Te byliny są piękne, ale żeby co roku zachwycały, wymagają pewnego zabiegu!
Byliny krótkowieczne to rośliny, które co kilka lat trzeba odmłodzić. Poznaj najpopularniejsze byliny krótkowieczne i dowiedz się, co zrobić, by co każdego roku były wyjątkową ozdobą ogrodu. Dowiedz się więcej o uprawie, pielęgnacji i rozmnażaniu bylin krótkowiecznych.
Autor: Getty Images/Iryna Imago
Ostróżka ogrodowa
Spis treści
- Jakie to są byliny krótkowieczne?
- Stanowisko dla bylin krótkowiecznych
- Jak pielęgnować byliny krótkowieczne?
- Byliny krótkowieczne - konieczne odmładzanie!
- Jakie gatunki bylin należą do krótkowiecznych?
Jakie to są byliny krótkowieczne?
Byliny to jedne z najcenniejszych roślin ozdobnych uprawianych w ogrodach. Wiele z nich przez lata może pozostawać na jednym stanowisku, z roku na rok zyskując na urodzie. Nie wszystkie są jednak tak trwałe. Istnieje spora grupa roślin wieloletnich, które już po kilku sezonach uprawy (czasem nawet po 2-3 latach!), wymagają odmłodzenia, gdyż w kolejnych latach zaczynają mocno tracić na atrakcyjności, wypiętrzać się, wyradzać, ogałacać z liści od środka kępy, a czasem nawet całkiem zamierać. Są określane mianem bylin krótkowiecznych.
Krótkowieczność roślin nie zawsze jest jednak wadą, gdyż nietrwałe byliny mogą być doskonałym uzupełnieniem wolnych przestrzeni w młodych nasadzeniach rabatowych, które dopiero za kilka lat osiągną docelowe rozmiary. Krótkowieczne byliny są też dobrym pomysłem na tworzenie sezonowych kompozycji, które z założenia będą zmieniane po 2-3 latach.
Stanowisko dla bylin krótkowiecznych
Stanowisko dla bylin krótkowiecznych powinno w jak największym stopniu odpowiadać ich potrzebom. Jeśli bowiem gatunki wymagające miejsca wilgotnego i zacienionego (np. żurawki) posadzimy na słonecznej, suchej rabacie, nie przetrwają nawet jednego sezonu. A gdy rośliny kochające słońce postanowimy uprawiać w cieniu, będą słabe, wybiegnięte, blade i nieatrakcyjne, a do tego mogą nie kwitnąć.
Jak pielęgnować byliny krótkowieczne?
Aby byliny krótkowieczne przez dłuższy czas zachowały atrakcyjny wygląd, należy o nie odpowiednio zadbać.
- Usuwanie przekwitłych kwiatów i przycinanie. Dla bylin krótkowiecznych jednym z ważniejszych zabiegów pielęgnacyjnych jest systematyczne usuwanie przekwitłych kwiatostanów, gdyż wytwarzanie owoców i nasion jest dla roślin bardzo wyczerpujące i odbiera im wigor. Niekiedy wystarczy jedynie usunąć same kwiatostany (tak jest w przypadku jeżówki, gailardii, pysznogłówki), innym razem przyda się mocniejsze cięcie (przycięcie pędów nawet o połowę u takich gatunków, jak czyściec czy skalnica), które pozwoli roślinie nie tylko zawiązać więcej pąków kwiatowych, ale też lepiej się rozkrzewić.
- Nawożenie bylin krótkowiecznych. Ważne jest systematyczne nawożenie roślin, bo choć krótkowieczne byliny nie żyją zbyt długo, podczas każdego sezonu wegetacyjnego zwykle obficie kwitną lub rozwijają dużo liści, co zwiększa ich zapotrzebowanie na substancje odżywcze. Jeśli nie znamy indywidualnych potrzeb pokarmowych rośliny lub nie chcemy stosować nawozów sztucznych, wiosną możemy użyźnić glebę dobrze rozłożonym kompostem, który nie tylko zapewni roślinie składniki odżywcze, ale też poprawi jakość gleby i wzbogaci ją w substancje organiczne. Kompostu raczej nie przedawkujemy, co czasem może się zdarzyć podczas używania nawozów sztucznych. Jeśli nie mamy kompostu, do zasilania roślin wybierzmy wieloskładnikowe nawozy dla roślin ozdobnych z liści lub kwitnących (w zależności od uprawianego gatunku).
Byliny krótkowieczne - konieczne odmładzanie!
Najważniejszym zabiegiem pielęgnacyjnym w uprawie bylin krótkowiecznych jest jednak ich systematyczne odmładzanie, przeprowadzane regularnie co 2-4 lata. Najprostszym sposobem na odmłodzenie roślin jest podział dorosłych egzemplarzy i posadzenie pozyskanych w ten sposób roślin na nowym miejscu. Termin przeprowadzenia zabiegu uzależniony jest od wymagań danego gatunku, ale ogólne zasady mówią, że:
- byliny kwitnące wiosną dzielimy latem lub na początku jesieni (np. orliki, pierwiosnki, irysy bródkowe, ostróżki),
- byliny kwitnące latem dzielimy wiosną (np. gailardia, jeżówka, nachyłek, dzwonek karpacki, żurawki).
Młode rośliny możemy też pozyskać z siewu, np. nachyłki, jeżówki, gailardie, firletki czy orliki (w terminach i w warunkach uzależnionych od indywidualnych wymagań danego gatunku), tym bardziej, że wiele krótkowiecznych bylin daje też obfity samosiew, samodzielnie "dbając" o swoje rozmnażanie. W ten sposób bez żadnych większych wysiłków otrzymamy młode sadzonki, które w razie potrzeby możemy wykopać i przesadzić na odpowiednie stanowisko (np. firletki kwieciste, gailardie ościste, orliki).
Jakie gatunki bylin należą do krótkowiecznych?
Do grona bylin krótkowiecznych zalicza się sporo cenionych i chętnie uprawianych gatunków. Należą do nich m.in.:
- jeżówka purpurowa,
- gailardia oścista,
- pysznogłówka ogrodowa,
- dzwonek karpacki,
- irys bródkowy,
- orlik,
- rudbekie,
- ostróżka ogrodowa,
- pierwiosnek Siebolda,
- gaura Lindheimera,
- żurawki.
W odpowiednich warunkach (stanowisko, temperatura) niektóre z roślin jednorocznych lub dwuletnich także mogą stać się krótkowiecznymi bylinami i pozostać na rabacie dłużej, niż byśmy się tego spodziewali, bo nawet 2-4 lata (np. lwia paszcza, tytoń oskrzydlony, naparstnica purpurowa, drakiew purpurowa, złocień maruna, mikołajek olbrzymi).
Do najmniej trwałych bylin, zachowujących ładny wygląd przez 2-4 lata należą m.in. jeżówki, nachyłki, dzwonki karpackie, łubiny trwałe, ostróżki ogrodowe, kosaćce oraz firletki kwieciste.
Nieco dłużej na jednym stanowisku (4-5 lat) mogą pozostać natomiast takie gatunki jak pysznogłówki, gailardie, orliki, rudbekie i żurawki. Niektóre z nich dobrze czują się w słońcu (np. gailardia, jeżówka, irys, nachyłek, pysznogłówka, rudbekia), inne wolą stanowiska półcieniste (np. żurawki, pierwiosnki, naparstnice).
Zobacz galerię najpopularniejszych bylin krótkowiecznych
Autor: Getty Images/Iryna Imago
Ostróżka ogrodowa
