Dobry projekt poddasza: jak zaprojektować poddasze pełne światła
Poddasze pełnić takie same funkcje jak inne kondygnacje domu – stać się niezależnym mieszkaniem dla rodziny, loftem singla, częścią – dzienną lub nocną – domu jednorodzinnego. Jednak aby sensownie wykorzystać powierzchnię pod połaciami, należy dobrze zaprojektować poddasze.
Zagospodarowanie przestrzeni poddasza jest trudniejsze niż kondygnacji nieograniczonych skośnymi połaciami. Tutaj trzeba myśleć w trzech wymiarach, uwzględnić skosy dachu, wysokość ścianek kolankowych, kominy, schody i oczywiście piony kanalizacyjne. Trzeba też poznać konstrukcję dachu – siatkę krokwi i ewentualnie rozmieszczenie słupów. Aranżując poddasze szukaj jak najprostszych, co nie znaczy szablonowych, rozwiązań. Niczego nie forsuj na siłę. Często wymaga to pokonania własnych przyzwyczajeń. Bywa to trudniejsze od pokonania ograniczeń, które narzuca przestrzeń.
Ścianka kolankowa a projekt poddasza
Ścianka kolankowa to ścianka konstrukcyjna na wieńcu stropowym ostatniej kondygnacji budynku. To ona niesie ciężar konstrukcji więźby dachowej. I to jej wysokość, a nie tylko kąt nachylenia połaci dachu, decyduje o użyteczności poddasza. Im jest wyższa, tym większe możliwości aranżacji wnętrza. Optymalna wysokość to 110 cm, choć za standard uznawane jest 80 cm. Uwaga, ścianki kolankowej nie można podnieść tak po prostu, gdyż jej wysokość przekłada się na zwiększenie wysokości budynku (liczonej do kalenicy dachu), to z kolei z reguły niekorzystnie zmienia wygląd bryły domu i wiąże się z koniecznością zmiany pozwolenia na budowę.
Jeśli ścianka kolankowa jest niska, często stawia się przedścianki, czyli ścianki działowe ograniczające trudno dostępną, bezużyteczną przestrzeń pod połacią dachu. Traci się nieco z powierzchni podłogi, ale też oszczędza na jej wykończeniu i ogrzewaniu, łatwiej też funkcjonalnie wykorzystać przestrzeń poddaszową. Przedścianki mogą mieć różną wysokość. Wszystko zależy od potrzeb. W niektórych sytuacjach można zastąpić przedściankę meblem, na przykład za wezgłowiem łóżka ustawić ławkę, która odsunie łóżko od ścianki kolankowej, tak by był do niego lepszy dostęp. Ławka przyda się też na książki i różne drobiazgi, które chcemy mieć przy łóżku.
Projekt wnętrz poddasza dobrze jest zacząć od narysowania na planie obszaru, na którym wysokość od posadzki do sufitu wynosi 190 cm i więcej. To przestrzeń najbardziej komfortowa i efektywna. Tu będziemy spędzać najwięcej czasu. Tędy będą wiodły wszystkie szlaki komunikacyjne. Warto ją dobrze doświetlić światłem dziennym i – o ile to możliwe – zostawić jak największą jej część otwartą. Z kolei przestrzeń pod skosami poniżej wysokości 190 cm przeznacz na przechowywanie.
Następny krok to zaplanowanie podziału poddasza na pomieszczenia i wstępne rozmieszczenie okien (lukarn i/lub okien dachowych). Słupy, przynajmniej niektóre, można wbudować w ściany działowe, by nie utrudniały aranżacji.
Polecany artykuł:
Projekt: poddasze
Strychy kojarzą się z romantycznymi pracowniami artystów i skłonni jesteśmy nadawać im klasyczny wystrój. Tymczasem nie ma ograniczeń, poddasze można urządzić w dowolnym stylu. Aby stylizacja była udana, wystarczy przestrzegać kilku wskazówek.
Po pierwsze, upraszczaj. Już za sprawą siatki więźby dachowej, skosów i różnej wysokości pomieszczeń na poddaszu dużo się dzieje, dlatego przede wszystkim zabudowa przestrzeni pod skosami powinna być wyłącznie tłem. Nie tylko unikniesz wizualnego chaosu, ale wyeksponujesz też urodę skosów, jętek, słupów i usztywniających konstrukcję mieczy – o ile elementy te są widoczne. Możesz je jeszcze podkreślić ciemniejszym kolorem drewna, kontrastując z jasnymi ścianami i połaciami skosów. Wówczas to więźba dachowa zagra główne skrzypce. W końcu to strych.
Unikaj ciężkich, przytłaczających rozwiązań. Jednym z najczęściej popełnianych błędów jest nadmiar drewna, które optycznie zacieśnia przestrzeń. Nie zagracaj. O ile udało ci się zorganizować całe przechowywanie we wbudowanych nie tylko pod skosami schowkach i szafach, można będzie ograniczyć ilość mebli. Przestrzeń wyda się większa.
Poddasza szczególnie nadają się na wnętrza nowoczesne. Konstrukcję dachu można ukryć pod płytami gipsowo-kartonowymi lub pomalować na biało, co pozwoli stworzyć uporządkowane, rozświetlone wnętrze. W wyjątkowo wysokich przestrzeniach wspaniały efekt da sufit czarny czy w modnym kolorze antracytu. Takie wnętrze wcale nie wyda się mniej przestronne. Dopełnieniem nich będzie elastyczne oświetlenie na wielu obwodach, które można włączać niezależnie i regulować.
Polecany artykuł:
Więcej światła na poddaszu
Zacznijmy od przepisów określających minimalną powierzchnię okien. Cytuję – w pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi stosunek powierzchni okien, liczonej w świetle ościeżnic, do powierzchni podłogi powinien wynosić co najmniej 1:8 (kuchnia, salon, gabinet, sypialnia), natomiast w innym pomieszczeniu, w którym oświetlenie dzienne jest wymagane ze względu na przeznaczenie – co najmniej 1:12 (na przykład pomieszczenia gospodarcze) (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, rozdział 2 – Oświetlenie i nasłonecznienie, § 57, pkt. 2). Przy czym w przypadku poddaszy uwzględniamy tylko powierzchnię podłogi w obszarze o wysokości minimum 190 cm (norma PN ISO 9836).
Poddasze może być doświetlone przez okna dachowe lub pionowe montowane w lukarnach. Pierwszy sposób może zagwarantować bardziej równomierne oświetlenie. Okno dachowe jest umieszczone pod mniejszym kątem do podłogi, wpada więc przez nie więcej światła. Oczywiście zarówno bardzo dobrze doświetlone pomieszczenia przez okna dachowe, jak i gra półcieni tworząca się na obrzeżach lukarny znajdą swoich zwolenników.Decyzję o wyborze lukarny trzeba podjąć na etapie projektu. Późniejsze jej wstawienie będzie wymagało pozwolenia na budowę, a w niektórych przypadkach również podwyższenia dachu. Trzeba jeszcze uwzględnić, że okna pionowe montowane w lukarnach dostarczają nawet o 50% mniej światła niż odpowiednio usytuowane okna dachowe. Przy czym w tradycyjnych, stylowych lukarnach bez przeszklonych połaci bocznych światła może wpadać jeszcze mniej. Budowa lukarny jest też droższa od wstawienia okien dachowych. Wymaga odrębnej konstrukcji dachowej, którą trzeba ocieplić i wykończyć. Jeżeli pomieszczenie, w którym planujesz lukarnę, będzie sypialnią, a więc nie będziesz w nim spędzać wiele czasu w ciągu dnia i zależy ci na nastrojowym świetle, to lukarna będzie słusznym rozwiązaniem.
Polecany artykuł:
Polecany artykuł:
Okna dachowe - poddasze pełne słońca
Okna dachowe zwane połaciowymi montujemy – jak nazwa wskazuje – w połaci dachu, co nie wymaga ingerencji w konstrukcję dachu. Okna te wpisują się też w każdy rodzaj pokrycia dachowego. Można więc zdecydować się na okno/okna, gdy budynek jest już gotowy. Lepiej doświetlą wnętrze równo rozplanowane mniejsze okna dachowe niż jedno ogromne o tej samej powierzchni. Weź pod uwagę także kąt nachylenia dachu. W pomieszczeniach pod dachem o małym kącie nachylenia bardziej funkcjonalne będą okna wyższe, natomiast w tych pod dachami stromymi – okna niższe. Najlepsze oświetlenie pomieszczenia uzyskuje się, montując okno możliwie wysoko. Jednak wysokość, na jakiej ma być zamontowane okno, należy dostosować do sposobu jego otwierania, by łatwo je było obsługiwać.
Podsumowując – okna połaciowe wcale nie muszą być ogromne, by naprawdę dobrze doświetlić wnętrze. Dobre oświetlenie wnętrz na poddaszu zapewnią okna dachowe, których przeszklenie stanowi 1/8-1/10 powierzchni podłogi. Pamiętaj też, że niezależnie od tego, jakie okna wybierzesz, kluczową sprawą dla oświetlenia wnętrz jest orientacja okien względem stron świata. Przez te wychodzące na południowy zachód złapiesz najwięcej słońca. Będzie ono też wpadać przez cały dzień, a w lecie także późnym wieczorem.
