Czym zastąpić grzejnik żeliwny? Jakie grzejniki zamiast żeliwnych?

2023-10-17 7:58

W starych instalacjach najczęściej stosowane były grzejniki członowe (tak zwane żeberkowe) żeliwne. Choć nie wszystkim się podobają, mają wiele zalet. Najważniejszą jest duża odporność na korozję – ich trwałość wynosi kilkadziesiąt lat, niezależnie od jakości wody. Jeśli jednak musimy je wymienić, warto poznać podstawowe zasady funkcjonowania grzejników.

Grzejnik żeliwny czarny
Autor: Marcin Czechowicz Grzejnik żeliwny ma wiele zalet, jeśli jednak musimy go wymienić, to na jaki?

Przeciętny inwestor przy wyborze grzejników zwraca uwagę przede wszystkim na ich wygląd i moc potrzebną do ogrzania pomieszczenia w każdych warunkach. To oczywiście bardzo ważne cechy, ale grzejniki różnią się też materiałem, z którego są wykonane, pojemnością wodną i konstrukcją, która ma wpływ na sposób przekazywania ciepła. To również trzeba brać pod uwagę, dokonując wyboru.

Grzejniki żeliwne - dlaczego wymieniać?

W starych instalacjach, wykonywanych jeszcze w XX wieku, najczęściej stosowane były grzejniki członowe żeliwne, tak zwane żeberkowe. W instalacjach otwartych, zasilanych przez kotły na paliwa stałe, nie mają sobie równych pod względem trwałości. Ich charakterystyczną cechą jest też wyjątkowo duża bezwładność cieplna. Grube żeliwne ścianki grzejnika wprawdzie długo się nagrzewają, ale też wolno stygną. Utrudnia to, niestety, szybkie zmiany wydajności grzejnika, za to korzystnie wpływa na działanie źródła ciepła – palnik kotła gazowego lub olejowego rzadziej się uruchamia, a po włączeniu pracuje przez dłuższy czas. Dzięki temu wolniej się zużywa i pracuje ekonomicznie.

W przypadku kotłów na paliwa stałe duża bezwładność grzejników też jest zaletą – sprawia, że pozostają ciepłe jeszcze przez długi czas po wygaśnięciu paleniska. Ale jeśli komuś zależy na nowoczesnym wyglądzie grzejnika i możliwości szybkich zmian jego temperatury, zapewne i tak będzie chciał wymienić grzejnik żeliwny. Na jaki nowy grzejnik się wtedy zdecydować?

Wymiana grzejnika: grzejnik płytowy zamiast żeberek
Autor: Rettig Heating Wymiana starego grzenika żeliwnego na stalowy płytowy. Wymiary nowego grzejnika mogą być zbliżone albo – w miarę potrzeby – zupełnie inne. Wtedy jednak będzie konieczna przeróbka gałązek zasilającej i powrotnej. Grzejniki o określonej wysokości (60 i 90 cm) i mocy mniej więcej 1300 W (takiej jak 10-elementowy grzejnik żeliwny członowy) będą się różniły długością w zależności od liczby płyt. Najdłuższy będzie jednopłytowy (typ 11), najkrótszy – trzypłytowy (typ 33). Dla parametrów 70/55/20oC długości te będą jak na rysunku

Czym zastąpić grzejnik żeliwny?

Współczesne grzejniki są najczęściej robione ze stali. Mogą mieć różne kształty, najpopularniejsze są płytowe – to praktycznie standard w nowo budowanych domach. Natomiast w łazienkach normą są grzejniki drabinkowe – z poziomymi stalowymi rurkami, które służą do wieszania ręczników. Oprócz tego jest cała gama grzejników dekoracyjnych o niekiedy zaskakujących kształtach, wykonanych z różnych materiałów.

Grzejniki aluminiowe

Grzejniki aluminiowe, podobnie jak żeliwne, mają z reguły budowę członową. Kształt ogniw aluminiowych jest tak dobrany, by zestawiony z nich grzejnik miał od przodu niemal jednolicie płaską powierzchnię, między członami są jedynie niewielkie szczeliny. Wymiary członów odpowiadają zwykle wymiarom członów grzejników żeliwnych, taka sama jest też ich wydajność cieplna. Dlatego są dobrym rozwiązaniem w przypadku modernizacji starej instalacji. Zamiana starego grzejnika żeliwnego na nowy aluminiowy nie wymaga przeróbek instalacji. Grzejniki aluminiowe są lekkie i mają niewielką bezwładność cieplną, więc lepiej niż żeliwne współpracują z nowoczesnymi kotłami na paliwa płynne z automatyczną regulacją temperatury. W zaawansowanych technologicznie grzejnikach aluminiowych ilość wody jest istotnie ograniczona dzięki wąskim kanałom. Ilość wody pracującej w grzejniku aluminiowym jest nawet 5-krotnie mniejsza niż w żeliwnym!

Grzejniki stalowe

Grzejniki stalowe płytowe są teraz najpopularniejsze. Mimo, iż są oferowane przez różnych producentów, wszystkie są do siebie bardzo podobne. Zasadnicza różnica w ich wyglądzie może wynikać jedynie z kształtu płyty czołowej – zwykle jest profilowana, ale czasem też gładka. Standardowy kolor grzejników płytowych to biały, za dopłatą można zamówić inny. Ich moc zależy od wymiarów, które są typowe – wysokość 30, 40, 45, 50, 55, 60, 75 i 90 cm (nie każdy producent oferuje wszystkie te rozmiary), długość od 30 do 300 cm i grubość od 5 do 17 cm. Grubość zależy od liczby płyt, z których się składa grzejnik – może być jedna, dwie lub trzy.

Grzejniki płytowe mają małą pojemność wodną – mieści się w nich wielokrotnie mniej wody niż w żeliwnych. Dzięki temu szybko reagują na sygnały z urządzeń automatycznej regulacji, co pozwala na oszczędności w zużyciu energii. Ponieważ grzejniki płytowe stawiają stosunkowo duży opór przepływającej przez nie wodzie, nie zaleca się ich stosowania w instalacjach, w których obieg wody odbywa się w sposób naturalny, czyli grawitacyjnych. Jeśli taka była stara instalacja, to zamiana grzejników na płytowe powoduje konieczność zamontowania w niej pompy obiegowej. Mimo coraz lepszych zabezpieczeń antykorozyjnych grzejniki stalowe są wrażliwe na jakość wody w instalacji. Ich trwałość się zmniejsza, gdy do instalacji dostaje się tlen. Dlatego grzejników stalowych płytowych lepiej nie stosować w instalacjach systemu otwartego (z kotłem na paliwo stałe), bo ze względu na ciągły kontakt wody z powietrzem, tlenu jest w niej zawsze dużo.

Grzejniki dekoracyjne

Grzejniki dekoracyjne, między innymi popularne „drabinki” przeznaczone specjalnie do łazienek, można wykorzystywać także do szybkiego suszenia ręczników. Najczęściej mocuje się je w płaszczyźnie równoległej do ściany, ale niektóre mogą pełnić funkcję ażurowej ścianki działowej zamocowanej do podłogi w dowolnym miejscu, niekoniecznie przy ścianie. Grzejnik łazienkowy drabinkowy zbudowany jest z dwóch rur pionowych połączonych rurami poziomymi – ich liczba może być dowolna. Najmniejsze mają ich kilka, największe – nawet kilkadziesiąt. Szczególnie atrakcyjnie wyglądają grzejniki, w których okrągłe rurki zastąpiono elementami o przekroju prostokątnym lub owalnym. Uzupełnieniem może być dekoracyjny ekran umieszczony za elementami grzejnymi, który może na przykład maskować uchwyty mocujące.

Grzejniki dekoracyjne są produkowane także z myślą o zastosowaniu w pomieszczeniach innych niż łazienki, na przykład w przedpokoju. Mogą mieć wtedy dekoracyjny panel z lustrem albo być wyposażone w wieszaki, na przykład na mokre kurtki, które chcemy szybko wysuszyć. W przeciwieństwie do grzejników płytowych, dekoracyjne są oferowane w szerokiej palecie barw, mogą być wykończone lakierami metalicznymi, a także chromowane, niklowane, a nawet pozłacane.

Grzejniki konwektorowe

Grzejniki konwektorowe wymiarami i kształtem przypominają typowe grzejniki płytowe, ale ich element grzejny to miedziane rurki z aluminiowym ożebrowaniem ukryty w estetycznej blaszanej obudowie. Od innych grzejników konwektory różnią się szczególnie małą pojemnością wodną i niemal natychmiastowymi reakcjami na sygnały automatyki. Szczególnym rodzajem konwektorów są te przeznaczone do umieszczenia pod dużymi oknami sięgającymi podłogi. Mają nóżki, więc nie trzeba ich mocować do ściany. Dzięki temu, że ich górna krawędź znajduje się na wysokości od 13 do 30 cm, nie zasłaniają widoku przez okno.

Są też specjalne grzejniki kanałowe do zainstalowania w zagłębieniu poniżej poziomu posadzki. Można je umieścić nawet przed drzwiami tarasowymi – nie będą utrudniały ani ich otwierania, ani wychodzenia na taras. Od góry zakrywa je wytrzymały ruszt metalowy, ewentualnie drewniany, po którym można bez problemu chodzić. Grzejniki konwektorowe mogą być wyposażone w niewielki wentylator wydmuchujący ogrzane powietrze. Umożliwia to zwiększenie wydajności grzejnika bez konieczności zwiększania jego wymiarów.

Mamy nadzieję, że to pomoże podjąć odpowiednią decyzję o wymianie grzejników żeliwnych. Skoro grzejniki wybrane, zobaczcie 32 inspiracje na urządzenie salonu