Zaplecze domu, czyli pomieszczenie gospodarcze. Projektujemy pomieszczenia gospodarcze w domu
Gdy brakuje strychu i piwnicy, wszystkie te funkcje w domu pełni często jedno pomieszczenie gospodarcze. Może być zaprojektowane jakooddzielne pomieszczenie lub być częścią innego. Jeśli pomieszczenie gospodarcze jest wydzielone, jest miejscem na środki czystości, odkurzacze, miotły, drabiny itp.
Dom jednorodzinny musi mieć swoje zaplecze – miejsce na wszystko, co związane jest z obsługą budynku, podwórka i ogrodu. Kiedyś taką część gospodarczą starannie oddzielano od części mieszkalnej domu – skrywał ją strych, piwnica, garaż, czasem również osobny budynek gospodarczy. Dawniej do obsługi domu potrzebowano zresztą znacznie więcej miejsca: oprócz kotłowni niezbędne było pomieszczenie na węgiel, w obszernej piwnicy gromadzono zapasy, a rozległe strychy zamieniano w skarbnicę pamiątek z przeszłości.
Dzisiaj, wbrew pozorom takie zaplecze to nie przeżytek ani przejaw rozrzutności. Gdy kupujemy projekt domu, zwróćmy uwagę, czy projektant przewidział w nim miejsce na pomieszczenia gospodarcze i techniczne. Gdy dom nie ma piwnicy, poddasze w całości wykorzystuje się na cele mieszkalne, a miejsce garażu zajmuje wiata, warto zadać sobie pytanie: gdzie wygospodarujemy miejsce na pomieszczenie gospodarcze, gdzie będziemy trzymać wiele potrzebnych w domu sprzętów i urządzeń? Gdzie umieścimy pralkę i kocioł centralnego ogrzewania? Gdzie odkurzacz, szczotki, wiadra i mopy? Gdzie rower, kosiarkę, rolki, narty i tak wiele innych rzeczy, w które z pewnością „obrośniemy” przez lata? W projektach niewielkich domów zazwyczaj znajduje się program minimum – jedno pomieszczenie gospodarcze, na które przeznacza się kilka metrów kwadratowych powierzchni. Jak je zagospodarować, aby mogło znieść ciężar tylu odpowiedzialnych funkcji i jednocześnie nie przeobraziło się w zagracony, trudno dostępny kąt?
Pomieszczenie gospodarcze: jak je zaprojektować
Pomieszczenie gospodarcze najczęściej ma małą powierzchnię. Aby mogło pełnić kilka funkcji jednocześnie, warto dobrze zaplanować każdy jego centymetr:
- kocioł powinien stać jak najbliżej kanałów wentylacyjnego i spalinowego, a jednocześnie w miejscu łatwo dostępnym dla serwisanta. Trzeba przewidzieć miejsce na przewód spalinowy łączący kocioł z kominem;
- jeśli pomieszczenie gospodarcze jest również pralnią, przydatny będzie zlewozmywak. Najlepiej zamontować go pod oknem;
- ściany i podłogi w pomieszczeniu gospodarczym należy wykończyć materiałami niepalnymi, łatwymi do utrzymania w czystości. Należy je wykończyć przed zamontowaniem kotła i innych urządzeń;
- stojące szafki, pralkę i suszarkę najlepiej przykryć blatem roboczym – stanie się niezbędny, gdy będziemy chcieli posegregować rzeczy do prania albo odłożyć zdjęte z wyższych półek przedmioty;
- nad częścią blatu roboczego warto zostawić pustą przestrzeń – czasami przydaje się miejsce na blacie o pełnej szerokości. Pod blatem można umieścić kosze na brudną bieliznę;
- głębokie wnęki warto zabudować szafkami, płytkie – półkami na drobne przedmioty;
- na rzeczy, które chcemy ochronić przed kurzem, warto zrobić przynajmniej jedną zamykaną szafkę;
- najlepiej, jeśli rozstaw półek można regulować, dopasowując je do wysokości przechowywanych tam przedmiotów;
- półki służące do przechowywania cięższych sprzętów powinny mieć większą wytrzymałość;
- wszystkie puste miejsca na ścianie warto zagospodarować – można je przeznaczyć na wieszaki na drabinki, narzędzia, deskę do prasowania;
- odkurzacz, z którego zwykle często korzystamy, powinien być umieszczony w miejscu łatwo dostępnym - sprawdzają się wnęki i miejsca pod blatem roboczym, mniej wygodne są zamykane szafki.
Urządzamy pomieszczenie gospodarcze
Zapytaliśmy architekt Małgorzatę Wilczek-Wyszkowską jak dobrze urządzić pomieszczenie gospodarcze. Oto kilka dobrych rad.
Każde z pomieszczeń zaplecza gospodarczego ma swoje wymagania, o których nie można zapominać podczas szukania dla nich optymalnego miejsca w domu, projektowania ich i urządzania. W przypadku pomieszczeń gospodarczych, pralni, suszarni i spiżarni bardzo istotne są odpowiednia wentylacja i temperatura, więc planując takie pomieszczenia, powinniśmy dopilnować, by były zlokalizowane blisko kominów wentylacyjnych oraz odpowiednio ustawione względem stron świata. Aby zapewnić dobrą wymianę powietrza, w takim pomieszczeniu gospodrczym powinien znaleźć się wywiew. Może to być wentylacja grawitacyjna lub wspomagana mechanicznie. Dodatkowo drzwi wyposażamy w kratkę wentylacyjną, tuleje albo specjalne podcięcie. Warto wspomnieć, że nie są to pomieszczenia, którymi się chwalimy, w związku z czym drzwi do nich nie powinny się specjalnie rzucać w oczy, raczej nie wybieramy też tych z przeszkleniem. Jeżeli chodzi o drzwi do spiżarni, zazwyczaj komponują się one z zabudową kuchenną, a drzwi do schowków mogą wyglądać jak kolejne drzwi do szafy.
W pomieszczeniu gospodarczym pamiętajmy również o niskim zlewie i odpowiednim kranie. Pod tym względem mniej wymagające są schowki i spiżarnie. Natomiast do wszystkich pomieszczeń gospodarczych należy dobrać odpowiednie oświetlenie. Powinno być dostosowane do typu pomieszczenia i sposobu jego wykorzystywania (w pomieszczeniu gospodarczym odporne na wilgoć) i odpowiednio zlokalizowane (na przykład w pralni tak, aby ułatwić prasowanie).
W pomieszczeniach gospodarczych „mokrych” zastosujmy powierzchnie zmywalne takie jak płytki gresowe, posadzka betonowa i farby odporne na szorowanie. Regały i otwarte półki powinny być łatwe do utrzymania w czystości oraz mocowane trwale do ściany.
