Dobra ziemia w ogrodzie. Jak poprawić strukturę gleby
Tajemnica pięknego ogrodu leży w jakości gleby. Jeżeli przed posadzeniem roślin zatroszczymy się o dobre przygotowanie podłoża, przez kilka kolejnych sezonów będziemy mogli jedynie uzupełniać wykorzystane przez rośliny składniki pokarmowe.
Rośliny najlepiej rosną w glebie o strukturze gruzełkowatej, której elementy powiązane są w grudki (lepiszczem jest między innymi próchnica). Dzięki takiej budowie gleba jest dobrze natleniona, zatrzymuje też dostateczną ilość wody. Taką strukturę mają między innymi żyzne czarnoziemy. Niestety, ziemia w ogrodzie zwykle odbiega od ideału. Co zatem zrobić, by poprawić strukturę gleby?
Poprawienie struktury gleby: nawozy wzbogacą ziemię w próchnicę
Na poprawę jakości ziemi wpływają nawozy organiczne, ponieważ mają dużo próchnicy. Poprawiają strukturę podłoża i dostarczają minerałów łatwo przyswajalnych przez rośliny. Doskonały jest kompost. Rozkłada się go wiosną lub jesienią (5 kg/m2), ale można robić to częściej, na przykład co miesiąc, bo nie grozi przenawożeniem. Bardzo wartościowy jest też obornik. Najlepiej używać dobrze przekompostowanego (oferty sprzedaży można znaleźć na przykład w Internecie), który nie zaszkodzi roślinom, w takiej postaci nie ma też nieprzyjemnego zapachu. Rozrzucamy go na rabatach jesienią lub wczesną wiosną (4 kg/m2) i przekopujemy. Świeży obornik można stosować tylko jesienią, ponieważ wysokie stężenie związków mineralnych może uszkodzić korzenie.
Glebę możemy także wzbogacić torfem. Poprawia jej strukturę, ale ponieważ ma mało składników mineralnych, nie dostarcza roślinom substancji odżywczych. Używając go, należy więc dodać nawozów mineralnych, najlepiej uniwersalnych wieloskładnikowych, na przykład Azofoski, Polifoski, Florovitu, Fruktusu. Godne polecenia są nawozy specjalistyczne przeznaczone dla określonej grupy roślin (trawników, roślin iglastych, różaneczników itp.). Stosujemy je zazwyczaj wiosną lub wiosną i latem, zgodnie z instrukcją podaną na opakowaniu. Nadmiar nawozów mineralnych jest znacznie groźniejszy niż niedobór składników pokarmowych – może się nawet skończyć śmiercią rośliny.
Poprawienie struktury gleby: co zrobić gdy ziemia jest zbyt lekka
Sporo kłopotu może sprawić gleba piaszczysta zaliczana do lekkich. Jest sypka, co prawda dobrze napowietrzona (co sprzyja wzrostowi korzeni), ale mało urodzajna. Woda szybko spływa do głębszych warstw, wypłukując przy tym składniki pokarmowe, które stają się niedostępne dla roślin. Gleba ta łatwo wysycha i zamienia się w pył. Jej zaletą jest to, że szybko się nagrzewa, dobrze więc czują się w niej rośliny ogrodowe pochodzące z cieplejszych stref klimatycznych. Taka ziemia jest łatwa w uprawie, bo jej przekopywanie wymaga mniej wysiłku.
Poprawa struktury gleby piaszczystej polega na zwiększeniu jej chłonności, czyli zdolności gromadzenia wody i substancji odżywczych. Należy ją wzbogacić w próchnicę – najlepiej stosując kompost lub obornik – co poprawi jej plastyczność i zasili ją w składniki pokarmowe. Warto też dodać mieloną glinę. Rozkłada się ją warstwą około 5 cm na powierzchni ziemi i miesza na głębokość szpadla. Można też najpierw wymieszać glinę z nawozem organicznym (kompost, obornik) i potem dodać do gleby w ogrodzie.
Przeczytaj tez: Jak założyć ogród na piaszczystej ziemi >>>
Poprawienie struktury gleby: co zrobić gdy ziemia jest zbyt ciężka
Gleba ciężka to gleba gliniasta. Składa się głównie z cząsteczek najdrobniejszych. Zatrzymuje dużo wody, ale ma mało powietrza. W takich warunkach korzenie wielu roślin gniją. Pod wpływem wilgoci glina lepi się i maże, a wyschnięta – zbija w twardą skorupę i pęka (łatwo o uszkodzenie korzeni). Wiosną bardzo wolno się nagrzewa, co opóźnia rozwój roślin. Korzystne jest to, że dostarczone substancje odżywcze zostają związane przez cząstki gleby i nie są wymywane w głąb podłoża, dzięki czemu mogą być pobierane przez korzenie roślin.
Aby poprawić strukturę gleby gliniastej należy ją rozluźnić. W tym celu trzeba dodać do niej gruboziarnistego piasku lub drobnego żwiru oraz kompostu, przekompostowanego obornika lub torfu. Najlepiej wymieszać część mineralną z organiczną w proporcjach 1:2 i rozłożyć warstwą grubości 10 cm, a następnie jak najstaranniej wymieszać z podłożem na głębokość co najmniej 20 cm.
Poprawienie struktury gleby: zastosuj nawozy zielone
Przed przystąpieniem do zakładania ogrodu wszystkie gleby warto obsiać zielonym nawozem, czyli szybko rosnącymi roślinami jednorocznymi. Jeżeli zostaną one wysiane wczesną wiosną, już latem w miejscu, gdzie rosły, będzie można zakładać ogród. Rośliny na nawóz zielony tuż przed kwitnieniem ścina się i przekopuje z wierzchnią warstwą gleby, tak aby do rozkładającej się masy docierało powietrze (sprzyja to powstawaniu próchnicy). Ważną rolę odgrywają też korzenie roślin – wrastając głęboko w podłoże, rozluźniają gleby ciężkie, a wiążą piaszczyste, poza tym wydobywają z głębszych warstw przeniesione wraz z wodą substancje odżywcze. Rozkładając się, dostarczają próchnicy.
- Na gleby ciężkie nadają się: facelia,lucerna, łubin niebieski, peluszka, nostrzyk biały, bobik.
- Na gleby lekkie lepsze są: gorczyca, łubin żółty, owies, seradela, wyka siewna.
Poprawienie struktury gleby: odpowiednia kwasowość gleby
Większość roślin najlepiej rośnie w glebie o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym oznaczanym jako pH 6,0-7,0. W zbyt kwaśnej ziemi powstają związki chemiczne niedostępne dla roślin, a pożyteczne mikroorganizmy giną. Jest wprawdzie grupa roślin, które potrzebują podłoża kwaśnego (pH 4,5-5,5), ale dla nich można tworzyć oddzielne rabaty. Do określenia kwasowości gleby wystarczy kwasomierz polowy lub elektroniczny (do kupienia w sklepach ogrodniczych). Można też oddać próbki ziemi do analizy w stacji chemiczno-rolniczej. Jeżeli się okaże, że gleba jest zbyt kwaśna, należy wczesną wiosną lub jesienią rozsiać nawóz wapniowy, na przykład kredę mieloną lub dolomit, i wymieszać go z wierzchnią warstwą podłoża.
