Warzywa dyniowate - gatunki, uprawa w ogrodzie, wykorzystanie warzyw dyniowatych
Autor: GettyImages
Dynia zwyczajna
Do powszechnie uprawianych w ogrodach warzyw dyniowatych należą ogórki, dynie, cukinie. Rzadziej w przydomowych warzywnikach znajdziemy arbuzy, melony i patisony. Poznaj wymagania uprawowe warzyw dyniowatych. Uprawa i wykorzystanie warzyw dyniowatych.
Choć dynia kojarzona jest dzisiaj głównie z popularnym świętem Halloween, dawniej była jednym z bardziej lubianych warzyw. Ogromne, pomarańczowe, kuliste dynie, dumnie prezentowały się na warzywnych rabatach wiejskich ogródków i służyły swoim wartościowym wnętrzem na różne sposoby. Z miąższu przyrządzano zupy, potrawy obiadowe i marynaty, a pestki suszono i wykorzystywano jako zdrową przekąskę. Podobne zastosowanie dynia ma również dzisiaj, jednak obok niej na grządkach pojawiają się też inne wartościowe i zdrowe warzywa oraz owoce należące do licznej rodziny dyniowatych. Wśród nich znajdziemy już nie tylko dynię olbrzymią i cenionego ogórka, ale też zaliczane do odmian dyni zwyczajnej cukinie, patisony i dynie makaronowe, a także smakowite arbuzy oraz melony, będące słodkim gatunkiem ogórka.
Autor: GettyImages
ogórek siewny (Cucumis sativus)dynia zwyczajna (Cucurbita pepo)cukinia (Cucurbita pepo convar. giromontiina)patison (Cucurbita pepo var. patisoniana)melon (Cucumis melo)arbuz (kawon) (Citrullus lanatus)
Warzywa dyniowate - wymagania uprawowe
Niestety, rośliny dyniowate to gatunki dość wymagające, kochające ciepło i słońce. Optymalna temperatura ich wzrostu to 20-25 st. C, a minimum, przy którym w ogóle rosną to 13-14 st. C. Z tego względu najlepiej uprawiać je z rozsady, wysadzanej na miejsce stałe dopiero, gdy minie niebezpieczeństwo wiosennych przymrozków, a wiec w drugiej połowie maja. Cukinię i patisony czasami uprawia się też z siewu wprost do gruntu – siew gniazdowy w drugiej połowie maja, ale wtedy ich rozwój się przedłuża.
>>Przeczytaj też:
Pod uprawę warzyw dyniowatych należy przeznaczyć ciepłe, osłonięte od wiatru i słoneczne stanowisko oraz żyzną (w 1-szym roku po nawożeniu obornikiem lub kompostem), próchniczą, zasobną w składniki pokarmowe i stale lekko wilgotną glebę, gdyż rośliny tworzą dużą masę zieloną i mają spore wymagania pokarmowe i wodne. Rośliny dyniowate nie lubią suszy, która powoduje u nich więdniecie i karlenie owoców. zasychanie zawiązków, a czasem nawet zamieranie. Bardzo dobrze reagują na ściółkowanie podłoża, które zapobiega nadmiernemu parowaniu wody z gleby, ogranicza rozwój chwastów i zatrzymuje ciepło (ściółka organiczna dodatkowo się też rozkłada, wzbogacając podłoże w próchnicę).
Niektóre z dyniowatych, te najbardziej ciepłolubne i wymagające, lepiej będą rosły pod osłonami niż w gruncie, dlatego uprawa arbuza czy melona w polu może nie dać spodziewanych efektów i może być zawodna. W szklarni dobrze udają się też odmiany ogórków o długich pędach, które prowadzi się przy sznurkach lub palikach.
Warzywa dyniowate - wykorzystanie
Warzywa dyniowate wyglądają bardzo różnie, ale ich wartości odżywcze i wymagania są podobne. Wszystkie są mało kaloryczne bo zwykle mają 15-30 kcal w 100 g (więcej kalorii ma słodki arbuz i melon, mniej ogórek), dlatego ich spożywanie poleca się osobom będącym na diecie odchudzającej. Większość dyniowatych w znacznej części składa się z wody, zawierającej koktajl witamin (głównie wit. A, C oraz wit. z grupy B) i minerałów (min. potas, fosfor, wapń, magnez, cynk, żelazo, sód), dlatego znakomicie gaszą pragnienie i są idealną propozycją na letnie upały (szczególnie arbuz, melon i ogórek). Latem można z nich przyrządzać desery, napoje i lekkie sałatki (np. sorbet arbuzowy, sałatka owocowa, granita z arbuza, smoothie z melona, sałatka z ogórka) lub odżywcze przystawki i chłodniki (np. kawałki melona owinięte szynką parmeńską, kwiaty cukinii smażone w cieście naleśnikowym lub zapiekane z nadzieniem twarogowym, grillowana cukinia, chłodnik ogórkowy).
>>Przeczytaj też: Arbuz - uprawa w ogrodzie, odmiany i wykorzystanie arbuzów
Dynie, melony, cukinie czy ogórki, doskonale nadają się też do dań obiadowych i wytrawnych. Można z nich przyrządzać zupy, faszerować mięsem oraz warzywami i zapiekać, dusić (duszona dynia makaronowa), przygotowywać leczo lub dodawać do pieczeni. Z dyni, patisonów oraz cukinii, można też przyrządzać słodkie lub wytrawne marynaty, a nawet dżemy na zimę (dżem z dyni). Plastry ogórka to również znakomity kosmetyk, poprawiający wygląd skóry i rozjaśniający przebarwienia. Warto też pamiętać, że owoce i warzywa z rodziny dyniowatych o pomarańczowej barwie (melon, dynia), dostarczają nam sporo cennego dla oczu i skóry beta-karotenu (wit. A), natomiast mające barwę czerwoną (arbuz), wartościowego likopenu. Warzywa dyniowate pomagają też odkwasić organizm i oczyścić go z toksyn, dlatego z pewnością warto je uprawiać i spożywać.
