Fasola ozdobna – uprawa, pielęgnacja, zastosowanie w ogrodzie
Fasola ozdobna, czyli fasola wielokwiatowa, to jedna z najmodniejszych roślin ostatnich kilku sezonów. Tworzy jadalne owoce, ale głównie jest uprawiana jako jednoroczną roślinę ozdobną o dekoracyjnych kwiatach. Co warto wiedzieć o fasoli ozdobnej? Uprawa i zastosowanie fasoli ozdobnej.
Fasola ozdobna (łac. Phaseolus coccineus) w środowisku naturalnym występuje w Ameryce Południowej oraz w Azji Południowej. W wielu rejonach świata, w tym w Polsce, uprawia się ją w celach dekoracyjnych oraz dla jadalnych owoców. Najczęściej sprzedawane są mieszanki nasion fasoli ozdobnej, z których wyrosną sadzonki o różnej barwie kwiatów.
Charakterystyka fasoli ozdobnej
Fasola ozdobna to roślina jednoroczna o pokroju płożącym. Z reguły jednak uprawia się ją nie jako roślinę okrywową, lecz prowadzi na palikach, kratownicach i innych konstrukcjach. Długość pędów fasoli ozdobnej może dochodzić nawet do 4 m (zwykle osiąga mniej). Liście są atrakcyjne: duże, intensywnie zielone, trójlistkowe. Gatunek kwitnie od czerwca do września. Pojedyncze kwiaty mają 10 pręcików, są zebrane w okazałe kwiatostany. Mają barwę czerwoną lub czerwono-białą. Po przekwitnięciu fasola ozdobna zawiązuje długie, szorstkie, lekko wygięte, spłaszczone strąki. Znajdują się w nich nerkowate nasiona. Ich barwa zależy od odmiany – mogą być białe, różowe, fioletowe lub czarne. Dojrzewają w terminie od września do października. Fasola wielkokwiatowa uchodzi za roślinę szybko rosnącą. Średnio zakwita po sześciu tygodniach od wysiewu.
Fasola ozdobna - uprawa
Fasola ma spore wymagania siedliskowe, co wynika m.in. z jej pochodzenia.
- Uprawa fasoli ozdobnej - stanowisko. Fasolę wielkokwiatową należy uprawiać w miejscu dobrze nasłonecznionym, ciepłym, a jednocześnie zacisznym. Nie lubi stanowisk narażonych na silne wiatry (w takich warunkach może dojść do łamania łodyg).
- Uprawa fasoli ozdobnej - podłoże. Fasola preferuje żyzne, próchnicze, przepuszczalne podłoża o niezbyt wysokiej zawartości azotu. Optymalnym rozwiązaniem jest wcześniejsze wymieszanie gleby z obornikiem lub kompostem.
- Uprawa fasoli ozdobnej - wysiew nasion. Fasolę wysiewa się wprost do gruntu. Najlepiej robić to w drugiej połowie maja, gdy minie już ryzyko przymrozków. Odległość pomiędzy poszczególnymi roślinami powinna wynosić 60-70 cm. Zwykle w jednym dołku umieszcza się 3-5 nasion. Głębokość siewu wynosi około 3 cm.
- Uprawa fasoli ozdobnej - podpory. Rośliny potrzebują podpór/konstrukcji o wysokości około 2,5 m.
- Uprawa fasoli ozdobnej - podlewanie. Najważniejszym zabiegiem pielęgnacyjnym w uprawie fasoli ozdobnej jest regularne podlewanie. Fasola ozdobna nie znosi suszy, niedobór wody szybko prowadzi do więdnięcia. Nadmierna ilość wody również nie jest wskazana (ryzyko wystąpienia chorób), dlatego należy unikać uprawy w glebach ciężkich, nieprzepuszczalnych, podmokłych.
- Uprawa fasoli ozdobnej - nawożenie. Nawożenie mineralne u egzemplarzy uprawianych w celach ozdobnych nie jest konieczne.
- Uprawa fasoli ozdobnej - szkodniki i choroby. Gatunek jest względnie odporny na choroby szkodniki, chociaż mogą wystąpić problemy charakterystyczne dla rodzaju Phaseolus. Fasoli wielokwiatowej może zagrażać m.in. antraknoza, bakterioza obwódkowa, zgnilizna twardzikowa, przędziorki, mszyce, zmienniki i rolnice. Aby tego uniknąć, profilaktycznie warto stosować ekologiczne preparaty, np. gnojówki z pokrzywy, wrotyczu czy mniszka.
- Uprawa fasoli ozdobnej - zbiór nasion. Jesienią można zebrać nasiona fasoli wielkokwiatowej. Przydadzą się w kuchni lub przeznaczy się je do przyszłorocznego wysiewu. Zachowują zdolność kiełkowania przez 3-4 lata.
Resztki nadziemne fasoli powinno się usuwać po sezonie. Jeśli nie zawierają śladów chorób czy oznak żerowania szkodników, można wykorzystać je w kompostowniku. Korzenie mogą posłużyć jako nawóz zielony.
Zastosowanie fasoli wielokwiatowej
Fasolę wielkokwiatową uprawia się podobnie jak pnącza – rozpiętą na różnorodnych konstrukcjach. Może być traktowana jako dekoracja ogrodzeń (podobnie jak groszek pachnący), kratownic lub nawet altan. Ciekawy efekt można uzyskać przez uprawę na konstrukcjach z drutu (figury geometryczne, tunele). Uprawiana w rzędzie na palikach pozwala na zasłonięcie niezbyt estetycznie zagospodarowanej części ogrodu.
Fasola zajmuje ważną pozycję w warzywniku ozdobnym (można wykorzystywać podobnie jak tykwę). Jednocześnie służy do rozdzielania poszczególnych zagonów (jak kukurydza).
Fasola ozdobna pasuje do ogrodów urządzonych w różnych stylach, można aranżować ją bez ograniczeń. Nadaje się do dekoracji balkonów i tarasów, w uprawie pojemnikowej należy jednak zadbać o regularne, nawet codzienne podlewanie. Ponadto wytwarza smaczne nasiona o delikatnym smaku i mączystej konsystencji. Owocnie (łupiny) wykorzystuje się we wspomaganiu leczenia wielu chorób (m.in. cukrzycy).
>>Przeczytaj też: Pnącza na balkon. Rośliny balkonowe: polecamy pnącza dobre na balkon
