Jak wykonać rekuperację w użytkowanym domu?

Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła zwana rekuperacją jest najczęściej stosowana w nowo budowanych domach. Ale czy w budynkach już użytkowanych można i warto zainstalować rekuperację? W jakiej sytuacji powinniśmy wykonać rekuperację centralną w domu użytkowanym? I wreszcie czy jest to opłacalne i jakie są możliwości dofinansowania rekuperacji?

Spis treści

1. Czy można wykonać instalację rekuperacji w użytkowanym domu?
2. Jak zamontować rekuperację w istniejącym domu (z wentylacją grawitacyjną) bez dużych remontów?
3. Czy warto zainstalować rekuperację w użytkowanym domu? I w jakiej sytuacji powinniśmy ją wykonać?
4. Koszty rekuperacji w remontowanym domu
5. Pozyskaj środki na rekuperację do użytkowanego domu jeszcze w 2024 roku

Czy można wykonać instalację rekuperacji w użytkowanym domu?

Jak najbardziej, chociaż instalacja rekuperacji w użytkowanym domu będzie wymagała większego nakładu pracy, dobrego planu, konsultacji z inżynierem i trochę więcej inwencji twórczej niż wykonanie instalacji w nowym budynku.

Jeśli już zdecydowaliśmy się na wykonanie rekuperacji w naszym użytkowanym domu, to jakikolwiek remont budynku będzie najlepszym momentem na realizację tego przedsięwzięcia.

Montaż rekuperacji połączmy więc z remontem domu w środku np. malowanie pomieszczeń zwykle wiąże się ze szpachlowaniem, naprawami ubytków w ścianach. Kompleksowa lub częściowa termomodernizacja budynku (wymiana okien, drzwi czy ocieplenie budynku, a nawet wykonanie ocieplenia albo zmiana pokrycia dachu) to też dobry czas do założenia rekuperacji.

Powiemy więcej: montaż rekuperacji to w zasadzie konieczność po wykonaniu termomodernizacji budynku, ponieważ obecnie stosowane materiały doskonale izolują i uszczelniają, co ma zasadniczy wpływ na wentylację pomieszczeń.

Prace termomodernizacyjne i remonty budynków mieszkalnych są w ostatnich latach często wykonywane ze względu na różne formy dotacji z budżetu państwa, które mają na celu zwiększenie efektywności energetycznej, podniesienie energooszczędności budynków mieszkalnych, a tym samym zmniejszenie emisji CO₂.

Program “Czyste Powietrze” w 2024 roku dofinansowaniem obejmuje także rekuperację. Natomiast od 2025 roku będą wprowadzone duże zmiany, więc warto jeszcze złożyć wniosek w tym roku. Skorzystaj z dofinansowania: https://www.gov.pl/web/gov/skorzystaj-z-programu-czyste-powietrze. Więcej na temat dofinansowania powiemy w dalszej części artykułu.

Jak zamontować rekuperację w istniejącym domu (z wentylacją grawitacyjną) bez dużych remontów?

Montaż rekuperacji w użytkowanym domu może być wyzwaniem, ale są praktyczne rozwiązania, które pozwalają zminimalizować zakres prac remontowych. Oto kilka wskazówek, jak zrobić to efektywnie:

1. Ocena możliwości technicznych budynku i zaplanowanie instalacji rekuperacji

• Tutaj najprawdopodobniej będzie potrzebna konsultacja inżyniera ds. wentylacji, który oceni możliwości wykonania instalacji.
• Wykonanie projektu rekuperacji u profesjonalisty: w AeroVent wykonamy projekt ze wstępną wycenę systemu całkowicie za darmo: https://aerovent.pl/projekt-i-wycena/ Projekt to podstawa, w której zawarte będą obliczenia ilość powietrza wentylacyjnego dla budynku, rozmieszczenie czerpni i wyrzutni, anemostatów, itd.
• Wykorzystanie kanałów wentylacja grawitacyjnej do instalacji kanałów do rekuperacji: Upewnij się, które kanały wentylacyjne można zaadaptować do nowego systemu. Zazwyczaj stare kanały wywiewne nie będą odpowiednie do nawiewu.
• Jeżeli nie będzie możliwości wykorzystania kanałów wentylacji grawitacyjnej, należy je zaślepić, ponieważ wg polskich przepisów prawa budowlanego, nie mogą działać dwa rodzaje wentylacji.
• Przestrzeń techniczna: Sprawdź dostępność miejsca na rekuperator – może to być np. poddasze, piwnica lub garaż albo pomieszczenie techniczne czy gospodarcze w domu.
• Określ umiejscowienie anemostatów czyli punktów nawiewnych i wywiewnych. 

2. Wybór odpowiedniego systemu i rekuperatora

• Wybierz odpowiedni rekuperator o kompaktowych wymiarach – w przypadku ograniczonej przestrzeni
• System kanałów o niewielkich średnicach – idealny do montażu w sufitach podwieszanych lub wzdłuż ścian. W AeroVent możesz zakupic kanały o średnicy jedynie 75mm, więc bez problemu ukryjesz je w suficie podwieszanym. Zobacz dostępne elementy instalacyjne: https://aerovent.pl/materialy-instalacyjne.
• Kanały plastikowe o niewielki średnicach mogą być niewystarczające do rozprowadzenia w całym domu i czasem będzie konieczne zastosowanie większych kanałów.
• Rekuperacja decentralna (rekuperatory ścienne) – namiastką rekuperacji centralnej może być rekuperacja ścienna. To czasami jedyny wybór dla pomieszczeń już zamieszkałych, gdzie trudno poprowadzić kanały albo gdy jest to niemożliwe. Montuje się je w ścianach zewnętrznych i nie wymagają dużych przeróbek. Niebawem rekuperatory ścienne zwane też decentralnymi będą dostępne w naszej ofercie: https://aerovent.pl/

3. Wykorzystanie istniejących konstrukcji w budynku i precyzyjne zaplanowanie trasy przebiegu kanałów wentylacji mechanicznej

• Zaadaptuj nieużywaną przestrzeń: Przestrzeń nad sufitem podwieszanym, wnęki lub szachty instalacyjne mogą posłużyć do prowadzenia przewodów wentylacyjnych.
• Poprowadź kanały wzdłuż ścian: Kanały ułożone równolegle do ścian pomieszczeń pod sufitem będzie dużo łatwiej zabudować, niż te położone przez środek pomieszczenia, wykonując estetyczne obudowy z płyt kartonowo-gipsowych, które pozwolą schować kanały.
• Poddasze nieużytkowe wykorzystaj jako przestrzeń techniczną do montażu instalacji: Kanały można rozprowadzić na strychu, poddaszu nieużytkowym, co ograniczy prace wewnątrz pomieszczeń. Kanały należy zaizolować jeśli pomieszczenia są nieogrzewane.

4. Minimalizacja prac remontowych

• Sufity podwieszane: Możesz zamontować niewielkie sufity podwieszane tylko w wybranych strefach (np. korytarze).
• Kanały elastyczne: Dzięki nim można uniknąć dużych bruzd w ścianach; kanały elastyczne pozwolą uniknąć rozdzielaczy – łatwiej je poprowadzić w ciasnych miejscach. Przewódy flex dostępny w AeroVent to elastyczny przewód wentylacyjny, wykonany z materiałów o wysokiej odporności na działanie wysokich temperatur (do +250°C) i ognia. Pozwala też na łatwe układanie instalacji i redukuje liczbę wymaganych kształtek. Przewody flex- sprawdź na stronie: https://aerovent.pl/materialy-instalacyjne/
• Skrzynki rozprężne: Instalowane w miejscach nawiewu/wywiewu, wymagają tylko niewielkich otworów w suficie lub ścianie. Skrzynki rozprężne dostępne w AeroVent są przystosowane do montażu zarówno w wylewce, jak i w suficie, znajdziesz je tutaj: https://aerovent.pl/materialy-instalacyjne/
• Skrzynki rozdzielaczowe to kolejne elementy ułatwiające rozprowadzenie kanałów wentylacyjnych. Konstrukcja rozdzielacza umożliwia jego montaż w warstwach podłogi, sufitach podwieszanych, a także w ścianach szkieletowych.

5. Unikanie kolizji z instalacjami: Zaplanuj kanały tak, by nie kolidowały z instalacją elektryczną i wodną w domu. 6. Podłączenie i regulacja systemu: Montaż rekuperatora i podłączenie do kanałów musi być zgodne z zaleceniami producenta. A właściwie ustawienie pracy rekuperatora zagwarantuje efektywną wentylację i oszczędność na ogrzewaniu. Wszelkie instrukcie i specyfikacje rekuperatorów AeroVent, pobierz ze strony: https://aerovent.pl/do-pobrania/

Czy warto zainstalować rekuperację w użytkowanym domu? I w jakiej sytuacji powinniśmy ją wykonać?

Jak udowodniliśmy powyżej, rekuperacja w starym, użytkowanym budynku z technicznego punktu widzenia jest jak najbardziej możliwa. A jeśli możliwa, to kiedy, w jakiej sytuacji powinniśmy rozważyć jej wykonanie?

To czy powinniśmy zainstalować rekuperację, zależy od kilku czynników. Przede wszystkim od stanu budynku i potrzeb mieszkańców.

Innymi słowy jeśli w naszym zamieszkałym domu (może on mieć 50 czy 20 lat albo nawet rok czy 2 lata) występuje problem z wentylacją, co objawia się na przykład: ciągłym brakiem świeżego powietrza, odczuwamy zaduch w pomieszczeniach albo charakterystyczny zapach wilgoci mimo wietrzenia, widzimy zawilgocone ściany z wykwitami pleśni i grzybów, parujące od wewnątrz szyby lub pleśń na uszczelkach okien - są to wyraźne i niepokojące sygnały wymagające naszej ingerencji i przeciwdziałania sytuacji.

Właściciele domów w walce z takimi czy jeszcze innymi skutkami złej wentylacji, wykonują np. “prosty zabieg” polegający na instalacji nawiewników w zbyt szczelnych oknach. Innym sposobem jest montaż wentylatora elektrycznego w łazience czy kuchni, stosowane są też nasady kominowe wspomagające ciąg w kanałach wentylacyjnych. A o innych sposobach na poprawę wentylacji przeczytasz na naszym blogu:  https://aerovent.pl/jakie-sa-sposoby-na-poprawe-wentylacji-w-domu/

Niemniej jednak, jeśli wyżej wymienione sposoby na poprawę wentylacji nie zadziałały, to wówczas jedynym i najwłaściwszym rozwiązaniem może okazać się instalacja rekuperacji.

Koszty rekuperacji w remontowanym domu

W porządku, to dobre rozwiązanie, ale co z kosztami? - zapytasz. Przecież taka instalacja jest droga. Odpowiemy: niekoniecznie. Dlaczego? Ponieważ koszty poniesione na instalację rekuperacji, będą znacznie niższe niż konsekwencje związane z brakiem wentylacji.

A skutkiem braku wentylacji, jak piszemy powyżej są mi.in. pleśnie i grzyby - tak niebezpieczne dla zdrowia i wywołujące szereg poważnych chorób: od infekcji dróg oddechowych, jak np. zapalenia płuc, oskrzeli, poprzez alergie, aż po astmę czy nawet zakażenia skóry i zatrucia pokarmowe. Problemy zdrowotne domowników to jedno, ale zła wentylacja ma także wpływ na stan konstrukcji budynku, jego wyposażenia czy instalacji. Stałe zawilgocenie i pleśń w dłuższej perspektywie prowadzi do trwałych uszkodzeń i kosztownych remontów.

Pozyskaj środki na rekuperację do użytkowanego domu jeszcze w 2024 roku

Skutki, skutkami - powiesz - ale środki na tę inwestycję skądś trzeba mieć.

I tu z pomocą przychodzą programy rządowego wsparcia realizowane np. przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). To m.in. program “Czyste Powietrze” realizowany już od ponad dekady, który ma na celu zwiększenie energooszczędności budynków i zmniejszenie emisji CO₂ oraz smogu. W tym roku, można jeszcze skorzystać z dofinansowania na rekuperację i dotyczy to tylko użytkowanych budynków.

Kto może skorzystać i na jakich zasadach? Dowiesz się, przechodząc do artykułu: https://aerovent.pl/jak-uzyskac-dofinansowanie-do-rekuperacji-z-programu-czyste-powietrze-2024/ W obecnym programie, są kryteria dochodowe i w zależności od ich poziomu można uzyskać nawet do 100% finansowania inwestycji dla osób z najniższymi dochodami.

Rok 2024 niebawem się kończy, ale NFOŚiGW deklaruje, że wszystkie wnioski złożone w programie “Czyste Powietrze” zostaną rozpatrzone. Fundusz zapowiada ponadto nie tylko kontynuację programu, ale gruntowną reformą programu “Czyste Powietrze”, mającą na celu zatrzymanie nadużyć oraz zwiększenie efektywności, poprzez m.in. uproszczenie procedur wnioskowania i udzielania dofinansowania.

Fundusz deklaruje również zmianę w stronę kompleksowej termomodernizacji  i wsparcie przede wszystkim dla osób, których dotyka tzw. ubóstwo energetyczne: Program „Czyste Powietrze” musimy więc przemodelować i ukierunkować działania przede wszystkim na osoby ubogie energetycznie oraz na poprawę efektywności energetycznej – powiedziała Dorota Zawadzka‐Stępniak, Prezes Zarządu NFOŚiGW¹.

Program „Czyste Powietrze” ma na celu wymianę pozaklasowych kotłów na paliwa stałe oraz poprawę efektywności energetycznej domów jednorodzinnych. Podczas konsultacji nad nowym programem “Czyste Powietrze” padła propozycja wprowadzenie dodatkowych kryteriów uprawniających do otrzymania dofinansowania, np. majątkowych, dotyczących stanu energetycznego budynku, wieku wnioskodawcy, źródeł dochodu (zasiłków) czy minimalnego okresu własności domu.

Mówiono także o możliwym objęciu dofinansowaniem budynków wykorzystywanych do działalności gospodarczej przez mikroprzedsiębiorców. Padły też propozycje dotyczące zniesienia lub podniesienia limitu dochodów dla pierwszego progu dotacyjnego.

W ostatnim kwartale 2024 podjęto szerokie konsultacje m.in. z organizacjami pozarządowymi i samorządami nad wprowadzeniem koniecznych zmian w programie i wnioski zostaną ogłoszone jeszcze w tym roku.

Więcej na temat skorzystania z  dofinansowania dowiesz się na stronie: https://www.gov.pl/web/gov/skorzystaj-z-programu-czyste-powietrze^{1 źródło: https://czystepowietrze.gov.pl/wazne-komunikaty/zakonczenie-pierwszego-etapu-konsultacji-reformy-programu-czyste-powietrze}

Partnerzy