Uprawa wiśni w ogrodzie: uprawa, pielęgnacja, odmiany wiśni
Wiśnie, zaraz po jabłoniach, gruszach i śliwach, są najczęściej sadzonymi drzewami owocowymi w Polsce. Lubiane są za niezbyt duże wymagania i różnorodność odmian. Kwitnące wiosną wiśniowe drzewa są atrakcyjną ozdobą ogrodów, a owoce wiśni cenimy za ich wartości odżywcze. Podpowiadamy jak uprawiać i pielęgnować wiśnie.
Autor: GettyImages
W fachowej, sadowniczej klasyfikacji wyróżnia się od lat zwykle trzy podstawowe grupy drzew wiśniowych, które dają początek także powstałym później odmianom:
- czerechy - mieszańce wiśni z czereśniami,
- „szklanki” - jasne owoce o bezbarwnym soku,
- wiśnie czarne, „sokówki” - ciemne owoce i sok - uprawiane na soki.
Spośród kilkunastu obecnych i cenionych na rynku odmian wiśni, najczęściej uprawiane są samopylne: Debreceni, Łutówka i Nefris, które charakteryzują się ciemnymi owocami i ciemnoczerwonym sokiem.
W uprawie amatorskiej warto postawić na te odmiany, które charakteryzują się wysoką odpornością na choroby i mróz, np. Northstar i Sabina. Rodzą owoce gotowe do zbioru na początku lipca, ciemne, średnie lub małe, o ciemnoczerwonym miąższu i soku, nadające się zarówno na przetwory (głównie kompoty, soki, wina), jak i do spożycia bezpośredniego, jako owoc deserowy. Obie odmiany są samopylne oraz plonują zwykle regularnie i bardzo obficie.
Często spotyka się w także, nieco mniej odporne na choroby lub mróz, ale popularne samopylne odmiany Wanda i Kelleris 16, które corocznie dość obficie owocują.
Większość odmian wiśni to drzewa samopylne, jednak niektóre z nich mogą wymagać zapylacza (podobnie jak czereśnie) – towarzystwa innej odmiany, aby mogły zakwitnąć i owocować. Z tego względu, przed zakupem warto sprawdzić, jakich warunków uprawy wymaga odmiana wiśni, którą zamierzamy posadzić w naszym ogrodzie.
Polecany artykuł:
Stanowisko i gleba dla wiśni
Wiśnie nie mają wygórowanych wymagań co do gleby i stanowiska. Rosną na terenie całego kraju i ogólnie nieźle znoszą nasze zimy. Najlepsze dla wzrostu drzewa są stanowiska nasłonecznione, bo dzięki słońcu owoce wiśni nabierają pożądanego smaku i szybciej dojrzewają.
Najbardziej optymalne dla uprawy wiśni będą gleby piaszczysto-gliniaste, ale niezbyt ciężkie, ponieważ na stanowiskach mokrych, z nadmiarem wilgoci (i na terenach o dużych opadach) owoce mogą pękać. Ponadto, na glebach zbyt mokrych i ciężkich łatwiej o infekcję i rozwój chorób grzybowych. Dla wiśni korzystny i zalecany jest odczyn gleby zbliżony do obojętnego, a więc pH około 7.
>>Przeczytaj też: Stare odmiany drzew owocowych znowu modne!
Sadzenie wiśni. Jak prawidłowo posadzić drzewko wiśni?
Podobnie, jak większość drzew owocowych, wiśnie najczęściej kupimy z tzw. gołym korzeniem, czyli drzewka wykopane ze szkółki z odkrytym korzeniem, gotowe do posadzenia. W takim wypadku najlepiej posadzić drzewo jesienią (najlepiej w okresie październik-listopad) lub wczesną wiosną (marzec-kwiecień). Warto przed zakupem drzewek zwrócić uwagę, by drzewka były wolne od chorób, nieuszkodzone i o właściwych parametrach. Korzenie nie mogą być przesuszone, dlatego powinny być albo stale obsypane wilgotną ziemią albo zadołowane (delikatnie posadzone np. w prowizorycznym dołku lub rowie).
Prawidłowo uformowane drzewka przeznaczone do sprzedaży powinny mieć zwykle co najmniej: 1,3 m wysokości, 3-4 pędy w koronie i wyraźny pień (średnicy minimum 1–1,5 cm) na wysokości około 30 cm nad ziemią (do korony).
Drzewka sadzimy do wcześniej przygotowanego dołka, którego średnica powinna być nieco większa niż systemu korzeniowego sadzonej rośliny. Dobrym zwyczajem jest uformowanie w dołku kopczyka z mieszanki ziemi torfowej i przerobionego obornika. Zanim posadzimy drzewo, wszystkie korzenie zbyt długie lub uszkodzone przycinamy. Ustawiamy drzewko w dołku, korzenie rozkładamy na kopczyku i całość zasypujemy ziemią. Ziemię wokół pnia lekko ugniatamy (udeptujemy). Z ziemi wokół drzewka można uformować tzw. misę, która będzie zatrzymywała wodę, którą na końcu drzewo obficie podlewamy.
Drzewko wiśni sadzimy zawsze na taką samą głębokość, na jakiej rosło wcześniej w szkółce - miejsce okulizacji (szczepienia odmiany szlachetnej), czyli charakterystyczne zgrubienie u dołu pnia, powinno się znajdować się około 10 cm nad ziemią.
Pielęgnacja wiśni
Oprócz regularnego cięcia drzew (cięcie wiśni) i umiarkowanego nawożenia nie są konieczne skomplikowane zabiegi pielęgnacyjne. Nieco kłopotu mogą przysporzyć choroby lub szkodniki, które mogą się pojawić na różnych etapach rozwoju drzewa.
Nawożenie wiśni
W przydomowych ogrodach drzewka wiśni będą potrzebowały głównie nawożenia azotem wiosną oraz fosforem i potasem w okresie wegetacji. Najlepszym rozwiązaniem w uprawie amatorskiej będzie stosowanie dostępnych w sprzedaży mineralnych nawozów przeznaczonych do nawożenia drzew owocowych. Ich zaletą jest optymalnie dobrany skład i bezpieczna, optymalna dawka składników pokarmowych potrzebna drzewom wiosną – na starcie sezonu.
Dobrym rozwiązaniem jest także nawożenie młodych drzewek obornikiem, który rozrzuca się na powierzchni gleby wokół drzewka warstwą 10-15 cm. Jesienią (od października do listopada) stosuje się już tylko nawozy potasowe (oraz rzadziej fosforowe), bez azotu. Dawkowanie powinno być dostosowane do analizy chemicznej gleby.
Przeczytaj też:
Choroby i szkodniki wiśni
W uprawie wiśni można spotkać się z podobnymi chorobami i szkodnikami, jak w przypadku czereśni. Najczęściej jest to rak bateryjny lub brunatna zgnilizna drzew pestkowych, które najlepiej ograniczać i zwalczać już od początku sezonu, poprzez opryski preparatami miedziowymi (np. Miedziane Extra). Jednak najlepszym wyjściem jest wybieranie do sadzenia w ogrodzie odmian odpornych na te choroby (np. odmiany Northstar, Sabina).
Spośród szkodników mogących atakować wiśnie często występują mszyce, nasionnica trześniówka, przędziorki, kwieciak pestkowiec oraz szpeciele. Do ich zwalczania najlepiej dobrać specjalistyczne środki, których szeroki wybór można znaleźć w punktach sprzedaży artykułów ogrodniczych.
Ważne: Należy pamiętać, że w ochronie drzew owocowych przed chorobami i szkodnikami ważne jest nie tylko dobranie właściwego środka, ale także wykonanie zabiegu w odpowiednim terminie i z właściwą częstotliwością.
