Jak rozluźnić ciężką, gliniastą glebę?
Ciężkie, zbite, gliniaste podłoże to duży problem w ogrodach i na działkach. W takich miejscach większość gatunków słabo rośnie, przy czym dodatkowo maleje ich mrozoodporność. Po deszczu natomiast ciężko wejść do ogrodu, nie brudząc butów i ubrania. Jak rozwiązać ten problem? Podpowiadamy, jak rozluźnić ciężką glebę.
Autor: www.thinkstockphotos.com
Przekopywanie ziemi poprawia warunki fizyczne gleby
Ciężkie gleby mają jedną zasadniczą zaletę – są zasobne w składniki pokarmowe i po zabiegu nawożenia długo je utrzymują. Dalej, niestety, można już wymieniać tylko wady ciężkich gleb:
- małą przepuszczalność, która m.in. zwiększa ryzyko wystąpienia chorób grzybowych wskutek gnicia korzeni,
- tendencję do zalewania (zimą może przez to zmniejszyć się mrozoodporność roślin),
- tendencję do zaskorupiania górnej warstwy (gleba jest wtedy słabo napowietrzona).
Ponadto gleby gliniaste są zbyt zwarte, co utrudnia roślinom prawidłowe wykształcenie systemu korzeniowego. W takich warunkach radzi sobie niewiele gatunków, m.in. magnolia, wiśnia piłkowana, ostróżka, funkia, liliowiec, krzewuszka, łubin, języczki. Dlatego ciężkie podłoże powinno się rozluźnić – najlepiej jeszcze przed założeniem ogrodu. Dodatkowo, co kilka lat warto ponawiać niektóre zabiegi.
>>Przeczytaj też: Rośliny na ciężką gliniastą glebę
Oczyszczanie podłoża – najpierw pozbądź się chwastów!
Pierwszym krokiem w poprawieniu parametrów gleby ciężkiej powinno być oczyszczenie z chwastów. Można zrobić to ręcznie, maszynowo lub z użyciem herbicydów. Zabieg odchwaszczania trzeba powtórzyć po 7-14 dniach, wtedy wykiełkują nasiona kolejnych roślin niepożądanych. Ponadto można (z użyciem glebogryzarki) przekopać podłoże na głębokości przynajmniej 20 cm. Taki dodatkowy zabieg (później i tak trzeba będzie go wykonać przy mieszaniu różnych frakcji gleby) pozwoli ograniczyć występowanie szkodników glebowych – pędraków i drutowców. Najwięcej larw żeruje na głębokości do 30 cm. Warto decydować się na to, jeśli działka znajduje się w pobliżu lasu lub do tej pory była niezagospodarowana.
Poprawianie jakości podłoża – piasek, nawozy organiczne i rozluźniacze
Najprostszym sposobem na rozluźnienie ciężkiego podłoża jest wymieszanie go z grubą warstwą piasku (średnio kilkanaście centymetrów). Dany obszar należy zaorać lub spulchnić glebogryzarką. Poszczególne frakcje gleby powinny być dobrze wymieszane. Zwykle jednak samo dodanie piasku nie wystarczy – podłoże wprawdzie staje się bardziej luźne i przepuszczalne, traci jednak żyzność i prawidłową strukturę. Dlatego oprócz piasku do gleby warto dodać także nawozy organiczne, szczególnie obornik i kompost.Nawożenie obornikiem zaleca się wykonywać jesienią (rośliny źle reagują na świeży nawóz – mogą ulec poparzeniu), zaś nawożenie kompostem można stosować przez cały sezon. Oba nawozy organiczne dostarczają glebie makro- i mikroelementów. Nie to jest jednak w tym przypadku najważniejsze – powyższe dodatki przyczyniają się do produkcji próchnicy, regulują stosunki powietrzno-wodne w glebie i poprawiają jej strukturę gruzełkowatą. Z czasem dzięki nim na działce zagości więcej dżdżownic, które - drążąc korytarze i przerabiając materię organiczną - będą dodatkowo rozluźniały podłoże. Zwykle wystarczy kilkucentymetrowa warstwa nawozu organicznego na 1 m².
Jeśli ziemia jest ciężka i zbita, a jej odczyn jest alkaliczny, do zwiększenia przepuszczalności i obniżenia pH gleby (aby był zbliżony do obojętnego) można użyć torfu. Trzeba wybierać jednak sprawdzone źródła, aby żyzne, kwaśne podłoże nie było zanieczyszczone nasionami chwastów (tak się dzieje z torfem wybieranym z górnych warstw w torfowisku). Inne rozluźniacze, takie jak styromull – czyli rozdrobniony styropian, keramzyt, żwir itp. na większych powierzchniach są nieopłacalne. Można ich użyć, jeśli ziemię ogrodową wykorzystuje się także do uprawy roślin w pojemnikach.
>>Przeczytaj też: Dobra ziemia w ogrodzie. Jak poprawić strukturę gleby
Utrzymanie parametrów gleby – praca na cały sezon
Ciężka gleba będzie wymagała powtarzania zabiegów – np. wymieszania z piaskiem i obornikiem – przynajmniej raz na kilka lat. Uprawy roślin warto ściółkować, wtedy nie będzie dochodziło do zaskorupiania wierzchniej warstwy.
W wydzielonych miejscach w ogrodzie, w których chcemy poprawić jakość gleby, zaleca się uprawiać rośliny na nawóz zielony (na przykład rośliny motylkowe). Takie gatunki nie tylko poprawiają zasobność gleby w azot, ale także jej strukturę. Dość tolerancyjne względem typu podłoża są łubin żółty i wyka. Na glebach średnio ciężkich i ciężkich dobrze radzi sobie także peluszka. 1-2 razy w sezonie (najlepiej wiosną) warto wykonywać zabieg aeracji i wertykulacji. Jest szczególnie cenny na trawniku – napowietrza go i likwiduje powstałą w okresie jesienno-zimowym warstwę filcu.
>>Przeczytaj też: Próchnica glebowa – jak powstaje próchnica glebowa, znaczenie próchnicy w glebie
