Jak wykończyć ściany? Gładzie i tynki gipsowe
Gips to siarczan wapnia – zdrowy, naturalny surowiec wykorzystywany jako składnik suchych mieszanek, z których powstają tynki gipsowe do układania na mokro lub gładź gipsowa. Sprawdź, którymi produktami gipsowym zdołasz najlepiej wykończyć ścieny.
Autor: Andrzej Szandomirski
Gładź gipsowa pozwoli wyrównać powierzchnię wstępnie wykończoną tynkiem tradycyjnym
Tradycyjnie wydobywa się go z ziemi, ale może być też pozyskiwany w procesie odsiarczania fabrycznych spalin (gips syntetyczny – REA). Pod względem fizykochemicznym niewiele się różni od naturalnego – jest tak samo bezpieczny dla zdrowia, szybciej wiąże i ma większą wytrzymałość. Tynki i gładzie gipsowe szybko chłoną wilgoć, dlatego nie nadają się do pomieszczeń o utrzymującej się wilgotności powietrza powyżej 70%. Takie stężenie nie ma miejsca w normalnych domowych warunkach, na przykład w kuchni. Tynki te także szybko wysychają – po nałożeniu schną około dwóch tygodni, czyli szybciej niż cementowe. Dzięki tym właściwościom mogą chłonąć nadmiar wilgoci i oddawać ją, gdy w pomieszczeniu robi się zbyt sucho. Dobrze też kumulują ciepło. Proces ich nakładania na podłoże wymaga staranności i dobrej organizacji pracy, bo czas wysychania i twardnienia jest krótki. Trzeba też uważać, aby nie zetknąć ich ze stalą niezabezpieczoną przed rdzą.
Gipsowe produkty do wykańczania ścian
- Gładź gipsowa. Służy do wykańczania nowych ścian oraz do szybkiego i taniego odnawiania starych tynków. Nanosi się ją na ściany z prefabrykatów betonowych i keramzytobetonowych lub na równe ściany ceramiczne oraz silikatowe murowane na pełną spoinę. Nie nadaje się natomiast do pokrywania ścian z betonu komórkowego (mogą powstać spękania).
- Gipsowe tynki cienkowarstwowe. To produkt pośredni między tynkiem a gładzią polecany do wykańczania ścian z prefabrykatów betonowych o gładkiej powierzchni oraz do renowacji porysowanych i chropowatych starych tynków dobrze trzymających się muru.
- Gipsowe tynki akustyczne (tak zwane dźwiękochłonne). Pochłaniają fale dźwiękowe i redukują pogłos, szczególnie w zakresie średnich i wysokich częstotliwości. Nie są tak skuteczne jak izolacja akustyczna z wełny mineralnej, ale łatwiejsze do wykonania. Po ułożeniu mają fakturę przypominającą wyglądem tynk baranek.
- Gipsowe tynki lekkie. W tych mieszankach znajduje się perlit, który zmniejsza ich gęstość objętościową i ułatwia obróbkę masy. Mają dobrą przyczepność, nadają się więc na sufity i słabe podłoża.
Tynki ręczne i tynki maszynowe
Zaprawa gipsowa może być nanoszona na podłoże na dwa sposoby. W zależności od wielkości powierzchni i wyposażenia ekipy tynkuje się ręcznie lub mechanicznie. Do sposobu nakładania dobiera się odpowiednią zaprawę tynkarską – są takie przeznaczone tylko do pracy maszynowej, tylko do ręcznej oraz uniwersalne, którymi można tynkować na oba sposoby:
- tynkowanie ręczne. Kielnią lub szpachlą nakłada się masę, a następnie wyrównuje łatą i zaciera pacą. Metoda ta jest polecana do małych pomieszczeń, szczególnie jeśli tynkuje się samodzielnie. Gdy zatrudnia się fachowców, ta metoda jest niewiele tańsza od maszynowej;
- tynkowanie maszynowe. W agregacie tynkarskim rozrabia się masę i wężem z odpowiednią końcówką nanosi ją na ścianę. Wygładzać trzeba ręcznie łatą aluminiową. Gdy tynk częściowo zwiąże (zajmuje to około godziny), ponownie wyrównuje się go łatą, a tuż przed końcem schnięcia i wiązania skrapia wodą i zaciera gąbką nierówności. Można też użyć jeszcze pacy metalowej. Zaletą tej metody jest szybkie nałożenie tynku. Najlepiej sprawdza się ona na dużych powierzchniach bez otworów i wnęk.
Jak przygotować podłoże pod tynk gipsowy?
Ściany, które chcesz pokryć tynkiem gipsowym, powinny być proste i gładkie. Zaprawę wystającą ze spoin trzeba skuć młotkiem murarskim. Jeśli podczas remontu okazuje się, że istniejące tynki są słabe, należy je usunąć i całą powierzchnię bardzo dokładnie oczyścić. I nową, i oczyszczoną ścianę trzeba zagruntować, aby zapobiec odciąganiu wilgoci ze świeżo naniesionej masy tynkarskiej, bo to powodowałoby zbyt szybkie schnięcie, nadmierne kurczenie i pękanie tynku. Wystarczy jedna warstwa preparatu gruntującego, jednak należy ją nałożyć bardzo dokładnie Tynki stare, ale mocne i dobrze trzymające się podłoża, można jedynie wyrównać gładzią gipsową. Jeśli tynk gipsowy będzie układany na stropach żelbetowych wykonywanych na placu budowy w gotowym deskowaniu, trzeba sprawdzić, czy nie pozostał na nich środek adhezyjny, którym smarowane były formy. Jeżeli został, musisz go usunąć preparatem odtłuszczającym lub parą wodną, inaczej tynk odpadnie.
