Rodzaje gleb ogrodowych: gleba piaszczysta, gliniasta, piaszczysto-gliniasta
W ogrodach spotykamy kilka rodzajów gleb ogrodowych różniących się właściwościami. Poznaj wady i zalety gleb piaszczystych, gliniastych i piaszczysto-gliniastych. Jak rozpoznać rodzaj gleby w ogrodzie i jak poprawić jej jakość.
Autor: www.thinkstockphotos.com
Gleba to podstawowe środowisko wzrostu i rozwoju roślin
W każdym ogrodzie gleba może wydawać się podobna, jednak w rzeczywistości wcale tak nie jest, ponieważ istnieje kilka rodzajów gleb o różnych właściwościach. Zwykle wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje gleb: gleby lekkie (piaszczyste), ciężkie (gliniaste, ilaste) i średnie (gliniasto-piaszczyste, piaszczysto-gliniaste).
>>Przeczytaj też: Ziemia w ogrodzie. Jaka powinna być dobra ziemia w ogrodzie
Rodzaje gleb - gleba piaszczysta
Gleby piaszczyste (lekkie) łatwo się nagrzewają, są przewiewne i przepuszczalne, słabo magazynują wodę oraz składniki odżywcze i szybko wysychają, dlatego większość roślin ich nie toleruje. Łatwo można ją rozpoznać, gdyż po wzięciu w rękę nie daje zbić się w grudkę i szybko się rozsypuje. Po roztarciu w dłoni nie rozmazuje się i nie pozostawiają na skórze brudnych śladów. Na takich glebach poradzą sobie wyłącznie gatunki pochodzące z terenów pustynnych lub półpustynnych (np. juki) lub zasiedlające wydmy czy piaszczyste zbocza (mikołajki nadmorskie, sosny kosodrzewiny, wydmuchrzyce piaskowe, zawciąg nadmorski). Piaszczystą glebę możemy spróbować jednak poprawić, dodając do niej dobrze rozłożony obornik, ziemię gliniastą, ziemię liściastą, kompost lub próchnicę (najlepiej wczesną wiosną, przed okresem wegetacyjnym). Materiał organiczny użyźni piasek, wzbogaci go w cenną próchnicę i poprawi jego właściwości powietrzno-wodne. Nie ma natomiast sensu nawozić takiej gleby nawozami mineralnymi, gdyż zawarte w nich substancje odżywcze, szybko zostaną wypłukane do głębszych warstw, przez co nie tylko nie poprawią właściwości gleby, ale też nie będą dostępne dla roślin.
>>Przeczytaj też: Zakładamy ogród na piaszczystej ziemi
Rodzaje gleb - gleba gliniasta
Kolejnym rodzajem gleby jest gleba gliniasta (ciężka). Takie podłoże jest wprawdzie bogate w składniki mineralne, ale jednocześnie jest też bardzo chłonne, zbite, źle napowietrzone i ciężkie, a więc rośliny nie będą mogły skorzystać ze zgromadzonych w nim substancji odżywczych. Bardzo wolno się również nagrzewa, wiec wiosną długo pozostaje zimne. W okresach deszczowych łatwo też chłonie i długo utrzymuje wodę, a w czasie suszy mocno się zbryla, zaskorupia i pęka, przez co jest trudne w uprawie. Wilgotna gleba gliniasta lepi się, rozmazuje i brudzi dłonie, a po wzięciu w rękę łatwo daje się zgniatać i formować np. w wałeczek. Natomiast sucha glina rozkruszy się i rozpada. Podobnie jak w przypadku gleb piaszczystych, bez odpowiedniego przygotowania gleba gliniasta nie jest odpowiednia do uprawy roślin. Zalegająca w niej woda i brak powietrza sprzyjają gniciu korzeni, a susza, powodująca zbrylanie się i pękanie gliny, utrudnia rozwój roślin. Jakość gleby gliniastej można jednak poprawić, dodając do niej rozluźniający piasek lub dobrze rozłożony kompost (najlepiej jesienią). Przed zimą warto je też przekopać, pozostawiając w ostrej skibie, co poprawi ich strukturę.
>>Przeczytaj też: Jak rozluźnić ciężką, gliniastą glebę?
Rodzaje gleb - gleba piaszczysto-gliniasta i gliniasto-piaszczysta
Najlepszymi glebami pod uprawę roślin są gleby mieszane: piaszczysto-gliniaste (z przewaga piasków) lub gliniasto-piaszczyste (z przewagą gliny). Takie gleby są zasobne w składniki pokarmowe, łatwo się nagrzewają, zbyt szybko nie wysychają, nie kumulują nadmiaru wody i są dość dobrze napowietrzone. Są też odpowiednie do uprawy większości gatunków roślin ogrodowych. Można je także łatwo uszlachetnić, dostosowując do wymagań konkretnej grupy roślin. Pod uprawę gatunków kwasolubnych (np. różaneczników, azalii), wystarczy dodać do niej kwaśnego torfu i przekompostowanej kory sosnowej, dla roślin preferujących podłoża alkaliczne i wapienne (np. goździki), wzbogacić ją o związki wapnia, chcąc natomiast sadzić rośliny dość żarłoczne (np. piwonie), zastosować nawozy organiczne np. w postaci kompostu. Szczególnym i najbardziej chyba pożądanym typem gleby jest gleba próchnicza. Ma ciemny kolor, zawiera dużo cennej próchnicy i materii organicznej, jest zasobna w składniki pokarmowe, posiada bardzo dobre stosunki powietrzno-wodne, łatwo się nagrzewa oraz dobrze chłonie wodę i nie kumuluje jej w nadmiarze. Na taką glebę możemy liczyć w ogrodach założonych na terenach leśnych lub na stanowiskach systematycznie wzbogacanych nawozami organicznymi (kompostem lub obornikiem). Trzeba jednak pamiętać, że dla roślin ważny jest nie tylko rodzaj gleb, ale też ich odczyn. Większość gatunków preferuje gleby obojętne lub lekko kwaśne, ale są też rośliny, które nie znoszą wapnia i rosną tylko na glebach kwaśnych (pH 4,5-5,5) oraz takie, które dobrze rozwijają się tylko na glebach alkalicznych i wapniowych (gleba zasadowa posiada pH powyżej 7). Zanim więc posadzimy w ogrodzie konkretne rośliny, sprawdźmy, czy podłoże na przeznaczonym dla nich stanowisku posiada odpowiednie pH. Najłatwiej sprawdzimy to za pomocą specjalnych kwasomierzy lub tzw. papierków lakmusowych. Pomogą nam też w tym rośliny wskaźnikowe czyli chwasty preferujące dany odczyn podłoża (gleby kwaśne zasiedlają min. koniczyny polne, szczaw, gleby zasadowe preferuje natomiast min. cykoria podróżnik, ostróżeczka polna). Jeśli mamy taką możliwość, próbkę gleby możemy też oddać do analizy w laboratorium. Dzięki temu nie tylko precyzyjnie ustalimy jej pH, ale też ilość najważniejszych pierwiastków.
>>Przeczytaj też: Co to jest zmęczenie gleby? Przyczyny, skutki, zapobieganie zmęczeniu gleby
