Ziarnopłon wiosenny - Ficaria verna - urocza ozdoba wiosennego ogrodu. Czy ziarnopłon jest trujący?
Ziarnopłon wiosenny (Ficaria verna) to jedna z tych roślin, których w wiosennym ogrodzie nie powinno zabraknąć. Może nie jest zbyt okazały, ale ze względu na swoje jaskrawożółte kwiaty - bardzo ozdobny. i to w okresie, gdy jeszcze niewiele roślin kwitnie. Warto sadzić ziarnopłon w grupach pod drzewami i krzewami. Jak uprawiać ziarnopłon wiosenny?
Autor: GettyImages
Ponieważ po kwitnieniu ziarnopłon szybko znika z rabat, dobrze jest obsadzić pozostałe po nim stanowisko kwiatami jednorocznymi
Spis treści
- Ziarnopłon wiosenny - jak wygląda?
- Ciekawe odmiany ziarnopłonu wiosennego
- Kiedy kwitnie ziarnopłon wiosenny?
- Ziarnopłon wiosenny - wymagania i uprawa
- Rozmnażanie ziarnopłonu
- Zastosowanie ziarnopłonu w ogrodzie
- Czy ziarnopłon jest trujący?
Ziarnopłon wiosenny (łac. Ficaria verna) choć jest rośliną niewielką (dorasta do 5-20 cm wysokości), to jego jaskrawożółte, połyskliwe, przypominające małe słoneczka kwiaty, rozświetlą każdą rabatę lub zacieniony zakątek ogrodu.
Ziarnopłon wiosenny - jak wygląda?
Ziarnopłon wiosenny należy do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae) i jest pospolity niemal w całej Azji i Europie, a w Polsce uznawany nawet za gatunek rodzimy. Najchętniej zasiedla wilgotne, żyzne, próchnicze gleby w pobliżu zbiorników wodnych i rzek oraz wilgotne łąki w lasach liściastych. Można go też spotkać w wilgotnych zaroślach, rowach, łąkach czy przydrożach.
Wczesną wiosną z ukrytych pod ziemią bulwiastych korzeni ziarnopłon rozwija kilka zebranych w luźną rozetę, odziomkowych, długoogonkowych, skórzastych, zielonych, błyszczących z wierzchu, sercowatych lub okrągłych liści, z widocznym na blaszce rysunkiem nerwów. Na przełomie marca i kwietnia spomiędzy liści wyrastają wiotkie, długie, pokładające się pędy kwiatowe, zwieńczone pojedynczym dużym kwiatem i pokryte nielicznymi, małymi, osadzonymi na długich ogonkach liśćmi. Kwiat ziarnopłonu ma promienistą budowę i złożony jest z kilku zielonych działek okwiatu, umieszczonych pod szeroko rozłożonymi, jaskrawożółtymi, wąskimi, połyskliwymi płatkami i dnem kwiatowym, wypełnionym licznymi pręcikami.
- Przeczytaj też: Jaskier (Ranunculus) w ogrodzie - gatunki, uprawa, pielęgnacja, zastosowanie jaskrów
Ciekawe odmiany ziarnopłonu wiosennego
Ziarnopłon wiosenny jako gatunek bywa jednak bardzo zmienny, dlatego rośliny zasiedlające różne środowiska mogą się od siebie bardzo różnić (mogą mieć większe lub mniejsze liście, zielone lub plamiaste z wierzchu, mogą też tworzyć bulwki w kątach liści lub ich nie posiadać).
Ze względu na swój niezaprzeczalny urok, ziarnopłon doczekał się też licznych odmian ozdobnych, różniących się wysokością, budową i barwą kwiatów oraz kształtem i barwą liści. Do najciekawszych należą:
- 'Brambling' - odmiana o trójkątnych, zielonych, podbarwianych na brązowo i lekko marmurkowanych liściach,
- 'Brazen Hussy' - odmiana o czekoladowobrązowych, błyszczących liściach,
- 'Flore Pleno' - odmiana o pełnych kwiatach,
- 'Collarette' - odmiana o kwiatach z „pomponiastym” środkiem otoczonym jednym okółkiem żółtych płatków i zielonych, pokrytych ciemnym i jasnym deseniem liściach,
- 'Coppernob' - odmian o kwiatach z białokremowymi, u podstawy żółtymi płatkami i żółtym środkiem oraz brązowych liściach,
- 'Salmon's White' - odmiana o kremowobiałych kwiatach.
Autor: GettyImages
Ponieważ po kwitnieniu ziarnopłon szybko znika z rabat, dobrze jest obsadzić pozostałe po nim stanowisko kwiatami jednorocznymi
Kiedy kwitnie ziarnopłon wiosenny?
Ziarnopłon wiosenny jest typową, wiosenną byliną, której wegetacja jest bardzo krótka. Kwitnie na przedwiośniu (w marcu-kwietniu), po czym wczesnym latem (w czerwcu) zasusza liście i znika z powierzchni ziemi, przechodząc w stan letniego spoczynku. Mimo to warto posadzić go w ogrodzie, gdyż na przedwiośniu może uatrakcyjnić każdą rabatę.
Ziarnopłon wiosenny - wymagania i uprawa
- Stanowisko i podłoże dla ziarnopłonu
Nie jest trudny w uprawie, ale tylko na odpowiednim stanowisku będzie obficie kwitł i dobrze się rozrastał. Przede wszystkim oczekuje słonecznego lub półcienistego stanowiska oraz żyznej, próchniczej, przepuszczalnej, w czasie wegetacji lekko wilgotnej, latem bardziej suchej gleby.
- Zimowe okrycie ziarnopłonu
Nie wymaga zimowego okrycia, gdyż w naszych warunkach jest dostatecznie mrozoodporny.
Rozmnażanie ziarnopłonu
Problemem nie jest też jego rozmnażanie, gdyż ziarnopłon potrafi rozmnażać się na różne sposoby, czasami stając się nawet inwazyjny (na dobrych stanowiskach może nadmiernie się rozrastać, dlatego wymaga kontroli). Zwykle rozrasta się po okolicy za pomocą bulwiastych korzeni, dzięki czemu z każdym rokiem tworzy coraz większe skupiska. Tworzy też i rozsiewa nasiona, jednak w naszym klimacie są one nieliczne, a uzyskane z nich potomstwo nie zawsze przypomina roślinę mateczną.
Najciekawszym i najefektywniejszym sposobem jego rozmnażania są małe bulwki potomne, tworzące się w kątach liści (podobnie jak u lilii tygrysiej). Po dojrzeniu bulwki opadają na ziemię i dają początek nowym roślinom. Po przekwitnieniu ziarnopłonu wystarczy wiec przenieść garść ziemi z ukrytymi w niej bulwkami w inne miejsce ogrodu, aby pozyskać w kolejnym roku nową kępkę młodych roślin.
Zastosowanie ziarnopłonu w ogrodzie
Ziarnopłon nie jest zbyt okazały, ale ze względu na swoje piękne, jaskrawożółte kwiaty - pojawiające się wczesną wiosną - bardzo ozdobny, dlatego w ogrodzie warto sadzić go w grupach pod bezlistnymi o tej porze roku drzewami i krzewami, traktując jak roślinę okrywową. Można też uprawiać go w pobliżu sadzawki lub oczka wodnego, a także na niezbyt suchych skalniakach.
Na rabatach dobrze komponuje się z innymi wcześnie kwitnącymi roślinami, takimi jak szafirki, zawilce gajowe czy przylaszczki. Ponieważ po kwitnieniu szybko znika z rabat, dobrze jest obsadzić pozostałe po nim stanowisko kwiatami jednorocznymi (np. aksamitkami).
Poznaj też inne roślinny kwitnące wczesną wiosną:
- Ranniki - rośliny przedwiośnia. Gatunki, wymagania, pielęgnacja, zastosowanie ranników
- Wawrzynek wilczełyko i inne wawrzynki do ogrodu
- Sasanki na wiosenny skalniak. Gatunki sasanek do ogrodu
Czy ziarnopłon jest trujący?
Bardzo młode liście ziarnopłonu są jadalne i bogate w witaminę C (dawniej leczono nimi szkorbut), dlatego bywają dodawane do sałatek. Także pąki kwiatowe są czasem wykorzystywane w kuchni jako zamiennik kaparów. Dawniej roślina miała też zastosowanie w medycynie ludowej. Niestety, korzystanie z dobrodziejstw ziarnopłonu jest ryzykowne, gdyż w czasie kwitnienia i przekwitania rośliny, we wszystkich jej częściach radykalnie wzrasta stężenie substancji toksycznych o gorzkim smaku (protoanemonina), przez co liście, pędy oraz bulwy stają się trujące.
