Tykwa pospolita – uprawa i zastosowanie. Czy tykwę można jeść?
Tykwa pospolita (Lagenaria siceraria), rzadziej nazywana kalebasą, to nietypowa roślina. Pnącze jest zaliczane do warzyw i faktycznie ma wykorzystanie w kuchni jako gatunek jadalny. Częściej jednak uprawia się je w celach dekoracyjnych i dla rozwoju... sztuki. Jakie wymagania uprawowe ma tykwa?
Autor: GettyImages
Tykwa pospolita jest gatunkiem jadalnym, chociaż rzadko uprawia się ją w celach kulinarnych
Spis treści
- Tykwa pospolita
- Jak wygląda tykwa?
- Interesujące odmiany tykwy
- Wymagania i uprawa tykwy
- Tykwa pospolita - zastosowanie, Czy tykwę można jeść?
Tykwa pospolita
Tykwa (Lagenaria siceraria) to jedno z najbardziej charakterystycznych warzyw uprawianych głównie dla oryginalnych owoców. Mimo wszechstronnego zastosowania z reguły jest rzadziej spotykana od innych przedstawicieli rodziny dyniowatych. Jej popularność w polskich ogrodach zauważalnie rośnie.
Jak wygląda tykwa?
Tykwa pospolita to pnącze dorastające do kilku metrów długości. Rośnie szybko. Roślina ma klapowane liście wyrastające na sztywnych ogonkach. Tykwa kwitnie latem. Kwiaty tykwy są duże (do 10 cm średnicy), białe, pięciopłatkowe. Rozwijają się najczęściej popołudniami (zwykle między godziną 16.00 a 17.00). Wydzielają przyjemny, melonowy zapach.
Tykwa jest jednopienna, występują na niej zarówno kwiaty męskie, jak i żeńskie. Roślina mimo wytwarzania dużej liczby kwiatów, wykształca mało owoców. Owoce tykwy pospolitej to zdrewniałe jagody o różnej wielkości, kształcie i barwie.
Interesujące odmiany tykwy
- 'Sicilian Snake' – ma długie (do 100cm), bardzo cienkie, powykręcane owoce;
- 'Birdhouse' – owoce tej odmiany mają jasnozieloną barwę i kształt klepsydry;
- 'Marenka' – owoce mają maczugowaty kształt, ciemnozieloną barwę i nieregularną, „żylastą” powierzchnię;
- 'Kobra' – to popularna odmiana o gruszkowatych owocach z silnym, zawijającym się zwężeniem u góry.
Wymagania i uprawa tykwy
Tykwę należy uprawiać w miejscach słonecznych, ciepłych, osłoniętych od wiatru. Ze względu na afrykańskie pochodzenie gatunek jest wybitnie ciepłolubny. Szkodzą mu niskie temperatury, nie wytrzymuje przymrozków, optymalnie rozwija się w temperaturze oscylującej w granicach 25°C. Uprawia się go w glebach żyznych, próchniczych, dobrze nawożonych (organicznie), umiarkowanie wilgotnych i przepuszczalnych, o odczynie od lekko kwaśnego do obojętnego.
- Siew/sadzenie tykwy
Tykwy można uprawiać przez siew bezpośrednio do gruntu lub z rozsady. Nasiona do gruntu wysiewa się od połowy maja do lipca. Warto umieszczać w dołku przynajmniej po dwa nasiona, wtedy jest większa szansa na wykiełkowanie i wyeliminowanie pustych miejsc.
W rozsadniku można nasiona wysiewać dwa tygodnie wcześniej. Dobrym rozwiązaniem jest także wysiew nasion w szklarni (wczesną wiosną) i wysadzanie sadzonek do gruntu po drugiej połowie maja. Tykwy mają delikatne korzenie i najlepiej je siać do oddzielnych pojemników, np. wielodoniczek.
- Podlewanie tykwy
Roślina ma względnie duże wymagania wodne, nie powinno się dopuszczać do przesuszenia podłoża. Tykwę nawadnia się umiarkowanie (nadmiar wody również jest szkodliwy), ale często. W czasie upałów zabieg trzeba wykonywać nawet 2-3 razy dziennie.
- Nawożenie tykwy
Podłoże przed uprawą powinno się wymieszać z przefermentowanym obornikiem oraz kompostem. Wysoka zawartość próchnicy jest wskazana. Dzięki zasobności gleby tykwa silniej rozrasta się i tworzy duże liście. Z nawozów mineralnych zaleca się stosować wieloskładnikowe.
Tykwy uprawia się na podporach. Mogą to być również siatki lub kratownice. Przytwierdzają się do nich za pomocą wąsów czepnych. Na bieżąco trzeba je sprawdzać w poszukiwaniu chorób i szkodników. Można profilaktycznie stosować ekologiczne gnojówki z roślin. U tykw występują te same problemy co u innych warzyw dyniowatych.
Autor: GettyImages
Tykwa pospolita jest gatunkiem jadalnym, chociaż rzadko uprawia się ją w celach kulinarnych
Polecany artykuł:
Tykwa pospolita - zastosowanie, Czy tykwę można jeść?
Tykwa pospolita jest gatunkiem jadalnym, chociaż rzadko uprawia się ją w celach kulinarnych. Młode, niezdrewniałe owoce można spożywać jak cukinie. Tykwa jest warzywem lekkostrawnym, o niskiej kaloryczności. Zawiera dużo błonnika i soli mineralnych. Można ją smażyć, piec lub dusić. Starsze owoce drewnieją i nie nadają się już do spożycia.
Są natomiast wykorzystywane jako dekoracja ogrodów i wnętrz (podobnie jak ozdobne dynie). Z wielu krajach tworzy się z nich instrumenty muzyczne.
Roślina ma walory dekoracyjne w czasie wzrostu. Można wykorzystać ją do tworzenia „ścianek” w ogrodzie, np. oddzielenia warzywnika od części rekreacyjnej. Tykwę warto uprawiać na kratownicach, pergolach i altanach. Nadaje ogrodowi większej naturalności, a w czasie owocowania – egzotyki.
Tykwa jest poniekąd traktowana jako ciekawostka warzywna. W ogrodzie od razu zwraca na siebie uwagę. Uprawa tykwy jest dość czasochłonna - w szczególności nawadnianie, ale gatunek odwdzięcza się owocami o niesamowitych kształtach.
