Idealny dom dla rodziny. Jaka powierzchnia użytkowa domu będzie optymalna?
Jaka wielkość domu będzie najlepsza? Jak duży dom zbudować? Wygodny dom to niekoniecznie duży metraż, to przede wszystkim logika projektu - przemyślenie praktycznych funkcji domu, by nie było „pustych przebiegów” i nie brakowało miejsca tam, gdzie jest ono potrzebne.
Od 21 lat inwestorzy wymieniają doświadczenia na Forum Muratora i na Facebooku w grupie dyskusyjnej Muratora „Gdybym budował drugi raz – mądry Polak przed budową”. Warto być mądrym doświadczeniem innych!
Wielkość domu - jak duży, jak mały dom
Jak duży ma być dom, by mieszkało się w nim wygodnie? Może właściwie są to dwa niezależne pytania: jak duży i jak wygodny? Jeśli myślicie, że rozwiązaniem problemów z miejscem będzie dużo tego miejsca, to: „Błąd w matematyce wnętrzarskiej! – przestrzega forumowicz Cekin na Forum Muratora. - 100 m2 w domku to nie są dwa mieszkania po 50 m2. Błędne jest też założenie, że jeśli budujemy dom 2-3 razy większy niż nasze mieszkanie, to wszystko się zmieści”.
Doświadczenie właścicieli domów uczy, że wygoda nie jest mierzona wyłącznie w metrach kwadratowych. Bardzo duży dom, taki prywatny gmach jednorodzinny, może być wręcz zaprzeczeniem wygody.
Forumowiczka 330ml opowiada: „Mieszkałam w dużym domu. Plusy są oczywiste. A minusy? Do sprzątania trzeba kogoś wynająć - 500 zł miesięcznie nie twoje. Różnica w cenie ogrzewania dużego domu w porównaniu z domem średniej wielkości wystarczyłaby na SPA, i to kilka razy w roku. Urządzić metraż - szkoda gadać, na samych podłogach wyszła różnica wartości małego samochodu. Wieczne wrzeszczenie do domowników, żeby przyszli. Łatwo się zgubić w swoich pokojach i w sumie okazuje się, że któryś wieczór z rzędu siedziało się samemu. Wieczne szukanie telefonu i innych rzeczy, które «gdzieś tu kładłam». Jak dobrze nie byłby skomunikowany dom, trzeba wykonać codzienną kilometrówkę. Teraz buduję dom 150 m2 i myślę, że dla mojej rodziny 2+3 (+1 w przyszłości) będzie naprawdę ok”.
Zobacz:
Dopowiada ulado o swoim domu: „Pokoje mają 20 i 30 m2 - są bez potrzeby za duże. By ten dom porządnie sprzątnąć, trzeba by mieć służbę”.
Właściciele dużych domów potwierdzają też, że o ile koszty budowy są duże, lecz przewidywane, o tyle comiesięczne wydatki na utrzymanie doskwierają także psychicznie. Za błąd płaci się każdego miesiąca – to boli.
Z sond na Forum Muratora i doświadczeń budujących wynika, że bardzo rzadko jest powód, by dom miał większą powierzchnię użytkową niż 200 m2 plus garaż. 150-200 m2 powierzchni mieszkalnej to optimum. Dom, który ma 300 m2 i więcej, uznamy już za bardzo duży.
Zobacz też:
Takie wyliczenie nie jest namową do minimalizmu. Schodzenie poniżej 100 m2, jeśli rodzina jest już trzyosobowa, może okazać się ryzykowne. Będzie zwyczajnie za ciasno. Doświadczenie alfa36: „Wybudowaliśmy dom za mały. Ma 109 m2 plus garaż i kotłownia. Jest nas czworo. Brakuje pralni, dodatkowego pokoju i drugiej łazienki, jest tylko jedno stanowisko w garażu. Do tego wszystko takie mini... Na plus? Mamy niewielkie zadłużenie i nie sprzedaliśmy starego mieszkania, więc jest osobne lokum dla dorosłego już syna”.
Mały dom wymaga szczególnego namysłu przed wyborem projektu. Tak jak o swojej inwestycji opowiadała Xena z Xsary: „Buduję dom o powierzchni 108 m2. Każdy centymetr jest rozplanowany. Myślę godzinami, gdzie będą stały buty, gdzie powieszę ręczniki w łazience, jak będą się otwierać szuflady w kuchni i co będę widziała z kanapy w dużym pokoju. Trzeba przeanalizować życie codzienne - gdzie szafy, łóżka, rowery. Żeby mój mały dom miał oddech, w salonie i kuchni będą wiązary nożycowe, przez co zwiększy się wysokość pomieszczeń i będzie taki niecodzienny wygląd”.
Trudne zadanie, w powodzenie którego forumowiczka OlaK wątpi: „Małe domy mają parę cech, których bardzo nie lubię: ciasne wiatrołapy, w których ciężko się poruszyć, malutkie pomieszczenia gospodarcze, ciasną komunikację, małe blokowe pokoiki i kuchnię łączoną z salonem, bo salon również jest blokowej wielkości. Przejrzałam już masę projektów i doszłam do wniosku, że minimalna wielkość domu dla 3-4 osobowej rodziny, przy której nie ma już ciasnoty i kompromisów, to od 180 m2 w górę”.
Racja wydaje się leżeć po środku. Dom wygodny to nie metraż duży lub mały, to przede wszystkim logika – przemyślenie praktycznych funkcji domu. W mądrym projekcie, na przykład z kolekcji MURATORA, tę analityczną pracę wykonał architekt. Przeanalizujmy najważniejsze elementy tej układanki.
Powierzchnia domu - jak duży wiatrołap
ZABRA pisze: „Mam życiowe doświadczenie: wózek z dzieckiem. W nowym domu stanowcze «nie» dla czterech schodków na ganek. Jeżeli schody, to maksymalnie dwa szerokie stopnie”.
To potwierdzają wszyscy zainteresowani - jeden stopień i szeroki podest w zupełności wystarczą! Wejście powinno być zadaszone – czy to będzie wnęka z drzwiami, czy daszek nad głową. Co najmniej dwie osoby muszą swobodnie stać, chronione przed deszczem.
W drzwiach wejściowych sprawdza się skrzydło otwierane na zewnątrz. Drzwi nie zajmują wtedy miejsca w wiatrołapie. Ciekawy argument podaje Stan33, akurat właściciel domu z drzwiami otwieranymi do wiatrołapu, który nie jest z tego rozwiązania zadowolony: „Zimą napierający wiatr rozszczelnia drzwi, pomimo że są dobrej klasy, nawet potrafi nawiać śniegu”.
Drobna, ale cenna rada od Marek01: „Samozamykacz do drzwi wejściowych zamontowałem od zewnątrz. Przy każdej zmianie pogody muszę go podregulować. Wewnątrz miałby stałą temperaturę i działałby zawsze tak samo”.
Wchodzimy do wiatrołapu. To pierwszy sprawdzian dla wielkości domu. Jeśli domownicy nie mieszczą się swobodnie tak, by zdjąć palta, to nawet jeśli dom ma 300 m2 powierzchni, będzie mały, a na pewno niewygodny. Pestka56 ocenia projekt i trudno się z nią nie zgodzić: „Wiatrołap wielkości chusteczki do nosa. Przy złej pogodzie nawet trzy osoby będą się w nim czuły, jak sardynki w puszce”.
Wiatrołap powinien koniecznie być odgrodzony drzwiami od wnętrza domu. Nie powinien mieć 2,5 m2, lepiej 4 m i więcej, żeby zmieścić także szafkę z siedziskiem, szafy wnękowe i wieszaki.
W wiatrołapie powinna być sprawna wentylacja – to kolejna rada z doświadczeń użytkowników. Na przykład otwierane okienko, a dodatkowo – radzi kasia_kasia - „Ogrzewanie podłogowe! Śnieg wysycha szybciutko, buty zagrzane - same plusy”.
Każdy, kto po deszczu zostawił w ciasnym pomieszczeniu przemoknięte kurtki, kilka par mokrych butów czy ociekające wodą parasole, wie, że pomysł jest bardzo dobry. Jeśli nie ma wentylacji i ogrzewania, z konieczności wiatrołap jest wciąż otwarty na wnętrze domu. Nie ma czego zazdrościć...
Dom bez wiatrołapu? Zdecydowanie nie w polskim klimacie. Nalez43 przestrzega: „Zimno wdziera się do środka. Przy -20oC docierało aż do stóp w salonie”. Inny sensowny argument to problem z utrzymaniem czystości i porządku. Brud z zewnątrz wnoszony jest na salony, widok butów i nieładu psuje kompozycję.
Duży wiatrołap to pierwszy z elementów wygodnego, a wcale nie wielkiego domu. Gdzieś w strefie wejściowej mieszkańcy i goście rozglądają się też za szafami, więc trzeba iść dalej. M3tryn pisze: „W nowym domu zrobiłabym garderobę przy wiatrołapie, żeby nie było na widoku tyle butów i płaszczy”. I postuluje szerzej: „W domu więcej pomieszczeń gospodarczych, nawet kosztem wielkości pokoi czy korytarzy, np. pralnia i suszarnia, gospodarczy na przechowywanie walizek, spiżarnia, garderoby”. I tak oto znaleźliśmy się w centrum wygodnego domu - wcale nie w salonie...
Wielkość domu - pomieszczenia gospodarcze to numer 1
Wielki dom, w którym nie ma gdzie schować odkurzacza albo butów zimowych, gdzie pralka jest w kuchni, a pranie suszy się na przenośnej suszarce w salonie, choćby nie wiadomo jak był duży, jest w gruncie rzeczy mały, malutki i rzecz jasna niewygodny. Powiedz, ile masz przestrzeni gospodarczej, a powiem ci, czy masz wygodny dom – zdają się mówić forumowicze. Doświadczenia niedawnych inwestorów, którzy teraz już mieszkają, to afirmacja nie dla salonów i sypialń, a właśnie dla pomieszczeń gospodarczych w domu. Przemyślenia forumowiczów są tu imponujące – gdyby je zrealizować, dom składałby się w większości z wielu pomieszczeń pomocniczych, a dodatkowo gdzieś tam znalazłoby się miejsce i dla salonu, i dla kuchni, łazienek, sypialni. W idealnym domu byłoby więc: pomieszczenie gospodarcze z pralką, osobne miejsce na suszenie pralnia, pralnio-suszarnio-prasowalnia (minimum 10 m2) albo wydzielony pokój połączony z łazienką i pralnią, gdzie byłaby garderoba, prasowalnia i składowisko niewyprasowanej odzieży, ponadto garderoba przy każdej sypialni, duże pomieszczenie gospodarcze przy garażu i wnęka gospodarcza w garażu.
Odzież, pościel, obuwie, sprzęt kuchenny to nie wszystkie przedmioty w domu – to dopiero początek listy. „Za mało powierzchni gospodarczej – skarży się Badija. - W domu jest więcej sprzętów - są opony na zmianę, meble ogrodowe, kosiarka, podkaszarka, sprzęty ogrodnicze, parasol, składany basen, sprzęt wakacyjny, rowery, sanki, narty, zapasy żywnościowe i inne. Nie da się tego upchnąć pod dachem, a i nie bardzo widzę sens takiego upychania”.
Chwila refleksji i dom jawi nam się jak sporej wielkości hipermarket – wszystko w nim jest i musi znaleźć swoje miejsce. Tak było od zawsze, nie bez powodu funkcjonował kiedyś strych jako miejsce, gdzie zbierały się wszystkie „przydasie” pokoleń. We współczesnym domu także jest strych, a nieużytkowe poddasze może być wykorzystywane jako magazyn. W każdym domu jest też pomieszczenie gospodarcze nazywane wciąż w projekcie kotłownią. Nowoczesny kocioł gazowy czy pompa ciepła zajmuje tak mało miejsca, że kotłownia pełni raczej funkcję podręcznego magazynku.
Jaka powierzchnia domu - garderoba dla każdego, obok pralnia
Na cześć garderób hip hip… Pisze golden_eye: „Nie znoszę małych ciasnych szaf z wylewającymi się bebechami w salonie, na korytarzu czy gdziekolwiek. Wielkich szaf na całą ścianę też nie znoszę. Garderoba i pomieszczenie gospodarcze – mus!”.
To sprawdzona rada: powinna być chociaż jedna garderoba w domu. Projekt bez takiego pomieszczenia jest jak samochód bez bagażnika, szukamy wtedy w domu miejsca, gdzie wbudować szafy wnękowe. Idąc za porównaniem z autem, szafy są jak bagażnik na dachu – trochę ciało obce w domu, a na pewno dodatkowy niemały koszt. Sprawdzają się małe garderoby przy sypialniach - takie, które można wydzielić po prostu ściankami działowymi. Garderoba dzieci to także chwalony pomysł. Świetna okazja dla rodziców, by powiedzieć: ty utrzymujesz tam porządek.
Właściciele domów mają mnóstwo dobrych pomysłów na garderobę, np.: pomieszczenie z wyspą po środku na składanie rzeczy, z toaletką dla płci pięknej, garderoba, do której wchodzi się z łazienki, wyposażona w półki, drążki i drążki ruchome, blisko pralni.
Zatrzymajmy się znowu przy kwestii prania. Ziemia krąży wokół Słońca, a odzież i pościel w domu porusza się po trajektorii: szafa lub garderoba - kosz na brudną bieliznę – pralka, by znów trafić na krótko do szafy lub garderoby. Jak zaplanować ten obieg rzeczy i co jest w centrum? Zapewne pralka. Gdzie ma stać? To trudne pytanie, szczególnie jeśli dom jest z poddaszem użytkowym, na poddaszu są sypialnie, tam też domownicy ubierają się i rozbierają. Najczęstsza z wielu rad forumowiczów jest taka: pralka i suszarnia powinna znajdować się na piętrze – blisko sypialń, garderób i szaf. Elbo8 pisze: „Przerobiłam już pralnię na dole. Nigdy więcej! Teraz będę miała pralkę na górze, przy sypialniach. Tam się rozbieramy, tam prasujemy i nie latamy po schodach”.
Przeciwnicy takiego pomysłu oponują. Forumowiczka Ertha: „To zły pomysł. Po wszystkie części odzieży, nawet po głupie skarpetki, trzeba wchodzić na górę”. Umieszczenie pralki na poddaszu ma też ten mankament, że pranie chcemy rozwiesić w ogrodzie, więc trzeba je znosić po schodach, a potem suche znów wnosić.
Rozważmy jeszcze inny wariant. W łazience na poddaszu jest zsyp – dziura w stropie, przez którą odzież do prania spada do łazienki albo pralni na parterze, do kosza. Garderoba wspólna też jest na parterze. Wieczorem domownicy rozbierają się, brudną odzież zrzucają do pralni. Z pralni krok do ogrodu, by rozwiesić pranie.
Wielkość domu – jakie pokoje, sypialnie, łazienki, taras
Łazienki muszą być dwie, a w nich nie tylko „zdwojona” toaleta, ale też możliwość wzięcia kąpieli, czy to pod prysznicem, czy w wannie. Kolejka do łazienki to znak niewygody.
Powiedzmy też o powszechnie chwalonym rozwiązaniu – łazience przy małżeńskiej sypialni. Z wielu wątpliwych luksusów, na które ludzie wydają dużo pieniędzy (np. taras nad garażem czy kute ogrodzenie), łazienka przy sypialni małżeńskiej, plus jeszcze garderoba, to świetny pomysł. Własny świat gospodarzy domu, nieskrępowany dostęp do łazienki i nie za cienkie ściany – dlaczego nie cieszyć się wolnością we własnym domu? Przy planowaniu wygodnego domu, trzeba też pomyśleć o… seksie.
Marii pisze: „Sypialnia szczelnie oddzielona od pokoju dziecka i reszty świata. Chcę się czuć swobodnie. Z sypialni przeskakujemy do garderoby - są nieocenione”.
A może sypialnia małżeńska na parterze? Ten pomysł może się też spodobać. Duduś radzi: „Jak sypialnia, to tylko na dole i z wyjściem na taras, a nie ciemny mały pokoik na górze pod skosami (dzieci wszystko słyszą, a pościel do przewietrzenia trzeba nosić na dół). W szlafroczku wypić na tarasie niedzielną poranną kawkę - to jest to!”.
W naszym cyklu taras i ogród powracają jako miejsca, do których powinno się łatwo wychodzić. Jeden krok z sypialni i jesteśmy na tarasie – to ideał wygody. Dla pewności kilka dodatkowych rad użytkowników: taras, ale taki na którym zmieści się stół i krzesła, koniecznie zadaszony, bo inaczej będzie bezużyteczny, niekoniecznie od południa, bo tropikalne upały zniechęcą do użytkowania. I jeszcze okno tarasowe: przesuwne ma jeden mankament – wlatują muchy i komary, więc jeśli takie właśnie okno, to wysokiej klasy, żeby otwieranie i zamykanie nie wymagało wysiłku.
Pokoje zwane uparcie w projektach sypialniami nie powinny mieć mniej niż 12 m2 powierzchni. Apcim wręcz pisze: „Pokój w domu nie powinien mieć mniej niż 14 m2, a zwłaszcza pokój dziecka. Nasza sypialnia ma 12,5 m2, ale służy tylko do spania. Pokoje synów mają po 15 m2 - tam śpią, uczą się, przyjmują gości”.
W pokoju, który jest sypialnią, trzeba zadbać o ważną drobnostkę – drzwi powinny być pełne. Raz, że wygłuszają hałasy, dwa, że: „Szyby w drzwiach to koszmar. Nie można zaciemnić pokoju”.
Finał, czyli dom marzeń
Kilka lat temu na Forum Muratora prowadziliśmy akcję: „Projektujemy dom marzeń”. Poprzez głosowanie forumowicze decydowali, jak duży dom i jak rozplanowany. Wynik? Relacjonuje bowles: „Na ten moment z sondaży wyłania się dom parterowy, 120-140 m2 netto, w tym garaż, jak wynika z wpisów - dwustanowiskowy. Daje to poniżej 100 m2 (albo nawet poniżej 80 m2) powierzchni pomieszczeń mieszkalnych - resztę zabiera garaż i kotłownia oraz pomieszczenie gospodarcze. Ja nie jestem już zainteresowana takim projektem”.
Tak to z naszego projektu domu marzeń nic nie wyszło. Nie dało się zaprojektować prostego małego taniego domu, który byłby także racjonalny i wygodny. Konieczne są pomieszczenia gospodarcze, garderoby, duży wiatrołap i pokoje, duży garaż. Ciekawe, ile metrów wymaga taki idealnie wygodny dom? Co o tym sądzicie? Zapraszamy do dyskusji na Forum Muratora.
