Dynia Hokkaido: idealna na jesień! Uprawa, zdrowotne walory i inspiracje kulinarne
Dynia Hokkaido to japońska odmiana dyni olbrzymiej. Charakteryzuje się filigranowym kształtem, gładką, jaskrawo pomarańczową skórką, aksamitnym miąższem i smakiem przypominającym pieczone jadalne kasztany. Dowiedz się więcej o uprawie, właściwościach i zastosowaniu dyni Hokkaido.
Autor: GettyImages
Dynia Hokkaido jest ceniona ze względu na walory smakowe oraz prozdrowotne właściwości. Doskonale nadaje się do jesiennej dekoracji ogrodu, balkonu czy tarasu
Spis treści
- Skąd pochodzi dynia Hokkaido?
- Jak wygląda dynia Hokkaido?
- Warunki uprawy i pielęgnacja dyni Hokkaido
- Jak przycinać dynie hokkaido?
- Uprawa dyni Hokkaido z rozsady
- Kiedy wysiewać dynie Hokkaido do gruntu?
- Choroby i szkodniki dyni Hokkaido
- Właściwości zdrowotne dyni Hokkaido
- Co zrobić z dyni Hokkaido - przepisy
Dynia Hokkaido Uchiki Kuri, a właściwie dynia olbrzymia typ Hokkaido (Cucurbita maxima), pochodzi z Japonii. Mimo że jest tam bardzo popularna, uprawia się ją głównie w Kalifornii, Florydzie, południowo-zachodnim Kolorado, Meksyku, Tasmanii, Tonga, Nowej Zelandii, Chile, Prowansji i Południowej Afryce. Uchiki Kuri w języku japońskim oznacza czerwony kasztan. Inne nazwy tej rośliny to m. in. Red Kuri, Orange Hokkaido, Potimarron i Onion Squash. Dynia Hokkaido jest ceniona ze względu na walory smakowe oraz prozdrowotne właściwości. Doskonale nadaje się do jesiennej dekoracji ogrodu, balkonu czy tarasu.
Skąd pochodzi dynia Hokkaido?
Dynia Hokkaido ma bardzo ciekawą historię pochodzenia. Podobnie jak większość sprowadzonych owoców, warzyw i przypraw jej początki wiążą się z odkryciem Ameryki przez Krzysztofa Kolumba w 1492 roku. W wyniku wypraw do Nowego Świata także nasiona dyni sprowadzono do Europy, a następnie zostały przetransportowane do Japonii przez żeglarzy portugalskich. Pierwotna odmiana tej dyni wyglądała inaczej, miała zieloną lub niebieskawą barwę skórki z siwym nalotem. Dopiero w wyniku kilkusetletniej uprawy uzyskano odmianę Hokkaido.
Autor: GettyImages
Dynia Hokkaido jest ceniona ze względu na walory smakowe oraz prozdrowotne właściwości. Doskonale nadaje się do jesiennej dekoracji ogrodu, balkonu czy tarasu
Jak wygląda dynia Hokkaido?
Hokkaido to roślina jednoroczna z rodziny dyniowatych. Jest jednopienna, owadopylna, o pokroju płożącym i pnącym. Charakteryzuje się wczesnym okresem dojrzewania i średnią siłą wzrostu. Okres wegetacji nie przekracza 115 dni od wysiewu nasion. Płożący pokrój umożliwia czepianie się podpór i stabilnych stelaży. Pędy są owłosione, grube, długości do 10 m, z rozgałęziającymi się wąsami czepnymi.
Liście dyni Hokkaido są naprzemianległe, duże, z owłosionymi brzegami. Mają za zadanie zacieniać glebę przed nadmiernym wysychaniem i rozrostem chwastów. Kwiaty są jadalne, bezwonne, rozdzielnopłciowe, duże, żółte, pojawiają się od czerwca do września. System korzeniowy składa się z korzenia głównego i korzeni przybyszowych leżących płytko pod powierzchnią ziemi.
Owocem dyni Hokkaido jest fałszywa, nieduża, kulista jagoda (dynia), której miazgę w środku wypełniają liczne nasiona. Ma beczułkowaty kształt, wyglądem przypomina dużą cebulę, waży do 1,5 kg, jest twarda, ma cienką skórkę koloru ciemnopomarańczowego lub czerwonawego. Miąższ jest ciemnożółty do pomarańczowego, zwarty i suchy, o orzechowym, słodkim smaku i świeżym, intensywnym aromacie. Nasiona dyni typu Hokkaido są jadalne, płaskie i asymetrycznie owalne. Mają białą, zewnętrzną łuskę bez połysku, i jasnozieloną pestkę.
Warunki uprawy i pielęgnacja dyni Hokkaido
Dynię Hokkaido cechuje wysoka plenność i łatwość uprawy w warunkach amatorskich. Jest to odmiana zimowa, twarda, nadaje się do długiego przechowywania (nawet do 6 miesięcy) w temperaturze około 10 st. C - owoce muszą być jednak dojrzałe i nieuszkodzone.
Dynia Hokkaido jest rośliną ciepłolubną, dlatego stanowisko jej uprawy powinno być nasłonecznione i osłonięte od wiatru. Słabo rozwija się na zacienionym stanowisku. Roślina wymaga gleby żyznej, próchnicznej i przepuszczalnej, o odczynie zbliżonym do obojętnego (pH 6,0-7,0), bogatej w materię organiczną.
- Nawożenie dyni Hokkaido. Dynię należy zasilać nawozem wieloskładnikowym co najmniej dwa razy w sezonie.
- Podlewanie dyni Hokkaido. Do prawidłowego wzrostu potrzebuje systematycznego podlewania i odchwaszczania. Niedobór wody powoduje więdnięcie i zasychanie liści, zrzucanie kwiatów i drobnienie owoców. Podczas podlewania należy unikać moczenia liści.
- Temperatura dla dyni Hokkaido. Optymalna temperatura wzrostu oscyluje w granicy 20-25 st. C, minimalna to 8 st. C. Kiełkowanie nasion pomyślnie przebiega powyżej 12 st. C, jednak najszybciej w temperaturze 25-27 st. C. Roślina źle znosi stale utrzymujący się chłód, nie przetrwa temperatury poniżej zera.
- Ściółkowanie dyni Hokkaido. Aby odizolować leżącą dynię od mokrego podłoża podkładamy pod nią słomę lub drewniane deski.
Jak przycinać dynie hokkaido?
- Cięcie dyni Hokkaido. Aby uzyskać większe owoce i poprawić krzewienie się rośliny należy na przełomie czerwca i lipca przyciąć pędy ostrym sekatorem nad 5.-6. liściem oraz w połowie sierpnia nad 2.-3. liściem za ostatnim owocem. Cięcie wykonujemy w słoneczny dzień, w prostej linii (tak, aby powierzchnia rany była jak najmniejsza).
Polecany artykuł:
Uprawa dyni Hokkaido z rozsady
Dynię uprawia się z rozsady lub z siewu wprost do gruntu. Jest dobrym przedplonem dla innych warzyw, pozostawia po sobie stanowisko o dobrej strukturze, wolne od chwastów. W chłodniejszych rejonach kraju lub wtedy, gdy chcemy wcześniej rozpocząć wegetację rośliny, rozsady prowadzimy w ogrzewanej szklarni lub w inspektach. Kiełkowanie przyśpieszymy mocząc nasiona w wodzie. Wysiewamy je pod koniec kwietnia gniazdowo, po kilka sztuk, do przygotowanych wcześniej doniczek wypełnionych ziemią dedykowaną do wysiewu roślin. Doniczki ustawiamy na słonecznym parapecie, po wschodach pozostawiamy jedną, najsilniejszą roślinę. W optymalnej temperaturze wschody pojawiają się już po 6-8 dniach. Zahartowaną rozsadę przenosimy do gruntu w połowie maja. Podczas sadzenia należy sadzonki obficie podlać.
Kiedy wysiewać dynie Hokkaido do gruntu?
W Polsce siew dyni wprost do gruntu zalecany jest po ustąpieniu przymrozków (po 15 maja), lub nawet na początku czerwca (w zależności od pogody). Nasiona umieszczamy bezpośrednio w ziemi na głębokości 3-4 cm po kilka w zagłębieniach oddalonych od siebie o co najmniej 100-200x80-150 cm każde. Większa przestrzeń między roślinami spowoduje prawidłowy wzrost i zapobiegnie przenoszeniu się patogenów. Dodatkowo zagłębienia służą do zatrzymania wody, bardzo potrzebnej podczas zawiązywania owoców.
Dynia nie lubi przesadzania. Nie sadzimy jej w towarzystwie innych roślin dyniowatych ze względu na duże wymagania pokarmowe. Dynię Hokkaido możemy natomiast posadzić w towarzystwie cebuli zwyczajnej, fasoli oraz kukurydzy. Wokół warto wysiać rumianek i nasturcję. Aby owoce dyni osiągnęły optymalną wielkość, na jednej roślinie należny pozostawić najwyżej 2-3 zawiązki, a resztę usunąć. Młode rośliny należy osłaniać przed silnymi wiatrami.
Owoce zbiera się ręcznie jesienią, gdy są już całkowicie dojrzałe i dostatecznie wybarwione, a liście zaczynają żółknąć i obumierać. Ważne, aby zebrać je zanim pojawią się przymrozki. Dynia Hokkaido nadaje się do długiego przechowywania, o ile owoce są w pełni dojrzałe i nieuszkodzone. Dojrzała dynia przy opukiwaniu wydaje głuchy dźwięk oraz ma zasychający ogonek.
Choroby i szkodniki dyni Hokkaido
Dynia może być porażana przez choroby grzybowe, bakteryjne i wirusowe. Najczęściej pojawiającą się chorobą jest parch dyniowatych, mączniak prawdziwy i rzekomy dyniowatych. Bakteryjną chorobą, którą możemy zaobserwować u dyni jest kanciasta plamistość liści. Przy uprawie dyni należy stosować prawidłowy płodozmian oraz usuwać resztki porażonych roślin w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się chorób. Do najczęściej występujących szkodników zaliczamy: skoczkowate, wciornastki oraz mszyce, które dodatkowo przenoszą choroby wirusowe.
Właściwości zdrowotne dyni Hokkaido
Dynia Hokkaido jest bogatym źródłem wielu składników odżywczych, wykazuje niezwykłe właściwości zdrowotne. Zawiera witaminy (prowitaminę A, E, C, K, PP oraz witaminy z grupy B) i składniki mineralne (fosfor, żelazo, wapń, potas, magnez). Jest niskokaloryczna i lekkostrawna, stosowana jako cenny składnik diet odchudzających, polecana w żywieniu dzieci i niemowląt.
Soki i przeciery z dyni działają moczopędnie, dzięki czemu znajduje zastosowanie w leczeniu schorzeń nerek oraz układu krążenia. Hokkaido ma działanie odtruwające i regulujące przemianę materii. Spożycie dyni wpływa stymulująco na wydzielanie żółci.
Dynia Hokkaido zawiera błonnik pokarmowy, który zapewnia uczucie sytości, reguluje przemianę materii, działa regenerująco na błonę śluzową przewodu pokarmowego i przeciwdziała zaparciom. Dynia jest zasadotwórcza, ma działanie odkwaszające organizm, stymuluje produkcję płynów wewnętrznych, działa nawilżające, wzmacnia układ odpornościowy, pomaga w przeziębieniach. Dzięki zawartej witaminie A, E i C pozwala zachować zdrowy wygląd skóry, opóźniając proces starzenia. Zapobiega krzywicy u dzieci, wzmacnia wzrok, chroni przed nowotworami, ma działanie przeciwzapalne.
Pestki dyni zawierają cynk, siarkę potas, magnez i wapń. Są bogatym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych. Pestki oraz sok z surowej dyni mają zdolność niszczenia pasożytów i wirusów przewodu pokarmowego. Duża zawartość cynku oraz lecytyny wpływa korzystnie na pracę mózgu. Olej z pestek dyni zawiera substancje obniżające poziom cholesterolu i zwalczające wolne rodniki.
Co zrobić z dyni Hokkaido - przepisy
Dynia to warzywo o wszechstronnym wykorzystaniu w kuchni. Bardzo dobrze smakuje przygotowana zarówno na słono, jak i słodko. Przed obróbką dyni Hokkaido nie obieramy - skórka po upieczeniu jest delikatna. Dynię Hokkaido gotuje się krótko. Po ugotowaniu lub upieczeniu ma gładką i delikatną konsystencję. Miąższ jest słodki, o orzechowym posmaku.
Dynia Hokkaido jest doskonała do pieczenia, gotowania i faszerowania. Z miąższu przygotujemy sycącą i rozgrzewającą zupę-krem z imbirem i mlekiem kokosowym, upieczemy słodkie muffiny, sernik, usmażymy placki, racuchy, zrobimy farsz do naleśników. Pestki dodane do kruchej sałaty wzbogacą jej smak, z oleju przygotujemy dressing. Z dodatkiem dyni Hokkaido powstaną wegetariańskie kotlety, risotto, gulasz, warzywne curry i leczo.
Kształt dyni w formie niedużego naczynia pozwala na jej faszerowanie i zapiekanie w całości. Gotowana lub pieczona w postaci puree może zastąpić pospolite ziemniaki. Miąższ owoców nadaje się też na marmoladę lub słodkie musy w połączeniu np. z pomarańczą, używany jest do produkcji przecierów, dań oraz soków dla dzieci i niemowląt. Dojrzała dynia może być cennym dodatkiem do ciast drożdżowych w zastępstwie żółtek jaj.
