Instalacja c.o. w podłodze i ścianach - sposoby układania
W instalacjach centralnego ogrzewania w domach jednorodzinnych, czynnikiem grzewczym jest zazwyczaj woda. Z kolei elementami, które przekazują ciepło do pomieszczeń są grzejniki lub podłoga z ułożonymi w niej pętlami rur. Można jednak ogrzewanie położyć również na ścianach. Zobacz, jak to zrobić.
Autor: archiwum muratordom
Rozprowadzenie przewodów systemem trójnikowym
Dawniej instalacje prowadzono po wierzchu ścian, nie zwracając szczególnej uwagi na estetyczne konsekwencje takich działań, dzisiaj dąży się do tego, aby widoczne (ale nierzucające się w oczy) były jedynie grzejniki i elementy niezbędne do sterowania. Dlatego nowe instalacje układa się najczęściej w podłodze.
Instalacja c.o. w podłodze
Prowadzi się ją od źródła ciepła (najczęściej kotła) do pionowych przewodów, przewodami na poszczególne piętra, a następnie - zależnie od architektury i wielkości budynku – sposobem trójnikowym lub rozdzielaczowym do wszystkich grzejników. Ponieważ rozprowadzenie zwykle robi się w podłodze, musi ona być tak zaprojektowana, aby zmieściły się w niej przewody grzejne oraz warstwa izolacji (styropianu lub wełny mineralnej). Rury - i te w podłodze i te układane w bruzdach w ścianie - powinno się prowadzić w osłonie z peszla lub otulinach cieplnych, a w domach o konstrukcji szkieletowej - w przestrzeni między okładzinami szkieletu i przez drewniane słupki, także w otulinie.
Sposoby prowadzenia instalacji centralnego ogrzewania
Nowoczesne instalacje c.o. najczęściej prowadzi się w podłodze - od źródła ciepła do grzejników - a w domach o więcej niż jednej kondygnacji - również do pionowych przewodów, przewodami na poszczególne piętra i tam do grzejników.
Grzejniki na ścianach
W nowych instalacjach najczęściej montuje się grzejniki płytowe, rzadziej członowe i konwektory. Zwykle wiesza się je na ścianie zewnętrznej pod oknem i podłącza do instalacji z boku lub od dołu, zależnie od rodzaju grzejnika i sposobu ułożenia instalacji. Do instalacji rozprowadzanych w podłodze i wychodzących z podłogi lub prowadzonych w podłodze albo w ścianie i wychodzących ze ściany pod grzejnikiem nadają się zwłaszcza grzejniki zasilane od dołu, ale używając specjalnych zestawów przyłączeniowych, można też estetycznie i wygodnie podłączyć te zasilane z boku. W zasadzie jednak są one przeznaczone do instalacji prowadzonych tradycyjnie – w bruzdach ściennych lub po wierzchu ścian. Podłączenie grzejnika od dołu jest nie bez racji uważane za bardziej estetyczne.
Ze względu na ryzyko korozji nie powinno się instalować grzejników stalowych płytowych w pomieszczeniach wilgotnych (łazienki, pralnie itp.). Lepiej nadają się do nich tak zwane grzejniki drabinkowe, również dzięki swoim dodatkowym walorom – można je wykorzystać jako suszarki do ręczników i drobnej garderoby. Grzejników aluminiowych – z powodu zagrożenia korozją elektrochemiczną – lepiej nie łączyć z miedzianą instalacją.
Grzejniki konwektorowe najlepiej umieszczać pod parapetem, który zagina strumień ciepłego powietrza grzejniki i zabezpiecza ścianę powyżej grzejnika przed szybkim zabrudzeniem. Grzejniki płytowe, członowe i konwektory mogą być zasilane wodą o temperaturze 55-90°C. Średnia temperatura powierzchni grzejnika wynosi wtedy od 40 do 60°C.
Automatyka c.o. potrzebna, czy nie?
Ile można zaoszczędzić na ogrzewaniu...
- obniżając temperaturę w pomieszczeniach o 1°C w ciągu całego sezonu grzewczego – mniej więcej 6%;
- instalując elektroniczne termostaty pokojowe i regulatory pogodowe z funkcją okresowego obniżania temperatury – nawet kilkanaście procent;
- korzystając z zaawansowanych układów automatycznej regulacji – do 20%. Ile więcej trzeba wydać na ogrzewanie...
- utrzymując w okresach przejściowych (jesienią i zimą) temperaturę o 1°C wyższą niż potrzeba – nawet 10%.
- ogrzewając pomieszczenia do temperatury 23 zamiast 20°C (wartość przyjmowana do obliczeń) – ponad 20%.
Przy dzisiejszych cenach energii i sprzętu wyposażenie instalacji w programowalne termostaty pokojowe, a nawet droższy regulator pogodowy zwróci się już w pierwszym sezonie grzewczym. W małych domach droga automatyka, choć zapewnia komfort i wygodę użytkowania, raczej nie przyniesie gigantycznych oszczędności.
Autor: Mariusz Bykowski
Nowoczesne instalacje prowadzi się przeważnie w podłodze na warstwie ocieplenia lub w osłonie z peszla. Łagodne łuki zapobiegają niszczeniu przewodu na skutek wydłużania się pod wpływem temperatury.
Ogrzewanie podłogowe - na czym polega?
Powstaje przez ułożenie pod posadzką rur – mogą być miedziane, z polietylenu sieciowanego, z polibutylenu z barierą antydyfuzyjną lub wielowarstwowe z tworzyw z wkładką aluminiową – i doprowadzenie do nich wody ogrzanej w źródle ciepła (o temperaturze 45-55°C). Pętle z pojedynczego odcinka rury układa się na warstwie izolacji (najczęściej ze styropianu) rozłożonej na stropie lub podłodze na gruncie. Przykrywa się je warstwą mieszanki betonowej o grubości co najmniej 4,5 cm. Podłoga nie może mieć temperatury wyższej niż 29°C w pokojach, przedpokojach i kuchniach, 33°C – w łazienkach i 35°C – w pobliżu okien (rury układa się tu gęściej), bo mogłaby być źle tolerowana przez organizm człowieka. Dlatego wydajność grzejnika podłogowego jest ograniczona, mniej więcej do 80 W/m². Ogrzewanie podłogowe oddaje mniej więcej połowę ciepła przez promieniowanie, co sprawia, że uczucie komfortu uzyskuje się przy temperaturze mniej więcej 2°C niższej niż w pomieszczeniach ogrzewanych tradycyjnymi grzejnikami.
Co lepsze: grzejniki czy ogrzewanie podłogowe?
- w dużym pomieszczeniu z ceramiczną posadzką - ogrzewanie podłogowe; podłoga będzie przyjemnie ciepła, a ciepło z instalacji zostanie najlepiej wykorzystane.
- w pokoju z oknami do połogi lub drzwiami na taras - ogrzewanie podłogowe; na grzejniki trudno byłoby znaleźć dobre miejsce; zawieszone na ścianie obok okien utrudniałyby aranżację wnętrza;
- w sypialniach - grzejniki; szybciej reagują na sygnały z urządzeń automatycznej regulacji, więc będzie łatwo obniżać temperaturę na noc i podwyższać rano;
- jeśli masz w rodzinie alergika - ogrzewanie podłogowe; oddaje ciepło głównie przez promieniowanie i nie powoduje wzmożonego ruchu kurzu w pomieszczeniu.
Grzejniki i podłogówka razem
Mimo licznych zalet ogrzewania podłogowego jego specyfika sprawia, że rzadko jest instalowane w całym domu. Zwykle łączy się je z grzejnikami w jednym pomieszczeniu. Ze względu na ograniczoną temperaturę podłogi i w konsekwencji ograniczoną moc grzejnika podłogowego (rury układa się tylko w tej części podłogi, której nie zasłania stała zabudowa - szafy, szafki kuchenne, wanna - lub duże ciężkie meble) w pomieszczeniach o dużych stratach ciepła czasem dodatkowo wiesza się tradycyjny grzejnik, aby zapewnić żądaną temperaturę. Z kolei ogrzewanie podłogowe często instaluje się w łazienkach ogrzewanych grzejnikami, aby uzyskać efekt ciepłej podłogi w miejscach, gdzie staje się boso.
Łączenie grzejników i ogrzewania podłogowego w jednej instalacji jest trudne, ponieważ:
- rozgrzewają się i stygną w różnym tempie (mają inna bezwładność);
- powinny być zasilane wodą o różnej temperaturze (podłogówka maksymalnie 55°C);
- wymagają zastosowania specjalnej armatury regulacyjnej.
W domu ogrzewanym głównie grzejnikami ogrzewanie podłogowe można zasilać z instalacji grzejnikowej, stosując specjalne moduły regulacyjne. W skład modułu wchodzi zawór termostatyczny z nastawą wstępną albo ogranicznikiem temperatury (lub tym i tym) oraz zawór odpowietrzający. Głowica termostatyczna reaguje na zmiany temperatury w pętli grzewczej (a nie w pomieszczeniu) i kiedy przekroczy ustaloną wartość, zamyka zawór, uniemożliwiając przepływ wody przez wężownicę.
W domu z dużą powierzchnią ogrzewania podłogowego obiegi podłogówki i grzejnikowy trzeba rozdzielić, każdy wyposażyć w osobną pompę obiegową, a na przewodzie zasilającym wychodzącym z kotła zainstalować zawór trójdrogowy (mieszacz). Kocioł będzie podgrzewał wodę do temperatury wymaganej przez grzejniki, a wodę odpowiednią do zasilania ogrzewania podłogowego (chłodniejszą) uzyska się przez zmieszanie w zaworze trójdrogowym wody zasilającej z powracającą do kotła. Jeśli układ zostanie wyposażony w regulację pogodową, nie tylko obniży się temperatura w obiegu podłogówki, ale jego wydajność zostanie automatycznie dostosowana do zapotrzebowania na ciepło w pomieszczeniu.
