Lastriko: modne wykończenie wnętrz

Lastriko długo kojarzone z siermiężną estetyką PRL, powróciło w wielkim stylu i stało się ciekawym elementem aranżacji wnętrz. Dzisiejsze lastriko to nie wyłącznie szarości, wręcz przeciwnie oferuje bardzo szeroką gamę kolorystyczną, i pasuje do wnętrza niemal w każdym stylu.

Lastriko (również lastryko, lastrico, terrazzo) długo kojarzone z siermiężną estetyką PRL zostało na nowo odkryte przez pokolenie dzisiejszych trzydziestolatków, gdy około 2014 r.  moda na vintage objęła także lata 80.

Z dnia na dzień lastriko stało się pożądane, a motywy nim inspirowane znalazły się absolutnie na wszystkim: laminacie, tapetach, okładkach zeszytów, kubkach, czy pościeli.

Właściwości lastriko

Lastriko to naturalny materiał. Składa się z cementu (spoiwa) i kruszywa (wypełniacza) oraz wody. Lastriko jest wytrzymałe, odporne na ogień, temperaturę, wilgoć, czynniki atmosferyczne. 

Nie zawiera szkodliwych dla zdrowia składników, a proces wylewania i polerowania jest nieszkodliwy dla środowiska. A przy tym lastriko to materiał stary jak nasza cywilizacja, czyli także tradycyjny.

GALERIA: lastriko we wnętrzach aranżacje

Zobacz galerię 10 zdjęć

Autor: Terrazzo Poland; projekt: arch. wnętrz Justyna Wasiluk-Ptaszyńska, HOME AND WOOD

Najbardziej pożądane jest białe lastriko na bazie białego spoiwa – cementu lub żywicy syntetycznej – i wielobarwnego, dużego kruszywa

Z czego powstaje lastriko

Grys w lastriko to przeważnie różnego rodzaju marmur, granit, bazalt w rozmiarach od 2 do 5 mm lub od 4 do 10 mm. Grubsze kruszywo zwykle stosuje się, gdy lastriko ma być wykończone na ostro; większe kamyki zostaną tylko lekko zeszlifowane, uzyskana powierzchnia będzie chropowata, a pory wyraźnie widoczne. Z kolei drobniejsze kruszywo używane jest wtedy, gdy powierzchnia ma być wyszlifowana na gładko.

W produkcji lastriko spoiwem wypełniającym jest cement klasy od 42,5 (im lepsza jakość cementu, czyli im jest on mocniejszy, tym mniej trzeba go użyć, by otrzymać pożądaną wytrzymałość lastriko). 

Kolor i odcień lastriko

Kolor i odcień lastriko zależą nie tylko od barw, odcieni i wielkości kruszywa, ale też – od rodzaju użytego cementu. Biały pozwala uzyskać w miarę jednolicie biały materiał, a po dodaniu barwników – także dowolny kolor. Każdy pigment zostanie zdominowany przez szarość cementu, dlatego jest stosowany, gdy chcemy uzyskać głęboką czerń lub ciemne odcienie szarości.

Podczas wylewania mieszanki można też niejako malować wzory, łącząc kruszywa i spoiwa o różnej barwie. Zabieg ten bywa stosowany do podkreślenia różnych stref w wielofunkcyjnej przestrzeni lub po prostu dla dekoracji.

Cementowe lastriko

Lastryko cementowe tworzy twardą i mocną powierzchnię, którą można (znów identycznie jak beton) szlifować i polerować, aby uzyskać połysk kamienia naturalnego. Dobrze wykonane, klasyczne lastriko po pełnym przeszlifowaniu charakteryzuje się tym, że kamień przylega do kamienia, zaś spoiwo, przynajmniej na pierwszy rzut oka, widać jak najmniej.

Lastriko cementowe długo zachowuje niezmieniony wygląd. Dowodem są posadzki i schody w wiekowych domach. Takie tradycyjne, cementowe lastriko nie tylko przypomina naturalne kamienie, ale też zachowuje ich właściwości, przy okazji eliminując wady: trudność w obróbce i wysoką cenę. Stąd nazywane jest także sztucznym kamieniem.

Polerowane lastriko

Polerowane lastriko wykazuje mniejszą nasiąkliwość. Nie absorbuje cieczy oraz jest wytrzymałe na działanie czynników atmosferycznych, co sprawa, że nie podlega korozji. Doskonale nadaje się na zewnątrz, do wykończenia powierzchni tarasu, balkonu, schodów. Lastriko jest też odporne na promieniowanie UV.

Lastriko może jednak wchłaniać zabrudzenia i ulegać przebarwieniu pod wpływem produktów spożywczych czy środków chemicznych o odczynie kwaśnym lub w intensywnym kolorze. Konieczna jest impregnacja. Mimo to na blacie z lastriko lepiej nie kroić cytryny, a kwas buraczany czy czerwone wino trzeba natychmiast zmyć. Nie inaczej niż w przypadku blatów z innych kompozytów czy wielu kamieni naturalnych.

Żywiczne lastriko

Żywiczne lastriko w porównaniu do cementowego, oferuje cieńsze, lżejsze i gładsze płytki oraz pełną gamę kolorów, także intensywnych, żywych. Ponadto łatwiej i szybciej się je montuje. Ale uwaga, lastriko żywiczne ma mniejszą odporność na działanie czynników atmosferycznych, a więc powinno się je montować wyłącznie we wnętrzach. Bywa też droższe.

By odnowić i przywrócić połysk lastriko, wystarczy je ponownie przeszlifować i wypolerować.

W jaki sposób wykorzystać lastriko we wnętrzach

Z lastriko wytwarza się posadzki, okładziny (płytki, panele, prefabrykaty), blaty, zlewy i umywalki, donice, a także blaty stołów i stolików, akcesoria i przeróżne gadżety.

Przeczytaj też: Jak odnowić parapet z lastryko >>>

Dzisiaj zwykle wybieramy lastriko na bazie białego cementu czy żywicy. Jest może mniej praktyczne od szarego, ale za to efektowne.

Nowoczesne płytki lastriko

Nowoczesne płytki lastriko charakteryzują się przeskalowanymi, dużymi kawałkami kruszywa (większe frakcje) rozsypanego jak konfetti. Przypominają dawne lastriko oglądane pod mikroskopem, czy też w rozmiarze XL, a do tego w słodkich pastelowych kolorach mających niewiele wspólnego z barwami naturalnych kamieni. Taka moda.

Przeczytaj też: Co na podłogę? 30 pomysłów na wykończenie posadzki

Na marginesie – już od starożytności do produkcji terrazzo wykorzystywano odpady marmuru z kamieniołomów. Z dzisiejszej perspektywy możemy powiedzieć, że było to oszczędne, proekologiczne gospodarowanie zasobami naturalnymi. Obecnie wykorzystuje się także kamienne odpady. To jeszcze jedna zaleta lastriko.

Podłoga lastriko: jak ją zrobić

Posadzkę z lastriko kładzie się na podkład podłogowy o odpowiedniej nośności lub na istniejące, stabilne podłoże betonowe, które trzeba odpowiednio przygotować: usunąć ewentualne warstwy słabe, niespójne, aż do podłoża nośnego, a następnie wyrównać i zagruntować.

Lastriko ma stosunkowo niewielką wytrzymałość na rozciąganie, co może spowodować pęknięcia i rysy, dlatego w podłodze trzeba wykonać dylatacje (nacięcia) zapobiegające jej pękaniu. Wylanie posadzki z lastriko zajmuje jeden dzień. Pod posadzką można zamontować ogrzewanie podłogowe.

Przeczytaj też: Podłogi i płytki z lastryko we wnętrzach >>>

Przed mechanicznym zatarciem lastriko jest możliwość ozdobienia posadzki dodatkowym, byle niezbyt obfitym, kruszywem w kontrastowym kolorze. Trzeba go zatrzeć bardzo delikatnie, by nie zniweczyć dekoracyjnego efektu.

• wylanie i wyrównanie powierzchni

Po wylaniu i wyrównaniu powierzchni specjalnymi zacieraczkami ręcznymi lub mechanicznymi trzeba czekać 28 dni aż masa wyschnie i „dojrzeje” (proces sezonowania). Wcześniejsze użytkowanie posadzki może źle wpłynąć na jej trwałość i wygląd.

• impregnowanie posadzki z lastriko

Na koniec powierzchnię lastriko impregnujemy specjalnymi preparatami. Dodatkowo zabezpieczają one posadzki przed wnikaniem cieczy i zabrudzeń. Następne kroki to szlifowanie i polerowanie. Szlifujemy szlifierką ze ściernicami diamentowymi. Powstałe podczas szlifowania ubytki kruszywa uzupełnia się cementem lub cementem z grysem o granulacji do 2 mm (tzw. mączki). Grys ten powinien być z tego samego kamienia, którego użyto jako kruszywa.

• polerowanie lastriko

Polerowanie lastriko pozwala uzyskać posadzkę o dowolnym stopniu połysku. Im wyższy połysk, tym większa odporność chemiczna i mechaniczna. Polerowanie zapobiega też pyleniu lastriko. W efekcie nawierzchnię nie tylko łatwiej utrzymać w czystości, ale też pięknie się błyszczy i nabiera elegancji.