Dach wielospadowy. Plusy i minusy dachów wielopołaciowych

Według wielu inwestorów dach wielospadowy podnosi prestiż domu. Kojarzy się z rezydencją. Rozbudowany dach wielopołaciowy jest jednak zobowiązujący, trudniejszy do wykonania i wymaga więcej nakładów.

Dach wielospadowy definicja - to dach, który powstaje przez połączenie dwu lub więcej dachów o różnym kształcie (dwuspadowych, czterospadowych, pulpitowych), które krzyżują się ze sobą w kalenicach i koszach. Połacie mają kształt trapezów i trójkątów, rzadko prostokątów.

Dachy wielospadowe zazwyczaj kryją domy o rozbudowanej bryle. Popularną formą dachu wielospadowego są te powstałe z połączenia dachów dwuspadowych stykających się ze sobą pod kątem prostym. Ich kalenice mogą być na tej samej wysokości – gdy oba ramiona bryły to części mieszkalne z poddaszem użytkowym, lub na różnych – gdy jedną część zajmuje na przykład garaż bez poddasza użytkowego. Dachy wielospadowe mają również domy zbudowane na planie litery L – to kształt bryły bardzo wygodny do podziału domu na strefy funkcjonalne, a na zewnątrz dający możliwość wydzielenia ramionami budynku kameralnej przestrzeni na taras i wypoczynkową część ogrodu. Dzięki koszom mamy aż trzy ściany szczytowe, co pozwala na lepsze wykorzystanie przestrzeni na poddaszu, a także na dobre oświetlenie go oknami zamontowanymi pionowo w ścianach. Gdy punktem wyjścia do przykrycia takiej samej bryły jest dach czterospadowy, powstaje forma wzajemnie przecinających się koszy i naroży, pozbawiona bardzo atrakcyjnych z punktu widzenia zagospodarowania poddasza ścian szczytowych.

Zobacz galerię 2 zdjęcia

Autor: Andrzej T. Papliński

Połacie z przypadku. Nieregularny kształt domu jest dużym wyzwaniem dla zaprojektowania odpowiedniej formy dachu wielopołaciowego – może powstać połać o przypadkowym kształcie

Jakie pokrycie na dach wielospadowy

Wybierając materiał na pokrycie dachu wielospadowego, należy wziąć pod uwagę jego rozrzeźbioną formę. Ze względu na konieczność doświetlenia poddasza są często wzbogacone o liczne lukarny i wole oczka. Są one bardzo efektowne, ale trzeba pamiętać, że układa się je na sztywnym poszyciu, wymagają też starannie dobranego pokrycia – źle dobrane może zniekształcić kształt lukarny, a zwłaszcza wolego oczka.

Najlepiej na dachy wielospadowe sprawdzają się materiały małoformatowe, które łatwo układać na krzywiznach:

• dachówki,
• łupek,
• łupek bitumiczny,
• gonty,
• wióry oraz strzecha,

Z dachówek na dach wielospadowy najczęściej stosuje się karpiówkę i dachówki zakładkowe. Można je układać w łuskę lub koronkę. Na stykach wolego oczka i połaci dachowych układa się węższe dachówki klinowe.

Uwaga! Pokrycie blachodachówką wolego oczka może być technicznie kłopotliwe. Te z wysoką falą będą źle wyglądały, a poza tym fala idzie w jedną stronę, co utrudnia zachowanie symetrii pokrycia.

Kształt dachu wielospadowego

Dach wielospadowy to trudna forma architektoniczna, dlatego jego kształt powinien być przemyślany w każdym szczególe. Harmonii i spójności kompozycji służy zachowanie przynajmniej jednego elementu porządkującego całość. Może nim być:

• ten sam kąt nachylenia wszystkich połaci,
• ta sama wysokość kalenic,
• zachowanie linii okapu.

Często jednak, ze względu na różnorodność funkcji poszczególnych części domu, wysokość odpowiadających im części dachu wielospadowego jest różna – w takiej sytuacji trudno zachować jedną linię kalenic. Ważne jest wtedy, aby wprowadzić inny element porządkujący, na przykład ustawienie ich pod kątem prostym. Kalenice na różnej wysokości nie szpecą, ale nie bez znaczenia dla ostatecznego efektu jest wybór miejsca, gdzie niższy dach „wchodzi” w wyższy.

Przeczytaj też:

• Dach jednospadowy (pulpitowy): konstrukcja i wykończenie
• Dach kopertowy: zalety i wady
• Dach mansardowy: konstrukcja, izolacja i pokrycie >>>

Zachowanie zasady symetrii pomaga uporządkować całość formy budynku. Podobne zasady porządkujące obowiązują, gdy płaszczyzna połaci dachu wielospadowego dodatkowo jest przerywana lukarną, ryzalitem klatki schodowej lub facjaty. W tradycyjnych domach formy te zwykle usytuowane są na połaci centralnie lub – jeśli jest ich więcej – symetrycznie.

Zagospodarowanie poddasza pod dachem wielospadowym

Zagospodarowanie poddasza pod dachem wielospadowym to zwykle duże wyzwanie. Łatwiej uzyskać pełnowartościową wysokość pomieszczeń w dachu powstałym z połączenia dachów dwuspadowych, gdyż mają one ściany szczytowe. To, ile jej będzie, zależy od planu domu. Gdy bryła zbudowana jest na planie litery L i przekryta stykającymi się pod kątem prostym dachami dwuspadowymi – ma trzy ściany szczytowe, dom na planie krzyża – cztery. Mimo to przestrzeń nie jest tak idealna, jakby się wydawało. Ograniczają ją bowiem kosze – wklęsłe kąty powstałe w miejscu przecinania się połaci dachu. Na poddaszu pod dachem wielopołaciowym bez ścian szczytowych wszystkie ściany zewnętrzne poddasza są skośne, dlatego przestrzeni pod skosami jest więcej. Kształt pomieszczeń na poddaszu zależy od tego, w jakim stopniu bryła domu jest rozbudowana. Im bardziej skomplikowana, tym więcej połączeń i załamań połaci dachowych, które wymagają wnikliwego zaprojektowania zagospodarowania wnętrz. Wybierając dom z dachem wielospadowym, zwróćmy uwagę na wysokość ścianki kolankowej. Wysoka, powyżej 90 cm, daje duże możliwości aranżacji wnętrza. Tnące przestrzeń kosze nie są wówczas ograniczeniem, a mogą się stać pretekstem do skomponowania oryginalnego wnętrza. Gdy dach schodzi bardzo nisko, wewnątrz dobudowuje się ściankę kolankową, która wprawdzie ogranicza powierzchnię poddasza, ale znacznie poprawia proporcje pomieszczeń. Dobudowana ścianka o wysokości 1,4 m zwiększa możliwości aranżacji wnętrz. Przy ścianie można ustawić sprzęty, które trudno się użytkuje pod nisko schodzącymi skosami.