Okno tarasowe: jakie okno wybrać oraz jakie są jego zalety? Poradnik
Obecnie niemal w każdym nowym projekcie domu można spotkać co najmniej jedno duże okno tarasowe. Są cenione, ponieważ nadają bryle budynku lekkość, a wnętrzom – nowoczesność. Otwierają je także na otoczenie. Architekt wyjaśnia, jakie okno wybrać do naszego domu oraz jakie są zalety dużego okna.
Autor: Rehau
Okna tarasowe, to wygoda dla mieszkańców – tak szeroki otwór może mieć także zastosowanie praktyczne tędy bez problemu wniesiemy do domu na przykład meble o sporych rozmiarach (fot. REHAU)
Na co zwrócić uwagę przy wyborze okien tarasowych?
Zanim kupimy okna tarasowe, warto poznać najważniejsze rozwiązania techniczne proponowane przez producentów, a porównując ich oferty, sprawdzić między innymi, jakie okucia są standardowym wyposażeniem okien, a za jakie trzeba będzie dopłacić. Nowoczesne mechanizmy umożliwiają otwieranie skrzydeł na rozmaite sposoby. Działają precyzyjnie nawet w przypadku dużych elementów i zapewniają komfort użytkownikom.
Sposób otwierania zależy od rodzaju okuć. Do wyboru są okna rozwieralne, uchylne lub uchylno-rozwieralne, ale mogą również być przesuwne, składane, obrotowe lub uchylne z funkcją rozszczelnienia. W dużych oknach najpowszechniej stosowane typy ich otwierania to rozwieralne oraz przesuwne. Tradycyjnie otwierane okna rozwieralne są niewątpliwie rozwiązaniem najtańszym i przez to chętnie stosowanym. Pojedyncze skrzydło otwierane ograniczone jest wymiarami – może mieć szerokość ok. 160 cm, a wysokość 250 cm.
Wybierając okna dwuskrzydłowe, musimy zdecydować, czy pomiędzy skrzydłami będzie zainstalowany stały czy ruchomy słupek. Stały pozwala na niezależne otwieranie skrzydeł i wzmacnia konstrukcję, jednak po otwarciu pozostaje w świetle otworu. W przypadku słupka ruchomego, każde skrzydło może mieć okucie o różnych funkcjach, zazwyczaj tylko jedno ma klamkę, a drugie otwiera się za pomocą dźwigni zamontowanej w ruchomym słupku. Po otwarciu tak skonstruowanych skrzydeł zyskujemy optycznie niczym niezakłócone połączenie z przestrzenią na zewnątrz.
Czy da się pogodzić duże przeszklenia i ciepłe wnętrza?
Wielu inwestorów wciąż obawia się montażu dużych przeszkleń, np. w postaci drzwi tarasowych, z uwagi na ryzyko zwiększonych strat ciepła. Zupełnie niesłusznie. Aby nie rezygnować z rozległych widoków i dostępu do dużej ilości światła dziennego, jakie dają nam takie drzwi tarasowe, przy jednoczesnym zachowaniu dobrych parametrów cieplnych, należy wybierać produkty najwyższej jakości. Ograniczenie strat ciepła przez duże przeszklenia gwarantuje zastosowanie w drzwiach tarasowych ciepłych pakietów szybowych. Dotychczas, z powodu stosunkowo dużego ciężaru, były one zarezerwowane wyłącznie dla okien o standardowych rozmiarach. Stosowane w nowoczesnych drzwiach tarasowych np. z systemu GENEO, sztywne profile i solidne systemy okuć są w stanie podźwignąć ciężar ciepłych pakietów szybowych o znacznych wymiarach. Dzięki temu nie tylko skutecznie izolują przed ucieczką ciepła z domu, ale są także bezpieczne w użytkowaniu. Warto również wspomnieć, że podany w zapytaniu wymiar można znacznie zwiększyć. Nowoczesne systemy profili pozwalają na budowę drzwi przesuwnych o dużo większych gabarytach – nawet do 10 m szerokości.
Przemysław Ratajczak, Dyrektor Działu Technicznego REHAU, Systemy okienne i Fasadowe
Czy profile okienne wpływają na wytrzymałość dużego okna?
Duże okna muszą nie tylko zapewnić dostęp do naturalnego oświetlenia i wygodę użytkowania, ale przede wszystkim oddzielić pomieszczenia od środowiska zewnętrznego. Powinny więc sprostać oddziaływaniu zmiennych warunków atmosferycznych, wilgoci oraz naporowi wiatru (szczególnie duże przeszklenia). Ich wysoką trwałość oraz wytrzymałość zapewnią odpowiednio sztywne profile, dobrane do ciężaru oszklenia.
Profile okienne z tworzyw sztucznych, dzięki specjalnym usztywnieniom ze stali, pozwalają na osiągnięcie maksymalnej wysokości około 250 cm. Prostokątne są bardziej wytrzymałe niż okrągłe lub łukowe, w których wzmocnienia bywają słabsze. Jednakże na rynku są już dostępne nowoczesne systemy profili, które w określonym zakresie wymiarów nie wymagają stosowania wzmocnień ze stali (jak np. system GENEO). Sprawdzają sie one doskonale także w przypadku ram o bardziej skomplikowanych i wymyślnych kształtach.
Czy duże skrzydła będą łatwe w obsłudze?
Decydując się na skrzydła rozwieralne, warto wybrać takie, w których zamontowane są specjalne okucia pozwalające przymknąć za sobą drzwi, gdy wychodzimy na dwór, oraz takie, które umożliwiają blokowanie skrzydła. Jest to pomocne w przypadku przeciągów i gwałtownych powiewów wiatru. Zapobiega gwałtownym ruchom skrzydła i chroni przed jego obluzowaniem, co grozi zwłaszcza oknom o dużych wymiarach.
Wybór okien przesuwnych umożliwia zastosowanie znacznie większych wymiarów pojedynczego skrzydła niż w przypadku okien rozwieranych. Może ono osiągać ok. 300 cm szerokości i 260-270 cm wysokości. Nie ma też ryzyka, że otwarte okno będzie szarpane niespodziewanymi podmuchami wiatru. Zazwyczaj okna tego typu składają się z części przesuwanej oraz skrzydła stałego, nieotwieralnego – tak zwanego fiksa (w zależności od potrzeb można zamontować od dwóch do czterech skrzydeł).
Dzięki nowoczesnym okuciom, okna balkonowe przesuwają się lekko po szynie nawet przy znacznym ciężarze. Na rynku są także rozwiązania (tzw. drzwi PSK), które umożliwiają wyposażenie skrzydła ruchomego w opcję jego uchylania. Okucia pozwalają na płynne przechodzenie skrzydła z pozycji przesuwnej do uchylnej i dodatkowo ułatwiają jego zamykanie z pozycji uchylnej. Alternatywą dla okien balkonowych przesuwnych i rozwieralnych są składane, inaczej nazywane harmonijkowymi. Wszystkie elementy drzwi mogą po otwarciu zostać wygodnie zsunięte na bok, tworząc harmonijkę. Każde skrzydło ma szerokość w granicach 40-90 cm, więc po złożeniu nie zajmują wiele miejsca.
Czy wysoki próg to konieczność?
Jednym z elementów architektury budynku, który może stanowić barierę dla jego mieszkańców, jest wysoki próg okna balkonowego (zwłaszcza w przypadku dużych okien o większej szerokości ram). Problem ten można zlikwidować, stosując okna z niskim progiem. Rozwiązanie jest przeznaczone do osadzania w warstwach podłogowych, co sprawia, że jego rzeczywista wysokość to około 2 cm. Progi tego typu, wykonane zazwyczaj z PCW lub aluminium, dostępne są w różnych długościach, aż do ok. 670 cm.
W razie potrzeby można je bezproblemowo przedłużać za pomocą łączników ze stali szlachetnej. Wyposażone są w dodatkową izolację, co zabezpiecza przed utratą ciepła i zapewnia ochronę na wysokim poziomie. Rozwiązanie to może być stosowane w oknach rozwieralnych lub uchylno-rozwieralnych, a także przesuwnych.
Niektóre drzwi przesuwne (dotyczy to w szczególności podnośno-przesuwnych) są fabrycznie wyposażone w próg, który nie wystaje ponad posadzkę. Próg schowany jest w podłodze, a nad nią wystaje tylko uszczelka.
Jaka jest izolacyjność dużego okna?
Na polepszenie jakości okna ma wpływ przede wszystkim modyfikacja przeszklenia. Służą temu zwielokrotnione warstwy szkła oraz dodatkowe folie polepszające odporność termiczną i redukujące straty ciepła.
Pakiety szybowe wyposaża się w powłoki niskoemisyjne kontrolujące przepuszczanie promieni słonecznych. Dzięki trzeciej szybie można znacznie zmniejszyć straty ciepła. Zazwyczaj jednak wymaga to mocniejszej, bardziej wytrzymałej ramy. Dodatkowo staje się standardem wypełnianie przestrzeni międzyszybowych nietoksycznymi gazami szlachetnymi (argonem, kryptonem). Mają one doskonałe właściwości termoizolacyjne, więc użycie ich może znacznie zredukować przepływ ciepła między warstwami oszklenia i ucieczkę ciepła przez szyby zimą. Dzięki temu można także ograniczyć niepożądane zyski ciepła latem. W przypadku oszklenia w postaci trzech szyb z przestrzeniami wypełnionymi argonem współczynnik przenikania ciepła dla szyb może wynosić Ug = 0,5 W/(m2·K).
Izolacyjność całego okna zależy jednak nie tylko od oszklenia, lecz także od materiału, z jakiego wykonana jest rama, oraz sposobu jej połączenia z szybą. Profile okienne z tworzyw sztucznych i drewna mają zbliżoną, dosyć wysoką izolacyjność. Standardowe (na przykład trzykomorowe) profile okienne z PCW 60 mm będą miały współczynnik przenikania ciepła Uf w granicach 1,2-1,8 W/(m2·K).
Czy w przypadku dużych okien konieczne jest dodatkowe ogrzewanie?
W dobrze izolowanym domu można wykorzystać promienie słoneczne do ogrzewania pomieszczeń. Przechodzi ono przez okno i już jako ciepło jest pochłaniane i magazynowane przez ściany, posadzkę, a także przedmioty znajdujące się w pomieszczeniu. Elementy te wskutek pochłonięcia energii promieniowania słonecznego stają się źródłem promieniowania cieplnego, wpływając na komfort cieplny pomieszczenia.
Możliwość wykorzystania słońca zależy od rodzaju i jakości szyb w oknach. Kupując je, warto zwrócić uwagę, czy producent okien podaje dla swoich wyrobów wartość współczynnika promieniowania słonecznego. Im procentowo wyższa jest jego wartość, tym bardziej pod wpływem słońca nagrzewać się będą pomieszczenia i tym samym zyski energii będą większe. O zyskach możemy mówić tylko w przypadku niezacienionych okien skierowanych na południe lub południowy zachód, względnie południowy wschód. Zjawisko efektu szklarniowego ma swoje dobre i złe strony. Zimą chcielibyśmy, aby słońce maksymalnie ogrzewało nasze mieszkania. Jednak to, co dobre zimą, poza sezonem grzewczym będzie prowadziło do nadmiernego przegrzewania pomieszczeń.
Czy okno tarasowe jest bezpieczne?
Zwykłe duże okna, niewyposażone w zabezpieczenia antywłamaniowe, bardzo łatwo jest sforsować. Często wystarczy, że włamywacz mocno naprze na skrzydło, aby udało mu się je wypchnąć z zawiasów czy otworzyć. Już podstawowy zestaw (niekiedy montowany w standardowej wersji okien) utrudnia wyważenie okien. Wydłużając czas potrzebny na dokonanie włamania, zniechęca przestępcę. Na zabezpieczenie składają się specjalne, bardzo trwałe elementy ryglujące, które mocno trzymają skrzydło w antywłamaniowych zaczepach ościeżnicy.
Każde okno o zwiększonej odporności na włamanie powinno mieć atestowaną klamkę z kluczykiem. Zablokowana kluczem klamka nie pozwala na otwarcie okna gdy włamywacz wycina lub wybija szybę, aby przekręcić klamkę, wkładając rękę od zewnątrz. Kupując okno z okuciem o zwiększonej odporności na włamanie, dobrze jest sprawdzić, czy pozostałe elementy konstrukcji okna także spełniają wymagania odpowiednich norm.
Okno powinno mieć sztywny profil okienny, najczęściej wzmocniony stalowym kształtownikiem (w przypadku okien z PCW) i szybę w odpowiedniej klasie bezpieczeństwa. Na rynku są już dostępne systemy profili z nowoczesnych tworzyw kompozytowych (np. system GENEO), które w określonym zakresie wymiarów nie wymagają stosowania wzmocnień ze stali.
Bardzo ważny jest też sposób montażu. Nie pomogą antywłamaniowe akcesoria, gdy okno zostanie zamontowane tylko na pianę montażową (co nawiasem mówiąc jest niedopuszczalne!). W takim wypadku wystarczy wyciąć pianę i można wyjąć całe okno bez potrzeby mocowania się z okuciem. Często włamywacze, aby otworzyć okno, przewiercają je od zewnątrz na wysokości klamki i manipulują okuciem tak, aby je otworzyć. Aby temu zapobiec, zarówno klamkę standardową, jak i tę zamykaną na klucz należy wyposażyć w blaszkę przeciwrozwierceniową przeciwdziałającą przesunięciu okucia po obwodzie skrzydła od zewnątrz.
