Szkarłatka amerykańska - mało znana bylina. Uprawa i pielęgnacja szkarłatki
Szkarłatka amerykańska jest rzadko spotykana w ogrodach, choć to wyjątkowo ciekawa i okazała bylina. Dowiedz się więcej o tym, dlaczego uprawa szkarłatki musi być przemyślana i dlaczego szkarłatka jest niebezpieczna?
Szkarłatka amerykańska (łac. Phytolacca americana) pochodzi z Ameryki Północnej, gdzie jest na tyle pospolity, że w niektórych rejonach bywa nawet traktowany jako chwast (zasiedla nieużytki, łąki, obszary leśne i ruderalne).
Jak wygląda szkarłatka amerykańska?
W naturze szkarłatka amerykańska może dorastać do około 3 m wysokości, ale w uprawie zwykle nie przekracza 1,5-1,8 m wysokości. Pomimo iż w naszym kraju szkarłatka osiąga mniejsze rozmiary, to i tak jest bardzo duża. Tworzy wniesione, mocno i szeroko rozgałęzione pędy, ładnie zabarwione na intensywny, różowoczerwony kolor i duże, szerokojajowate lub lancetowate, ostro zakończone, skórzaste, gładkie, całobrzegie, matowe z wierzchu liście, ze słabo zaznaczonym unerwieniem. Czasami nerw główny na liściu ma podobne zabarwienie co pędy, dzięki czemu ładnie kontrastuje z zieloną blaszką liściową.
Szkarłatka amerykańska kwitnie latem - od czerwca do sierpnia na pędach pojawiają się drobne, niepozorne, białe, kremowe lub jasnoróżowe kwiaty, zebrane po kilkanaście sztuk w okazałe, zwisające, gęste, długie, groniaste kwiatostany. Po przekwitnięciu kwiaty przekształcają się w kuliste, lekko spłaszczone, soczyste, początkowo zielone, później niemal czarne, błyszczące, pękate jagodowe owoce, osadzone na krótkich, różowoczerwonych szypułkach. Czarne, błyszczące owoce szkarłatki amerykańskiej pięknie kontrastują z jaskrawo ubarwionymi pędami i zielonymi liśćmi, co wygląda wyjątkowo efektownie.
Piękno owoców jest jednak zdradliwe, gdyż zarówno czarne jagody jak i cała roślina w stanie surowym są trujące (w niektórych rejonach świata po ugotowaniu spożywa się młode, jeszcze nie przesycone toksynami pędy podobnie jak szparagi), dlatego też należy obchodzić się z nimi ostrożnie, a w ogrodzie uprawiać roślinę w miejscu niedostępnym dla dzieci i zwierząt domowych.
Trujące rośliny ogrodowe: poznaj trujące kwiaty, trujące krzewy i pnącza w ogrodzie >>>
Wprawdzie szkarłatka posiada też właściwości lecznicze i czasami bywa składnikiem leków homeopatycznych i mieszanek ziołowych, ale we własnym zakresie lepiej nie próbować przygotowania z niej preparatów leczniczych, gdyż może się to skończyć poważnym zatruciem, a nawet śmiercią.
Zabiegi pielęgnacyjne wykonywane bezpośrednio przy roślinie warto też prowadzić w rękawicach ochronnych, aby nie doszło do podrażnienia skóry przez kontakt z pędami, owocami lub liśćmi szkarłatki.
Podczas prac ogrodowych należy też uważać, aby przypadkiem nie rozgnieść owoców, gdyż ich ciemny, skoncentrowany sok może trwale poplamić ubrania (w niektórych krajach sok z owoców bywa nawet wykorzystywany przy produkcji barwników do tkanin).
Autor: www.thinkstockphotos.com
Szkarłatka rozwija długi, mocny, palowy system korzeniowy i tworzy mnóstwo nasion
Szkarłatka rośliną ekspansywną i inwazyjną
Roślina ma jeszcze jedną, ciemną stronę natury, rozwija bowiem długi, mocny, palowy system korzeniowy i tworzy mnóstwo nasion, wiec nie tylko może stać się ekspansywna, w niekontrolowany sposób rozrastając się po ogrodzie, ale też inwazyjna, gdyż przenikając do środowiska naturalnego, może zagrażać rodzimej florze (prowadzone są obecnie badania nad jej ewentualną ekspansywnością i poziomem zagrożenia dla rodzimych gatunków).
Jeśli jednak będziemy uprawiać roślinę ze świadomością zagrożeń, jakie ze sobą niesie i systematycznie kontrolować jej rozrastanie się i rozsiewanie po okolicy (owocostany należy usuwać, zanim zdążą dojrzeć i rozsiać nasiona), może stać się wyjątkową atrakcją naszego ogrodu, wzbogacając kolekcję roślin ozdobnych.
Szkarłatka amerykańska - zastosowanie w ogrodzie
Ze względu a swoje rozmiary, pokrój i szczególne walory ozdobne, szkarłatka najlepiej prezentuje się w ogrodzie jako soliter, np. na tle jasnej ściany budynku lub ogrodzenia. Dobrze wygląda też jako centralny element trawnika, o ile tylko w ogrodzie nie bawią się dzieci, skłonne posmakować jej czarnych jagód. Idealnie nadaje się też do uprawy w ogrodach naturalistycznych.
Choć szkarłatka najefektowniej wygląda jako pojedyncza roślina, może być też zestawiana z innymi gatunkami ozdobnymi jak np. dzielżany, cynie, liliowce, rudbekie, a nawet aksamitki.
Uprawa szkarłatki w ogrodzie
Szkarłatka amerykańska mimo swojego dość egzotycznego pochodzenia jest rośliną stosunkowo łatwą w uprawie.
- Stanowisko i podłoże dla szkarłatki
Oczekuje słonecznego lub półcienistego, ciepłego, osłoniętego od wiatru stanowiska i dość żyznej, próchniczej, przepuszczalnej, stale lekko wilgotnej gleby, choć poradzi sobie także w nieco gorszych warunkach. Nie lubi tylko podłoży bardzo suchych, na których kwitnie słabo lub wcale.
- Mrozoodporność szkarłatki
Jej mrozoodporność jest zwykle wystarczająca, ale w chłodniejszych rejonach kraju i w czasie bezśnieżnych, surowych zim może przemarzać, dlatego warto osłonić ją przed chłodem np. włókniną.
Szkarłatka tworzy mocny, palowy system korzeniowy, dlatego nie lubi przesadzania i powinna być od początku posadzona na docelowym stanowisku. Z tego samego powodu jej rozmnażanie przez podział także nie jest polecane. Roślina tworzy natomiast liczne nasiona, dzięki którym łatwo się rozmnaża. Na dobrym stanowisku może dawać obfity samosiew, który odpowiada za jej ekspansywność.
Polecany artykuł:
Polecany artykuł:
