Krwiściąg lekarski - roślina lecznicza. Uprawa, pielęgnacja, zastosowanie krwiściągu
Krwiściąg lekarski to roślina wieloletnia, którą w Polsce można spotkać na wilgotnych łąkach. Ma pewne walory dekoracyjne, chociaż pozyskuje się ją (i uprawia) głównie dla właściwości leczniczych. Jakie ma wymagania? Jak ją wykorzystywać w ogrodzie a także dla poprawy zdrowia?
Krwiściąg lekarski (łac. Sanguisorba officinalis) to roślina wieloletnia z rodziny różowatych (Rosaceae). Występuje w wielu rejonach świata, w tym prawie w całej Europie. Do Ameryki Północnej została zawleczona. W Polsce jest gatunkiem pospolitym, spotykanym najczęściej na wilgotnych łąkach. Surowiec na cele lecznicze można pozyskiwać ze stanowisk naturalnych (krwiściąg nie jest objęty ochroną gatunkową) lub z własnego ogrodu (uprawa jest mało popularna, ale możliwa).
Krwiściąg lekarski – charakterystyka
Krwiściąg lekarski tworzy grube kłącze, z którego wyrastają liczne łodygi, słabo ulistnione. Roślina ma zróżnicowaną wysokość (30-150 cm) w zależności od warunków. Liście są długie, błyszczące, złożone z 3-7 par listków. Mają do 5 cm długości.
Krwiściąg kwitnie od czerwca do września. Kwiaty są drobne, obupłciowe, zebrane w kuliste lub wałeczkowate kwiatostany osadzone na szczycie pędów. Mają ciemną, brunatnoczerwoną barwę. Owocem jest niełupka.
Autor: GettyImages
Krwiściąg lekarski to roślina miododajna, cenna dla zapylaczy. Ponadto stanowi pokarm dla błonkówek i jest żywicielem pośrednim dla larw motyli: modraszków oraz rzadko spotykanego motyla - błyszczki zosimi. Jest także zaliczany do cennych roślin pastewnych.
Krwiściąg - wymagania, uprawa, pielęgnacja
Krwiściąg zaleca się uprawiać na stanowiskach słonecznych lub lekko zacienionych. Preferuje żyzne, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne podłoża. Jest gatunkiem całkowicie mrozoodpornym, nie wymaga okrywania. Można go rozmnażać przez wysiew nasion lub podział rośliny (oba zabiegi wykonuje się wiosną). Ma skłonność do rozprzestrzeniania się z samosiewu.
Rośliną nie wymaga szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych poza sporadycznym podlewaniem (zwłaszcza w okresie suszy). Nawożenie przy uprawie w żyznym podłożu nie jest koniecznie. Gatunek jest mało podatny na choroby i szkodniki.
Krwiściąg - zastosowanie w ogrodzie
Wykorzystanie krwiściągu lekarskiego w ogrodzie nie jest duże. Może posłużyć do zakładania naturalistycznych łąk i ozdoby brzegów zbiorników wodnych. Jednocześnie nadaje się do tworzenia dzikich, „lekkich”, rozproszonych rabat. W takich nasadzeniach jest rośliną drugiego planu. Świetnie komponuje się z trawami ozdobnymi i długo kwitnącymi bylinami, np. dzielżanami, jeżówkami, złocieniami. Uzupełnia się z roślinami o dzikim charakterze (mikołajek) i kulistych kwiatostanach/owocostanach (przegorzan). Nadaje się na kwiat cięty. Krwiściąg nie jest łatwo dostępny w sklepach ogrodniczych i szkółkach. W razie problemów nabyć nasiona lub sadzonki można drogą online.
Zobacz też:
- Łąka kwietna w ogrodzie. Jak założyć i pielęgnować łąkę kwietną >>>
- Długowieczne byliny kwitnące – gwarancja ładnej dekoracji w ogrodzie >>>
- Najpopularniejsze rośliny o kolczastych kwiatach: przegorzan, mikołajek, szczeć >>>
Wykorzystanie w kuchni i domowej apteczce
Młode liście krwiściągu są jadalne dla człowieka. Można dodawać je do sałatek, surówek, zup i sosów. W niektórych krajach przyrządza się je jak szpinak. Rzeczywistym skarbem są natomiast ziele i korzeń krwiściągu. Ziele krwiściągu zbiera się w czasie kwitnienia, korzeń powinno się pozyskiwać późną jesienią lub wczesną wiosną. Suszy się je w temperaturze 35-40 st. C. Optymalne są warunki naturalne – miejsca ciepłe, ale przewiewne, osłonięte od słońca.
Jako roślina lecznicza krwiściąg lekarski jest znany od średniowiecza. W XVI i XVII wieku opisano go w księgach zielarskich (m.in. Bock, Lonicerus i Matthiolus). W medycynie ludowej był używany do tamowania krwi i leczenia gruźlicy płuc. Obecnie ma znaczenie m.in. w homeopatii, medycynie chińskiej i tybetańskiej.
Wyciągi z ziela i korzeni krwiściągu działają przeciwkrwotoczne, przeciwbiegunkowo, antyseptycznie, ściągająco, przeciwalergicznie, napotnie, przeciwgorączkowo i bakteriobójczo. Roślina pobudza procesy odpowiedzialne za krzepliwość krwi. Łagodzi stany zapalne układu pokarmowego i wspomaga leczenie wrzodów żołądka. Pomaga w wielu dolegliwościach skórnych – przy trudno gojących się ranach, zapaleniu, trądziku i egzemach. Zawiera m.in. kwas salicylobinowy, saponiny trójterpenowe, pochodne kwasu ursolowego i oleanolowego, flawonoidy, kwasy fenolowe oraz taniny (elagitanina i gallotanin). Krwiściąg lekarski może być aplikowany w formie naparów (parzone jak herbata), odwarów (gotowane) lub nalewek (oparte na bazie alkoholu). Roślina wciąż nie jest szczegółowo przebadana, dlatego nie powinny jej stosować dzieci, kobiety w ciąży oraz matki karmiące.
Zobacz film: Jak uprawiać zioła w doniczce w domu
