.

W unoszących się nad rusztem spalinach wciąż są jeszcze substancje, które można spalić i dzięki temu uzyskać sporą ilość ciepła – jest to tak zwany gaz drzewny. Aby go spalić, do kotła musi być doprowadzone powietrze nazywane wtórnym – w odpowiednim miejscu i w określonej ilości. Dopracowany układ doprowadzenia powietrza jest kluczem do ekonomicznej pracy kotła. Na sprawność spalania ma wpływ także możliwość wygaszenia płomienia i ponownego rozpalenia paliwa przez grzałkę.

Znajdziemy również kondensacyjne kotły na pellety, w których wykorzystuje się jeszcze ciepło utajone zawarte w parze wodnej w spalinach. Żeby je odzyskać spaliny muszą się skroplić. Skroplenie, czyli kondensacja pary wodnej nastąpi po schłodzeniu spalin do odpowiednio niskiej temperatury (tzw. punkt rosy), która dla pelletu wynosi ok. 50°C.

Co sprawdzić przed zakupem kotła na pellet

Przed zakupem sprawdźmy, ile mamy miejsca w kotłowni. Piec na pellety wraz ze zbiornikiem paliwa, a często też zasobnikiem c.w.u. może zajmować sporo miejsca, tym bardziej że trzeba wokół niego zachować wolną przestrzeń umożliwiającą wygodny dostęp.

Jeżeli wybrany przez nas kocioł ma zbyt duże wymiary, lepiej poszukać innego – w ofercie producentów można znaleźć urządzenia o nietypowych wymiarach, na przykład bardzo wąskie. Dostępne są dzisiaj również urządzenia o bardziej kompaktowych wymiarach typowo do małych kotłowni, a dodatkowo z możliwością podłączenia z tyłu lub od góry do przewodu kominowego.

Upewnijmy się też, jaka jest średnica komina. Producenci kotłów na pellety podają dokładne informacje dotyczące średnicy i wysokości komina, z którym mogą współpracować ich urządzenia. Trzeba sprawdzić, czy nasz komin jest odpowiedni.

Sprawdźmy, gdzie jest najbliższy serwis. Do kotła na pellet powinno się raz w roku wzywać serwisanta, który zrobi przegląd urządzenia, wyczyści je i wyreguluje. Oczywiście to nie zwalnia nas z obowiązku przeprowadzania okresowego czyszczenia kotła zgodnie z instrukcją użytkowania załączoną przez producenta. To zapewni jego bezawaryjną pracę przez długie lata.

Co to są pellety?

Pellety to granulat z trocin, wiórów i zrębków drzewnych sprasowanych pod bardzo wysokim ciśnieniem. Ta operacja sprawia, że w stosunkowo niewielkiej objętości znajduje się sporo substancji, z której w wyniku spalenia uwalnia się ciepło. Z kilograma pelletów wysokiej jakości otrzymuje się go co najmniej 16,5 MJ, czyli 4,6 kWh przy pomiarach zgodnych z normami europejskimi, a według DIN nawet 18 MJ. Pellety zawierają znacznie mniej wilgoci niż typowe sezonowane drewno opałowe, a ponieważ są sprzedawane w workach foliowych, łatwo ten stan utrzymać.

Oprócz dobrych parametrów energetycznych ważną zaletą pelletów są ich właściwości użytkowe. Pellety są łatwo zapalne, do zainicjowania ich zapłonu wystarczy grzałka elektryczna. Forma granulatu o średnicy poniżej 1 cm i długości do 4 cm została przyjęta po to, żeby można go było łatwo dozować automatycznymi podajnikami stosowanymi nie tylko w kotłach grzewczych, ale także we wkładach i wolno stojących piecach kominkowych.

Gdzie kupić sprawdzone pellety

Jest dużo zakładów produkujących pellety, ale nie wszystkie oferują produkty wysokiej jakości, spełniające jakiekolwiek normy. Niektóre pellety z założenia są dalekie od ideału, bo są przeznaczone do spalania w kotłach przemysłowych – mogą zawierać różne zanieczyszczenia i powodować odkładanie się zgorzeliny czy spieku blokującego palnik oraz mechanizm czyszczący kotła małej mocy. Ponieważ mają niewielką odporność mechaniczną, mogą się rozpadać i blokować podajniki ślimakowe, przez co nie udaje się spalić paliwa w całości. W tej sytuacji nawet bardzo atrakcyjna cena pelletów nie przekłada się na niski koszt ogrzewania.

Jeśli inwestujemy w nowoczesny kocioł na pellety, trzeba do niego wybierać najlepsze pellety, mimo że są droższe! Świadectwem wysokiej jakości pelletów są: certyfikaty DIN Plus i nowszy europejski EN Plus A1 przyznawany paliwu wyprodukowanemu z czystego drewna, o wysokiej wartości opałowej, niskiej zawartości popiołu oraz jego niewielkiej spiekalności, dzięki czemu nie przylega do palnika. Certyfikat EN Plus A1 jest gwarancją, że pellety spełniają normy, do których dostosowują się producenci, konstruując kotły na pellety do domów jednorodzinnych. DIN Plus świadczy, że pellety mają wyższą jakość, niż wymagają normy. Podstawowe informacje o pelletach na ogół są umieszczone na ich opakowaniach. Tam też powinien pojawić się certyfikat EN Plus lub DIN Plus.

Pellety w klasie A1 -wymagania normy EN Plus w klasie A1 spełniają pellety o średnicy 6 mm z tolerancją 1 mm, długości 3,15-40 mm, gęstości nie mniejszej niż 600 kg/m³, zawartości wilgoci nie większej niż 10%, zawartości popiołu poniżej 0,7%, temperaturze jego topnienia co najmniej 1200^oC i wartości opałowej minimum 16,5 MJ/kg.
Pellety w klasie A2 - mogą mieć większą zawartość popiołu (do 1,5%) i niższą temperaturę jego topnienia (1100^oC) – są przeznaczone do stosowania w większych instalacjach.
Pellety w klasie EN B - niespełniające tych wymagań mogą być jeszcze zakwalifikowane jako klasa EN B. Użytkownicy domowych kotłów raczej nie będą z nich zadowoleni

Kotły na pellety opinie

Użytkownicy kotłów na pellety chwalą je nie tylko za mało pracochłonną obsługę, ale i za czystość w kotłowni – brak uciążliwego pyłu.

Zobacz opinie na temat kotłów na pellety na Forum muratordom.pl >>>

"Kocioł na pellet - jestem bardzo zadowolony. Sterownik ma sporo funkcji pozwalających mi oszczędzić paliwo, szczególnie w okresach jesienno-wiosennych (pogodówka). Fajnie się pali. Bardzo niska temperatura spalin z racji dobrej sprawności. W tej chwili ogrzewam tylko wodę, mam ustawione kiedy ma ją grzać, kiedy utrzymywać niższe temperatury. Ma zapalarkę i kiedy jest potrzeba się uruchamia. W tej chwili miesięcznie idzie mi około 80 kg pellet."

___________________________

"Wydaje mi się, że sam piec to nie wszystko. Jeszcze trzeba dobrać dobry pellet. Jak będzie słabej jakości, mokry to będzie słabo się palił, co spowoduje że będzie trzeba go dużo używać." ___________________________

"W ciągu sezonu grzewczego w popielniku kotła zbierają się zaledwie dwa-trzy wiadra popiołu, którego łatwo się pozbyć – nadaje się do wykorzystania w ogrodzie jako nawóz."

Zobacz galerię 1 zdjęcie

Autor: Andrzej Szandomirski

Drobnoziarniste paliwo o niewielkiej masie, takie jak pellety, można transportować do kotła przy użyciu podajnika pneumatycznego. Jeśli trzeba, jego przewód może mieć nawet kilkadziesiąt metrów długości, co ułatwia znalezienie miejsca na przechowywanie nawet bardzo dużego zapasu paliwa (w przypadku średniej wielkości domu jednorodzinnego na cały sezon grzewczy potrzeba około 10 m3 peletów)