Dom w zabudowie bliźniaczej: budowa bliźniaka
Zanim zdecydujesz się na budowę domu w zabudowie bliźniaczej lub zakup jednej z części bliźniaka, dowiedz się, na co zwrócić uwagę. Komfort mieszkania to wypadkowa bezpieczeństwa konstrukcyjnego, odpowiedniej izolacji termicznej i akustycznej.
Połówki bliźniaka, jak sama nazwa wskazuje, powinny być symetryczne. Oczywiście, zdarzają się odstępstwa od tej reguły, jednak są to marginalne przypadki, wypaczające ideę zabudowy bliźniaczej. Symetria skutkuje tymi samymi obciążeniami, jakie przypadają z kondygnacji nadziemnych i ewentualnej piwnicy na fundamenty. Prawo budowlane jasno precyzuje, że każdy budynek jednorodzinny musi być konstrukcyjnie niezależny. Dlatego podczas budowy bliźniaka pamiętaj, że każda z połówek domu w zabudowie bliźniaczej powinna mieć własne fundamenty, ściany, stropy i dach, oddylatowane od drugiego budynku. Do każdej z nich trzeba także doprowadzić przyłącza i wykonać niezależne instalacje.
Budowa bliźniak: rozwiązania konstrukcyjne
Zazwyczaj dom w zabudowie bliźniaczej ma konstrukcję tradycyjną – ściany murowane posadowione na ławach fundamentowych. Ale w bliźniaku ławy na styku obu części są inaczej obciążane ścianami niż pozostałe, mimośrodowo. Inny sposób obciążenia ław powoduje ich skręcanie i w konsekwencji nierówny rozkład naprężeń pod ich podstawą. Aby temu przeciwdziałać, stosuje się różne rozwiązania konstrukcyjne podczas budowy bliźniaka, na przykład zwiększenie szerokości ław fundamentowych. Można też stosować poprzeczne ławy fundamentowe, tworząc pewien rodzaj rusztu w poziomie posadowienia fundamentów.
W symetrycznej bryle domów w zabudowie bliźniaczej wnętrza poszczególnych połówek mogą mieć inne podziały. Możliwe jest także podpiwniczenie tylko jednej części bliźniaka. W takim przypadku część niepodpiwniczona powinna mieć fundamenty w układzie schodkowym, z poziomem posadowienia dostosowanym do części podpiwniczonej.
Sposób zbrojenia fundamentów i ich wykonania w domu w zabudowie bliźniaczej jest analogiczny do wolno stojącego budynku jednorodzinnego.
Niezależna konstrukcja obu części bliźniaka
Potrzeba oddylatowania poszczególnych części domu w zabudowie bliźniaczej wymusza wzniesienie dwóch samodzielnych ścian nośnych na ich styku, ze szczeliną dylatacyjną pomiędzy nimi. Grubość ścian wynika z projektowanych obciążeń, które muszą przenieść, a także ich wysokości i długości, jednak nie powinna być mniejsza niż 18 cm. Szczelina dylatacyjna między połówkami bliźniaka ma zazwyczaj szerokość 2 cm. Takie rozwiązanie zapewnia samodzielność konstrukcyjną domów w zabudowie bliźniaczej oraz odpowiednią izolacyjność akustyczną i termiczną.
Ze względów przeciwpożarowych poszczególne połówki bliźniaka powinny być rozdzielone ścianą oddzielenia przeciwpożarowego o klasie odporności ogniowej REI60. Można to zapewnić przez wysunięcie ściany 30 cm przed lico elewacji i ponad dach albo wykonanie na styku obu części pasa o szerokości 2 m z materiału niepalnego w klasie REI60.
Budowa bliźniaka: akustyka
W zakresie akustyki poszczególnych połówek bliźniaka ideałem jest, aby łączyły się ze sobą pomieszczeniami nieprzeznaczonymi na stały pobyt ludzi, na przykład garażem. Dzięki temu nawet rozwijanie się pasji do majsterkowania u sąsiada nie spowoduje zaburzeń w relacji międzysąsiedzkiej.
POLECAMY: Zabudowa bliźniacza a szeregowa: czym się różnią?
W starych domach w zabudowie bliźniaczej nie stosowano podwójnych ścian, dlatego ich akustyka nie jest najlepsza. W przypadku zakupu połówki takiego bliźniaka podczas prowadzenia prac remontowych warto odpowiednio wygłuszyć wspólną ścianę, aby nie przenosiła dźwięków powietrznych. Najlepiej do tego nadają się maty akustyczne lub warstwa wełny mineralnej osłonięta przedścianką z płyt gipsowo-kartonowych w suchej zabudowie. Jeśli takie wygłuszenie zrobi się po obu stronach ściany (u każdego z sąsiadów), można uzyskać komfort akustyczny porównywalny z budowanymi współcześnie podwójnymi ścianami.
POLECAMY: Najlepsze projektów domów w zabudowie bliźniaczej
W starych domach w zabudowie bliźniaczej nie dylatowano również poziomych elementów konstrukcyjnych (stropów, schodów). Powoduje to przenoszenie się dźwięków uderzeniowych pomiędzy poszczególnymi połówkami bliźniaka. W takim przypadku jako wygłuszenie stosuje się podłogę pływającą, z warstwą izolacji akustycznej (elastycznego styropianu, wełny mineralnej). Jednak jest to rozwiązanie skuteczne tylko wtedy, gdy zastosuje się je również u sąsiada.
POLECAMY: Materiały wygłuszające ściany i stropy
Brak dylatacji stropów pomiędzy połówkami bliźniaka w przypadku płyt stropowych żelbetowych monolitycznych stanowi zagrożenie dla drugiej połowy budynku w przypadku przebudowy polegającej na częściowej rozbiórce stropu przy wspólnej ścianie. Przykładowo rozbiórka stropu w celu wykonania nowej klatki schodowej, spowoduje zmianę układu statycznego stropu, co w konsekwencji może doprowadzić do przekroczenia stanów granicznych nośności i użytkowania u sąsiada.
Budowa bliźniak na raty
Robienie dylatacji między przegrodami obu części domu w zabudowie bliźniaczej wymusza stosowanie odpowiednich rozwiązań konstrukcyjnych, zapewniających pełną samodzielność każdej z połówek bliźniaka. Dzięki temu każdą z nich można wybudować w innym czasie. Etapowanie prac podczas budowy bliźniaka daje możliwość prowadzenia prac na swojej działce, bez oglądania się na tempo prac sąsiada. Jednak ma też wady. Jeżeli pierwsi skończymy naszą część domu w zabudowie bliźniaczej, a sąsiad jeszcze nie zacznie prac, ściana stojąca w ostrej granicy działki pozostanie bez izolacji termicznej i osłony elementów murowych (tynkiem) przed warunkami atmosferycznymi. Będzie to skutkowało jej przemarzaniem, a w konsekwencji spowoduje wzrost nakładów na ogrzewanie budynku oraz może się przyczynić do zagrzybienia jej powierzchni. Dodatkowo brak osłony elementów murowych będzie sprzyjać ich erozji spowodowanej oddziaływaniem temperatury – od nagrzewania w okresie letnim do niskiej temperatury (korozja mrozowa) w okresie zimowym. Zagrożeniem dla wcześniej wybudowanej części bliźniaka będzie również prowadzenie prac fundamentowych przez sąsiada. Ponieważ fundamenty obu części budynku powinny być posadowione na tym samym poziomie, istniejące fundamenty trzeba będzie odsłaniać odcinkowo, aby ograniczyć ryzyko wyparcia gruntu znajdującego się pod ławami.
Lepiej więc ograniczać etapowanie prac podczas budowy bliźniaka i dążyć do realizacji budynków w zabudowie bliźniaczej w jednym czasie. Niewątpliwą korzyścią jest możliwość wykorzystania tej samej ekipy budowlanej, negocjacja cen materiałów przy większych zakupach oraz pewność, że poszczególne połówki bliźniaka będą do siebie pasować wizualnie.
