Samosiejki - kwiaty, drzewa. Jakie są wady i zalety samosiejek?
Samosiejki to rośliny, które wysiewają się same, bez naszego udziału. Czy samosiejki to "pełnowartościowe" rośliny? Jakie są wady i zalety samosiejek? Które rośliny łatwo się same wysiewają? Przeczytaj o tym w artykule.
Spis treści
Każdego roku w ogrodzie siejemy lub sadzimy wiele roślin ozdobnych i użytkowych, dzięki czemu w sezonie możemy cieszyć się ich urodą lub zbierać obfite plony. Nie da się jednak ukryć, że coroczne rozmnażanie roślin wymaga od nas dużego nakładu pracy, a czasem również sporych środków finansowych, dlatego z pewnością powinniśmy zainteresować się roślinami, które pojawiają się w ogrodzie bez naszego udziału.
Samosiejki często traktujemy jak chwasty i pozbywamy się ich podczas pielenia, co nie jest dobrym pomysłem. Jeśli bowiem zaczekamy z ich wyrwaniem, może się okazać, że bez większego wysiłku i ponoszenia kosztów, zyskamy rozsadę wielu ciekawych, nierzadko kosztownych roślin.
Największą szansę mamy na zdobycie łatwo rozsiewających się roślin jednorocznych lub dwuletnich, ale w ogrodzie możemy też znaleźć siewki bylin, pnączy, krzewów, a nawet drzew. Ich nasiona wysiewają się na rabatach za pomocą wiatru lub przy udziale ptaków, ale do ogrodu mogą też trafić razem z kompostem lub obornikiem.
Przeczytaj też: Jak samodzielnie przygotować rozsadę kwiatów i warzyw do ogrodu?
Zalety i wady samosiejek
Dzięki samosiejkom w łatwy sposób urozmaicimy nasze rabaty i wzbogacimy ogrodową kolekcję o nowe rośliny, na czym nasz ogród z pewnością bardzo dużo zyska, gdyż wbrew pozorom samosiejki mają bardzo wiele zalet. Poza tym, że pojawiają się w ogrodzie bez naszego udziału, są zwykle stosunkowo odporne, mało wymagające i dobrze przystosowane do naszego klimatu, a przy tym nie wymagają tak wielu zabiegów pielęgnacyjnych i ochronnych, jak delikatne gatunki uprawiane z nasion lub rozsady.
Samosiejki zwykle też szybko rosną, dobrze się krzewią i bujnie kwitną, co także nie jest bez znaczenia. Aby jednak móc je dobrze wykorzystać, należy zaczekać z pieleniem rabat aż do czasu, gdy wśród chwastów będziemy potrafili rozpoznać ciekawe gatunki roślin uprawnych. Jest to o tyle ważne, że wiele roślin po wykiełkowaniu przypomina wyglądem popularne chwasty i dopiero pierwsze liście właściwe odkrywają ich prawdziwą naturę.
Wiele z roślin, które wysieją się same, może bardzo różnić się wyglądem od rośliny matecznej (szczególnie w przypadku bylin i ozdobnych odmian roślin jednorocznych), co czasami mocno obniża ich wartość dekoracyjną. Niektóre bywają też bardzo ekspansywne i mogą przysporzyć nam sporych kłopotów, dlatego ich rozwój należy kontrolować, usuwając im kwiatostany, jeszcze przez zawiązaniem i rozsianiem nasion (np. chmiel zwyczajny, nawłoć kanadyjska, miesiącznica roczna, tojeść amerykańska).
Zdarzają się też samosiejki, które przez wiele lat nie kwitną i nie owocują, choć bardzo nam na tym zależy (wiele drzew owocowych, w tym m.in. orzech włoski, którego siewki mogą zaowocować dopiero po 15 latach).
Przeczytaj też: Pomysł na zakątek w ogrodzie: wielobarwna rabata
Jak wykorzystać samosiejki?
Jeśli jednak pogodzimy się z naturą samosiejek i dobrze poznamy ich zwyczaje, uprawa naturalnych siewek może dać nam sporo satysfakcji i przynieść wiele korzyści. Ogrodowe samosiejki możemy wykorzystać na różne sposoby:
- jeśli zasiedlą niezagospodarowany fragment ogrodu, możemy je tam pozostawić, aby bujnie się rozwijały i stworzyły naturalną kompozycję, szczególnie cenną w ogrodach wiejskich, romantycznych i naturalistycznych,
- młode rośliny możemy też ostrożnie wykopać i przenieść na rozsadnik, a gdy nieco podrosną, posadzić tam, gdzie będą prezentować się najlepiej,
- większość samosiejek dobrze znosi przesadzanie, należy jednak pamiętać, że zdarzają się też gatunki, które zdecydowanie lepiej rosną tam gdzie wykiełkowały, dlatego warto pozostawić je w spokoju (np. maki, malwy, wilczomlecze),
- niektóre samosiejki można też wykorzystać jako rośliny doniczkowe i pojemnikowe (np. aksamitki, bratki, nasturcje), gdyż mogą być stanowić niebanalną ozdobę tarasu, balkonu lub schodów,
- zdarzają się też samosiejki, z których możemy stworzyć piękny i niepowtarzalny żywopłot, chociaż na efekty naszej pracy, trzeba będzie trochę poczekać (np. buki).
Jakie rośliny łatwo się rozsiewają?
Wśród chętnie rozsiewających się roślin jednorocznych znajdziemy m.in. aksamitki, wilczomlecz białobrzegi, nagietek lekarski, lwia paszcza, kosmos podwójnie pierzasty, szałwia błyszcząca, rudbekia owłosiona, tytoń ozdobny, nasturcja, maczek kalifornijski, ostróżka jednoroczna, szarłat zwisły oraz czarnuszka damasceńska. Z pomocą samosiewu chętnie rozmnażają się też niektóre rośliny dwuletnie, takie jak malwy, dziewanny, bratki ogrodowe, naparstnica purpurowa, lak pachnący, miesiącznica roczna czy niezapominajki.
Szczególnie cenne są pochodzące z samosiewu byliny, w tym m.in. orlik ogrodowy, ostróżka ogrodowa, omieg kaukaski, jeżówka purpurowa, rudbekia błyskotliwa i rudbekia naga, łubin trwały, mikołajek alpejski, słoneczniczek szorstki, przegorzan pospolity, tojeść amerykańska, firletka czy dzwonek skupiony, a także krzewy ozdobne (np. berberys, pęcherznica kalinolistna) oraz pnącza (chmiel zwyczajny, groszek szerokolistny, wilec purpurowy).
Wśród samosiejek nie brakuje także drzew, dlatego w ogrodzie możemy znaleźć siewki modrzewia, sosny, buku, grabu, dębu, klonu, jesionu, brzozy, robinii akacjowej (mogą być bardzo ekspansywne) czy żywotnika zachodniego (np. silnie szyszkująca odmiana 'Brabant').
Przeczytaj też: Zbiór nasion roślin. Kiedy zbierać nasiona, jak je przechowywać
