Guzikowiec zachodni - ogrodowy rarytas o niezwykłych kwiatostanach - warunki uprawy, pielęgnacja, zastosowanie
Guzikowiec zachodni to rzadko spotykany w Polsce krzew o niezwykle dekoracyjnych kulistych, kremowych kwiatostanach i owocostanach przypominających....ręcznie robione guziki (stąd nazwa). Ten ogrodowy rarytas radzi sobie w naszym klimacie, potrzebuje jednak pewnych zabiegów pielęgnacyjnych i specyficznych warunków uprawy. Dowiedz się więcej o pielęgnacji i zastosowaniu guzikowca zachodniego.
Autor: GettyImages
Guzikowiec zachodni (łac. Cephalanthus occidentalis) należy do rodziny marzanowatych (Rubiacea). W środowisku naturalnym występuje w USA, Kanadzie oraz Meksyku. Jest potocznie nazywany „miodowymi kulkami”. W krajach pochodzenia dorasta do 6 m wysokości, w Polsce rzadko przekracza 1,5 m (przy szerokości 100-120 cm). Ma atrakcyjny, kulisty pokrój. Młode pędy są cienkie, czerwonawe. Lancetowate, błyszczące, długości do 15 cm liście pojawiają się dość późno - zwykle rozwijają się dopiero na początku maja. Jesienią przebarwiają się na żółto oraz brązowo. Guzikowiec zachodni kwitnie od połowy lipca do początku września. Tworzy kuliste, kremowe, pachnące kwiatostany średnicy 2-4 cm złożone ze zrosłopłatkowych kwiatów z długimi słupkami i krótkimi pręcikami. Krzew jest ozdobny także po kwitnieniu. Brązowoczerwone owocostany mają kształt guzików. Utrzymują się na roślinie przez kilka tygodni, po czym samoistnie odpadają.
Guzikowiec to roślina miododajna. Poza zapylaczami przyciąga także motyle. Pod tym względem może śmiało konkurować z budleją Dawida. W ojczyźnie korzystają z niego także kolibry oraz ptactwo wodne (żywiąc się nasionami). W sprzedaży znajduje się efektowna odmiana 'Sugar Shack' - w odróżnieniu od typowego gatunku jej owocostany są dużo atrakcyjniejsze, gdyż mają barwę czerwoną.
Jak stworzyć ogród przyjazny dla motyli >>
Wymagania i uprawa guzikowca zachodniego
Guzikowiec zaleca się sadzić w miejscach słonecznych, ciepłych, osłoniętych od wiatru. Toleruje częściowe zacienienie. Preferuje gleby piaszczysto-gliniaste. W jego przypadku jednym z najważniejszych parametrów jest wysoka wilgotność gleby. Nie znosi suszy, można go natomiast uprawiać nawet na glebach okresowo zalewanych i podmokłych (np. w ogrodach bagiennych). Krzew uchodzi za mrozoodporny, wytrzymuje także wiosenne przymrozki. Jednakże młode egzemplarze (w pierwszym i drugim roku uprawy) warto na wszelki wypadek okrywać materiałem przepuszczającym powietrze, np. włókniną lub chochołami ze słomy.
Czym okryć rośliny na zimę? Zimowe osłony roślin >>
Sadzonki guzikowca można sadzić jesienią lub wiosną. Zaleca się dokładnie przemyśleć wybór stanowiska uprawy, gdyż roślina nie lubi późniejszego przesadzania. Ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym jest podlewanie, zwłaszcza w okresie suszy. Podłoże wokół pnia zaleca się ściółkować, to ograniczy wyparowywanie wody z gleby, a przy okazji także zachwaszczenie. Dobrze reaguje na nawozy organiczne. Nawozów mineralnych nie powinno się stosować w dużych dawkach. Warto kierować się przy tym uniwersalną zasadą: wiosną azot, później fosfor i potas.
Guzikowiec kwitnie na pędach tegorocznych. Wczesną wiosną (w marcu) zaleca się go przycinać skracając pędy oraz usuwając pędy uszkodzone i chore. Cięcie jest konieczne dla obfitego kwitnienia, ale także dla utrzymania atrakcyjnego pokroju. Rośliny rozmnaża się przez ukorzenianie sadzonek zielnych. Prace powinno się wykonywać w czerwcu. Sadzonki dwuwęzłowe zaleca się potraktować ukorzeniaczem. Można je ukorzeniać w mieszaninie wilgotnego torfu z piaskiem (np. w proporcji 3:1).
Zastosowanie guzikowca w ogrodzie
Guzikowiec zachodni ma wszechstronne zastosowanie w ogrodzie.
- Można sadzić go pojedynczo jako wyeksponowany soliter.
- Dobrze wygląda w grupach uprawiany po kilka.
- Nadaje się do tworzenia krzewiasto-drzewiastych kompozycji.
- Na terenach wilgotnych może posłużyć do założenia niewysokiego żywopłotu.
- Efektownie wygląda sadzony przy ogrodzeniu.
- To świetna dekoracja zbiorników wodnych – oczek i stawów – oraz strumyków.
- Można wykorzystywać go do stworzenia ogrodu bagiennego oraz dekoracji mokrego wrzosowiska.
Guzikowiec pasuje do ogrodów urządzonych w rożnych stylach: angielskim, wiejskim i nowoczesnym. Roślina może być także uprawiana w dużych pojemnikach jako dekoracja patio, tarasów, balkonów i drzwi wejściowych. Jest to jednak propozycja dla osób systematycznych, bowiem niezbędne jest regularne, czasem nawet codzienne nawadnianie. Nie można dopuścić do przesuszenia. Krzew przed nadejściem zimy przenosi się do chłodnego, jasnego pomieszczenia. Gałązki guzikowca z kwiatostanami nadają się na bukiety.
