Cegły i pustaki ceramiczne. Co wiedzieć o materiałach z ceramiki budowlanej
Cegła i pustak ceramiczny: co warto o nich wiedzieć? Ceramika budowlana jest wytwarzana z naturalnych surowców i przyjazna środowisku. Produkowane z niej cegły i pustaki są wytrzymałe, znakomicie akumulują ciepło, wyróżnia je dobra paroprzepuszczalność i odporność na korozję biologiczną.
Autor: Andrzej T. Papliński
Pustaki ceramiczne to od lat popularny materiał do budowania domów jednorodzinnych
Jakie są rodzaje cegieł?
Rodzajów cegieł jest wiele:
- tradycyjne cegły pełne (często drążone),
- kratówki i dziurawki,
- cegły elewacyjne,
- cegły klinkierowe (wypalane w 1300°C),
- palcówki (formowane ręcznie),
- zendrówki (mocno wypalone),
- cegły poryzowane.
Czym różnią się od siebie cegły?
Z większości cegieł można wznosić ściany nośne, osłonowe i ściany działowe od piwnicy aż po dach. Trzeba jednak pamiętać, że na ściany zewnętrzne piwnic oraz kominy nie nadają się ze względu na nasiąkliwość ani cegły kratówki, ani dziurawki, ani tym bardziej poryzowane. Dziurawki mają też słabą wytrzymałość na ściskanie, dlatego nie buduje się z nich ścian konstrukcyjnych.
Sprawdź też: materiały budowlane zwrot VAT >>>
Cegły elewacyjne oraz klinkierowe są bardzo odporne na mróz i warunki pogodowe i mniej chłoną wilgoć niż pozostałe cegły. O ile nasiąkliwość tradycyjnych cegieł może dochodzić do 22%, o tyle w cegły klinkierowe woda prawie nie wsiąka. Podstawowy wymiar cegły w Polsce to 250 x 120 x 65 mm, na rynku oferowane są też (zwłaszcza w asortymencie cegieł licowych) nieco mniejsze, mające wymiar niemiecki 240 x 115 x 71 mm.
Jak rozpoznać idealną cegłę?
Idealna cegła ceramiczna ma równe boki, jednolitą barwę, nie ma spękań i wyszczerbień. Przy uderzeniu młotkiem murarskim słychać czysty, metaliczny dźwięk, a nie głuchy lub stłumiony. Cegła zwykła upuszczona z wysokości 1,5 m na twarde podłoże może pęknąć na pół, wyszczerbić się, ale nie rozpaść na drobne kawałki. Cegła klinkierowa poddana takiej samej próbie powinna pozostać w całości. Po przełamaniu cegły jej przekrój powinien mieć jednolitą barwę, bez smug i białych domieszek wapiennych, tak zwanego margla. Sam kolor cegły nie ma większego znaczenia, gdyż zależy od pokładu gliny, z której jest produkowana.
Sprawdź też: Jak i z czego budować ściany wewnętrzne >>>
Ceramika poryzowana - pustak ceramiczny to materiał nieprzeciętny
Pustaki ceramiczne powstają z naturalnej gliny z dodatkiem mączki drzewnej lub trocin. Formuje się z niej poszczególne elementy, suszy, a następnie wypala w temperaturze ponad 900°C. Podczas wypalania trociny ulegają spaleniu, powodując powstanie w strukturze materiału mikroporów wypełnionych powietrzem, które w dużym stopniu odpowiadają za właściwości termoizolacyjne ceramiki. Drugim sposobem na zwiększenie izolacyjności cieplnej jest szczelinowa budowa wyrobów z ceramiki poryzowanej: precyzyjnie wypracowany układ drążeń wewnątrz pustaka, wydłużający drogę przepływu ciepła przez ścianę. Porowata struktura i szczelinowa budowa sprawiają, że pustaki ceramiczne są stosunkowo lekkie, co znacznie ułatwia murowanie. Wypalony materiał ceramiczny jest zupełnie suchy, dzięki czemu uzyskuje swoje parametry termiczne zaraz po wzniesieniu przegrody.
Ekspert z firmy WIENERBERGER
Autor: Wienerberger
Pustak podstawowy, szlifowany
Pustak ceramiczny a cegła: czym się różnią?
Pustaki ceramiczne mają otwory, dzięki czemu poprawia się ich izolacyjność. Mogą być produkowane z ceramiki tradycyjnej lub poryzowanej. Dzięki ich dużym wymiarom, a co za tym idzie niewielkiej liczbie spoin, mur z pustaków jest cieplejszy niż z cegieł, jednak pod warunkiem, że zachowany będzie układ szczelin zgodny z zaleceniami producenta. Zmiana kierunku układania pustaka szczelinowego zmienia jego właściwości izolacyjne.
Pustak ceramiczny - wymiary
Pustaki ceramiczne wytwarzane są w podobny sposób co cegły. Są jednak od nich większe, dlatego muruje się z nich szybciej. Najpopularniejsze wymiary pustaków ceramicznych to szerokość 80, 188, 250, 288, 375, 380, 440 mm, wysokość 220, 238 mm, długość 188, 220, 248, 375, 498 mm.
Asortyment danego typu pustaków jest często rozszerzony o elementy narożnikowe, połówkowe. Do wznoszenia ścian działowych i do warstwy osłonowej w ścianach warstwowych są używane pustaki węższe, o szerokości 8 lub 11,5 cm.
Czym pustaki ceramiczne różnią się między sobą?
Tradycyjne pustaki ceramiczne muruje się na normalną spoinę o grubości około 12 mm. Szlifowane - na cienkowarstwową zaprawę klejową lub zaprawę w postaci pianki. Niektóre pustaki ceramiczne mają specjalne kształty umożliwiające łączenie boków na pióro i wpust. Takiego łączenia pionowego nie wypełnia się zaprawą. Mur powstały z takich pustaków jest ciepły, gdyż wyeliminowane są spoiny pionowe stanowiące mostki cieplne. Prawie każdy producent ceramiki ma w swojej ofercie jakiś oryginalny typ pustaków, na przykład pustaki akustyczne o podwyższonej izolacyjności akustycznej. Na rynku są też dostępne pustaki, których otwory są wypełnione materiałem termoizolacyjnym – wełną mineralną lub styropianem - są idealnym materiałem do budowy ścian jednowarstwowych.
Cegła i pustak ceramiczny: na co zwracać uwagę przy zakupie
- Wytrzymałość zarówno cegieł, jak i pustaków ceramicznych oznacza się klasą. Im większa liczba, tym element jest bardziej wytrzymały. Dostępne są cegły w klasach 5, 7,5, 10, 15, 20 (cegły pełne); 3,5, 5, 7,5, 10, 15, 20 (kratówki); 3,5, 5, 7,5 (dziurawki); 25, 30, 35, 45, 60 (klinkierowe). Oczywiście drążenia i poryzacja obniżają nieco wytrzymałość wyrobów, jednak do budowy domów jednorodzinnych obciążenia nie są zbyt duże i do murów konstrukcyjnych można stosować elementy od klasy 7,5.
- Izolacyjność termiczną materiału określa się współczynnikiem przewodzenia ciepła. Im jest on niższy, tym dany materiał jest lepszym izolatorem. l jest wartością stałą dla materiału. W pustakach zależy natomiast od układu szczelin, dlatego te, które można układać w dwóch kierunkach, oznaczone są dwiema wartościami współczynnika λ. Wartość λ dla ceramiki jest najgorsza dla elementów pełnych (0,77 dla cegły pełnej), a najlepsza dla pustaków poryzowanych (około 0,20). Szerokość elementu oraz λ wpływają natomiast na ustalenie najważniejszego końcowego parametru decydującego o izolacyjności ściany – współczynnika przenikania ciepła U. Z produkowanych obecnie pustaków można zbudować ścianę jednowarstwową, której współczynnik przenikania ciepła jest sporo niższy, niż dopuszcza norma, i wynosi 0,16. Tak dobra termoizolacyjność jest wynikiem dużej liczby otworów i pustek powietrznych. Jednak zdecydowana większość materiałów z ceramiki nie nadaje się do budowy ścian jednowarstwowych.
- Izolacyjność akustyczną określa się wskaźnikiem RA2. Im większy, tym ściana lepiej tłumi hałas. Zdolność tłumienia dźwięków jest szczególnie istotna w ścianach wewnętrznych. W domu jednorodzinnym ważne jest, aby przez ściany dzielące pokoje nie przenikały rozmowa ani odgłosy grającego radia. Ciężkie elementy lepiej tłumią dźwięki, a ściany z ceramiki są dość masywne. Poszczególne elementy ważą kilkanaście kilogramów, a 1 m2 ściany ma ciężar 220-280 kg.
