Pysznogłówka ogrodowa - uprawa, zimowanie, gatunki. Monarda pięknie kwitnie i jest miododajna
Pysznogłówka (Monarda) to roślina wyjątkowej urody z pomponiastymi kwiatostanami. Jest atrakcyjna latem i jesienią, pięknie dekoruje rabaty ogrodowe. Poznaj najpopularniejsze gatunki pysznogłówek uprawiane w ogrodach, dowiedz się więcej o ich uprawie i pielęgnacji. Gdzie sadzić pysznogłówki w ogrodzie?
Autor: GettyImages
Pysznogłówka szkarłatna
Spis treści
- Pysznogłówka - jakie gatunki do ogrodu?
- Pysznogłówki - warunki uprawy i pielęgnacja
- Czy pysznogłówka zimuje w ogrodzie?
- Jak odmłodzić pysznogłówkę?
- Gdzie sadzić pysznogłówkę w ogrodzie?
- Pysznogłówki w ogrodzie. Zdjęcie
Pysznogłówki, ze względu na cytrusowy zapach nazywane też bergamotkami, to jedne z piękniejszych bylin letnich. Zgodnie ze swoją nazwą: pysznią się oryginalnymi, główkowatymi kwiatostanami, złożonymi z pojedynczych, rurkowatych, dwuwargowych kwiatów, zebranych na szczycie pędu w gęste, często piętrowe okółki i ozdobionych barwnymi podsadkami u podstawy. Dzięki temu kwiatostan pysznogłówki wygląda jak najeżona barwna kula i jest wyjątkowo atrakcyjny, a do tego miododajny.
Pysznogłówka - jakie gatunki do ogrodu?
Nie wszystkie gatunki pysznogłówek mogą się jednak poszczycić tak okazałymi kwiatami, dlatego w ogrodach uprawia się głównie najpiękniejsze z nich, czyli:
- pysznogłówka dwoista (szkarłatna)
- pysznogłówka ogrodowa (hybrydy)
Pysznogłówka dwoista (łac. Monarda didyma) dorasta do 80-120 cm wysokości i ma wzniesione, słabo rozgałęzione, owłosione pędy, pokryte licznymi, lancetowatymi, szerokimi, owłosionymi, dużymi, ząbkowanymi na brzegach i ostro zakończonymi liśćmi. Jej największą ozdobą są duże, barwne, główkowate kwiatostany, które pojawiają się na szczytach pędów od późnej wiosny do jesieni (od czerwca nawet do paździenika). Na odpowiednim stanowisku roślina mocno rozrasta się przez rozłogi, dlatego z czasem może stać się rośliną inwazyjna.
Gatunek jest bardzo ozdobny, ale jeszcze piękniejsze są jago liczne odmiany mieszańcowe - określane jako pysznogłówki ogrodowe (Monarda x hybrida), różniące się barwą kwiatów, wysokością i siłą wzrostu. Wśród nich znajdziemy wysokie rośliny:
- o kwiatach czerwonokarminowych: 'Panorama Red Shades' (1-1,2 m wys.), 'Cambridge Scarlet' (1,2 m wys.)
- o kwiatach białych, np. 'Schneewittchen' (1 m wys.)
- o kwiatach różowych, np. jasnoróżowa 'Croftway Pink' (1,3 m wys.), 'Beauty of Cobham' (1 m wys.)
- o kwiatach fioletowych, np. 'Scorpion' (1,2-1,4 m wys.), 'Blaustrumpf' (0,7-1 m wys.), 'Bee Free' (0,8-1 m wys.)
Są także odmiany karłowe, dorastające do 40-60 cm, np. różowa 'Pink Supreme', amarantowo-czerwona 'Fireball', ciemnoróżowa 'Pink Lace'.
Przeczytaj też:
Pysznogłówki - warunki uprawy i pielęgnacja
Jeśli jednak chcemy przez całe lato cieszyć się niezwykłą urodą pysznogłówek, musimy zapewnić roślinom odpowiednie warunki uprawy, inaczej mogą słabo kwitnąć, źle się rozwijać i chorować. W ogrodzie najlepiej przeznaczyć dla nich słoneczne stanowisko oraz żyzną, próchniczą i dość wilgotną glebę o lekko kwaśnym odczynie pH.
Pysznogłówki źle znoszą suszę, dlatego w okresach bezdeszczowych wymagają podlewania. Dobrze też reagują na ściółkowanie kompostem, który nie tylko zabezpiecza glebę przed wysychaniem i rozwojem chwastów, ale też wzbogaca ją w dodatkowe substancje odżywcze. Ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym w uprawie pysznogłówek jest też usuwanie przekwitłych kwiatostanów, dzięki czemu rośliny mogą powtórzyć kwitnienie jesienią. Przykrą przypadłością roślin jest natomiast ich podatność na mączniaka prawdziwego, dlatego czasem mogą wymagać ochrony.
Czy pysznogłówka zimuje w ogrodzie?
Nie oczekują natomiast okrywania na zimę, gdyż w naszym klimacie zimują zaskakująco dobrze.
Jak odmłodzić pysznogłówkę?
Mimo całego swojego uroku, pysznogłówki nie są roślinami idealnymi, gdyż należą do bylin krótkowiecznych, wymagających odmładzania (co 3-4 lata). Przy okazji dzielenia roślin, można je też rozmnożyć, uzyskując młode sadzonki (podział najlepiej przeprowadzić wczesną wiosną).
Gdzie sadzić pysznogłówkę w ogrodzie?
Oba gatunki pysznogłówek mają w ogrodzie szereg zastosowań. Doskonale prezentują się na rabatach bylinowych w zestawieniu z innymi okazałymi gatunkami jak np. rudbekie, dzielżany, liatry kłosowe, przetaczniki, liliowce, lilie, jeżówki, krwawniki czy floksy wiechowate. Doskonale wyglądają też w dużych, jednogatunkowych grupach lub w towarzystwie traw ozdobnych. Ich kwiaty nadają się też do wazonu, gdyż po ścięciu długo zachowują świeżość. Odmiany karłowe można także uprawiać w pojemnikach.
Pysznogłówki w ogrodzie. Zdjęcie
Autor: GettyImages
Pysznogłówka szkarłatna
Autor: GettyImages
Pysznogłówka nakrapiana
Oprócz najpopularniejszych pysznogłówek dwoistych i ogrodowych, dobrze jest też spróbować uprawy mniej znanych i nie tak efektownych, ale bardzo interesujących pysznogłówek nakrapianych oraz pysznogłówek cytrynowych, które w naszym klimacie są roślinami jednorocznymi (ich nasiona wysiewa się w lutym w ciepłym inspekcie, a sadzonki wysadza do gruntu w połowie maja). Warto też wiedzieć, że pysznogłówki są nie tylko piękne, ale też pożyteczne, gdyż należą do roślin leczniczych (napar z kwiatów ma działanie antyseptyczne i wykrztuśnie).
