Spis treści
- Jakie wymagania mają azalie doniczkowe?
- Azalia choruje z powodu błędów uprawowych
- Choroby fizjologiczne azalii doniczkowych
- Choroby infekcyjne azalii doniczkowych
- Jakie szkodniki atakują azalie doniczkowe?
- Jakie preparaty do zwalczania chorób i szkodników azalii?
- Choroby i szkodniki azalii doniczkowej - pytania i odpowiedzi
Jakie wymagania mają azalie doniczkowe?
Azalie uprawiane w doniczkach pochodzą zwykle od azali indyjskiej, która słabo radzi sobie w naszym klimacie i nie może być przez cały rok uprawiana w gruncie. Jeśli jednak zapewnimy jej odpowiednie warunki i właściwą pielęgnację, będzie zdobić nasze wnętrza przez lata.
Niestety, decydując się na domową uprawę azali doniczkowej musimy pamiętać, że jest to roślina dość wymagająca, która potrafi dość gwałtownie zareagować na nasze błędy uprawowe.
- Koniecznie musi być uprawiana w kwaśnym, przepuszczalnym podłożu i systematycznie, ale umiarkowanie podlewana, gdyż nie znosi nawet krótkotrwałej suszy.
- Do prawidłowego rozwoju potrzebuje też sporo rozproszonego światła, wilgotnego powietrza i umiarkowanej temperatury (najlepiej 12-18°C).
- Oczekuje także okresu spoczynku po kwitnieniu (latem warto zadołować ją w ogrodzie i zabrać z powrotem do mieszania przed pierwszymi, jesiennymi przymrozkami).
- W sezonie wegetacyjnym powinna być też zasilana nawozami dla różaneczników lub roślin kwasolubnych.
Ponieważ azalia doniczkowa jest rośliną tak wymagającą, zdarza się, że sprawia problemy i traci na urodzie. Kiedy więc zauważamy, że jej pąki kwiatowe lub liście żółkną, więdną i opadają, powinniśmy jak najszybciej znaleźć przyczynę problemów, zaczynając od sprawdzenia warunków uprawy, gdyż zły stan azalii może wynikać z popełnianych przez nas błędów pielęgnacyjnych.
Azalia choruje z powodu błędów uprawowych
Kiedy azalia zaczyna chorować, w pierwszej kolejności należy sprawdzić, czy podłoże w jej doniczce nie jest zbyt suche lub zbyt mokre, gdyż roślina nie toleruje suszy i zalania (ziemia powinna być stale lekko wilgotna, ale nigdy mokra).
Co zrobić, gdy przelejemy roślinę doniczkową? Jak uratować przelane kwiaty?
Kolejny czynnik to temperatura. Azalie doniczkowe nie lubią wysokich temperatur, dlatego też jeśli przez dłuższy czas będą przebywać w ciepłym mieszkaniu (temp. powyżej 18°C), przestaną kwitnąć, a ich liście zaczną blednąć i matowieć. Roślina nie może być też ustawiona w pobliżu rozszczelnionego zimą okna, bo choć gorąca nie lubi, źle znosi też zimne przeciągi.
Jak mroźne powietrze szkodzi domowym roślinom doniczkowym?
Choroby fizjologiczne azalii doniczkowych
Podczas przesadzania, azalia musi mieć też zapewnione kwaśne podłoże dla różaneczników i azalii, bo jeśli zostanie posadzona w zwykłej ziemi kwiatowej, która nie ma odpowiednio niskiego odczynu pH, szybko zacznie cierpieć na chorobę fizjologiczną – chlorozę (liście bledną i żółkną, głównie miedzy nerwami).
Choroby infekcyjne azalii doniczkowych
Popełniane przez nas błędy uprawowe, mogą osłabić roślinę i pośrednio przyczynić się do jej porażenia przez choroby infekcyjne.
- Mączniak prawdziwy na azalii
Do najczęściej spotykanych chorób azalii należy mączniak prawdziwy, objawiający się przede wszystkim widocznym na liściach białym, mączystym nalotem. Mączniak pojawia się głównie na roślinach przelanych lub uprawianych w zbyt mokrym środowisku, chociaż choroba może tez być przyniesiona razem ze świeżo zakupioną rośliną.
- Czarna plamistość liści na azalii
W nadmiernie wilgotnych warunkach potrafi się także rozwinąć na azali inna choroba grzybowa - czarna plamistość liści.
Na mączniaka i plamistość liści istnieje jednak szereg preparatów ochrony roślin, dlatego porażoną azalię można wyleczyć.
- Fytoftoroza różanecznika na azalii
Znacznie większy problem będzie wtedy, kiedy nasza roślina zacznie wykazywać objawy groźnej i nieuleczalnej choroby - fytoftorozy różanecznika, którą wywołują organizmy grzybopochodne, atakujące system korzeniowy. Porażony krzew nie może pobierać z podłoża wody i składników pokarmowych, dlatego bardzo szybko zaczyna więdnąć i zamierać. U chorej azali więdną i zamierają jednak nie tylko liście (zwieszają się do dołu i zwijają), ale też całe pędy i to w dość krótkim czasie.
Jeśli zauważymy na roślinie podobne objawy, odsłońmy kawałek szyjki korzeniowej i zdrapmy paznokciem nieco kory, kiedy zobaczymy, że tkanka pod nią jest zbrązowiała, a korzenie zgniłe, roślinę trzeba jak najszybciej wyrzucić i to razem z całym podłożem. Jeśli pozostawiamy doniczkę, musimy ją odkazić przed uprawą kolejnej rośliny, szczególnie azalii.
Jakie szkodniki atakują azalie doniczkowe?
Oprócz chorób, azaliom w doniczkach mogą zagrażać też szkodniki.
- Przędziorki na azalii
Najpopularniejszym szkodnikiem azalii doniczkowych są przędziorki. Te mikroskopijne pajęczaki chętnie atakują osłabione rośliny, uprawiane w pomieszczeniach z przesuszonym powietrzem. O obecności szkodników świadczą drobne, żółte plamki na liściach oraz delikatna pajęczynka, widoczna zwykle na łączeniu ogonka liściowego z pędem.
Po zauważeniu przędziorków należy jak najszybciej poprawić warunki bytowe rośliny i zastosować jeden ze środków ochrony roślin przeznaczonych do zwalczania tych szkodników.
- Mszyce na azalii
Azalie mogą być też czasami atakowane przez mszyce, które zerują głównie na młodych pędach i pąkach kwiatowych rośliny. Z tymi szkodnikami walka jest jednak dość prosta, gdyż łatwiej poradzić sobie z inwazją mszyc niż przędziorków (istnieje cały szereg preparatów przeciw mszycom).
- Kibitnik azaliaczek
Jeszcze rzadziej możemy spotkać się z atakiem innego szkodnika azalii - kibitnika azaliaczka. Owad dorosły jest maleńkim, smukłym motylem, który w swoim życiu przechodzi kilka stadiów rozwojowych. Szkodnikami są gąsienice, które uszkadzają liście. Kibitnik może wlecieć do naszego mieszkania przez otwarte okno lub zostać przywleczony ze świeżo zakupioną rośliną.
Jakie preparaty do zwalczania chorób i szkodników azalii?
Jeśli chora lub zaatakowana przez szkodniki azalia wymaga zastosowania środka ochrony roślin, w pierwszej kolejności sięgnijmy po preparaty ekologiczne lub zastosujmy doglebowe pałeczki przeciwko chorobom, z którymi nie będziemy mieć bezpośredniego kontaktu. Dopiero kiedy to nie pomoże, wybierzmy odpowiedni środek chemiczny, jednak zawsze zachowujmy podczas jego użycia niezbędne środki ostrożności, stosując ubranie ochronne i opryskując roślinę poza pomieszczeniem mieszkalnym.
Czy pleśń na ziemi w doniczce szkodzi kwiatom? Jak pozbyć się pleśni z doniczki?
Choroby i szkodniki azalii doniczkowej - pytania i odpowiedzi
- Doniczkowa azalia straciła liście i kwiaty
Jakiś czas temu azalia straciła najpierw kwiaty, a chwilę później liście. Czytałam, że powinna stać w chłodnym i zacienionym miejscu, a ja trzymam ją na parapecie. W moim poprzednim mieszkaniu stała w miejscu, gdzie było bardzo gorąco, a słońce grzało przez cały dzień, ale podlewałam ją codziennie i wyglądała pięknie. W nowym mieszkaniu jestem ponad rok i właściwie od samego początku nie wyglądała jak wcześniej, a z czasem było tylko gorzej. Co robić? - pyta czytelniczka.
Cały problem z azaliami sprzedawanymi i uprawianymi potem jako rośliny doniczkowe polega na tym, że warunki domowe nie są dla nich odpowiednie. Przeszkodą w całorocznej uprawie doniczkowej jest przede wszystkim brak naturalnego okresu spoczynku, którego wymagają te rośliny (są to bowiem te same gatunki krzewów, jak te, uprawiane w naszych ogrodach). Kupując azalię, jako roślinę doniczkową, z góry skazujemy ją na śmierć (po krótszym lub dłuższym okresie uprawy w warunkach domowych). Najlepszym wyjściem jest wystawienie jej wiosną (po okresie przymrozków) do ogrodu, a następnie przesadzenie do gruntu, w odpowiednie dla niej podłoże, o kwaśnym odczynie. Koniecznie również należy zabezpieczać ją na zimę (przynajmniej przez pierwsze lata po posadzeniu), nawet to jednak nie da nam gwarancji jej przeżycia, gdyż odmiany sprzedawane jako azalie doniczkowe są często zbyt wrażliwe na duże spadki temperatur i w naszym klimacie mogą nie przezimować (w Leicester może się to udać, bo tam klimat jest nieco łagodniejszy niż w Polsce) - radzi ekspert: Agnieszka Mike-Jeziorska.
- Opadły wszystkie liście u azalii doniczkowej
W zimie kupiłam różową azalię doniczkową. Na początku kwitła pięknie, około 2 miesiące. Potem jej kwiaty przekwitły, a następnie zrzuciła wszystkie liście. Co mam zrobić, aby odżyła? - pyta czytelniczka.
Proszę przyciąć azalię o 1/3, ustawić w cienistym miejscu w ogrodzie albo na balkonie i podlewać tak, by podłoże było stale lekko wilgotne (ale nie zalewać - korzenie nie mogą stać w wodzie). Gdy wypuści młode pędy należy zasilić ją nawozem dla azalii i różaneczników - radzi ekspert: Anna Skórkowska.
- Białe plamy na liściach azalii doniczkowej
Dostałam azalię w doniczce. Niektóre jej listki pokryte są białymi plamami. Czy to jakaś choroba? Co mam robić, jak jej mogę pomóc? - pyta czytelniczka.
Biały nalot na lisciach azalii doniczkowej to często występująca choroba grzybowa o nazwie mączniak prawdziwy. Zwalcza się ją za pomocą oprysków środkami przeciwgrzybowymi, np. Baymat, Nimrod, Score. Jednak o tej porze roku skuteczność tych środków może być niewielka. Najlepiej opryskiwać roślinę przeciwko mączniakowi w czerwcu i w lipcu.
Choroba ta nie powoduje zamierania rośliny, oszpeca tylko liście i zahamowuje nieco wzrost. Proponuję wykonać oprysk dopiero wiosną aby zminimalizować ryzyko rozwoju grzybów w przyszłym sezonie. Teraz można jeszcze zasilić roślinę nawozem jesiennym do roślin kwasolubnych, aby wzmocnić azalię przed zimą - radzi ekspert: Maciej Aleksandrowicz.
- Skoczogonki w doniczce z azalią
Dostałam od męża azalię, niestety po jakimś czasie zaczęła schnąć i gubić nie tylko kwiaty, ale i liście, więc ją przesadziłam. Okazało się, że w ziemi są jakieś "robaczki". Teraz roślina ma tylko same suche gałązki. Czy da się ją jeszcze odratować? - pyta czytelniczka.
Najprawdopodobniej w glebie w doniczce z azalią występują drobne owady zwane skoczogonkami. Skoczogonki (Collembola) są małymi owadami o różnorodnym ubarwieniu i wyglądzie. Ich ciało jest pokryte szczecinkami, często mającymi kształt łusek. Narządy gębowe są gryzące lub ssące, prymitywnie zbudowane, chowane do głowy. Czułki są 4-członowe lub z nielicznymi, wtórnymi członami. Tułów zbudowany jest z trzech segmentów, każdy z parą odnóży krocznych. Noga składa się z tych samych części, jak u innych owadów, ale stopa skoczogonków jest połączona z goleniem i tworzy stopogoleń. Odwłok złożony jest z nie więcej niż 6 segmentów. Na IV segmencie odwłokowym znajdują się widełki skokowe, dzięki którym skoczogonki skaczą nawet na odległość 7–10 cm. U skoczogonków zimują jaja składane w małe złoża. Wiosną wylęgają się larwy, które linieją kilka–kilkanaście razy linieją i uzyskują po kilku tygodniach dojrzałość płciową. Osobniki dorosłe też linieją kilkakrotnie. Rozwój skoczogonków jest szybki i w ciągu sezonu wegetacyjnego dają kilka pokoleń.
Skoczogonki tworzą liczne skupiska w glebie (często po kilka tysięcy owadów na 1 m2), w butwiejących roślinach, pod korą, w butwiejącym drewnie, w kompoście, także na powierzchni wody. Zwykle żywią się pyłkiem i grzybnią, ale niektóre gatunki skoczogonków mogą być szkodliwe, np. przyślepek warzywny (Onychiurus armatus) i podskoczek zielony (Sminthurus viridis). Skoczogonki nadgryzają kiełkujące nasiona i wschodzące młode rośliny uprawne. Mogą ogryzać drobne korzonki i dziurawić liście. Skoczogonki bardzo często występują w doniczkach kwiatowych w domach - radzi ekspert: prof. Stanisław Ignatowicz.
- Usychanie liści azalii doniczkowej
Mam problem z azaliami doniczkowymi. W ostatnim czasie w ciągu 2-3 dni ich liście uschły - są zielone, ale uschnięte, nie widać na nich żadnych szkodników, nie ma plam na liściach itp. Są przechowywane w chłodnym miejscu i utrzymywane jest wilgotne podłoże (przeznaczone specjalnie do takich roślin). Po przełamaniu gałązki widać, że jest ona zielona w środku, jednak jest sucha. Nie wiem co może być przyczyną. W tym samym miejscu stoi inna azalia i ma się dobrze - pyta czytelniczka.
Azalie są bardzo wrażliwe na niekorzystne warunki środowiska, choroby i szkodniki. Reagują na nie zahamowaniem wzrostu, chlorozą, nekrozą liści lub nawet zamieraniem pojedynczych pędów i całych roślin. Stwierdzony fakt, że "w ciągu 2-3 trzech dni ich liście uschły - są zielone, ale uschnięte", a także to, że "po przełamaniu gałązki widać, że jest ona zielona w środku, jednak jest sucha", wskazuje, że roślina zasycha gwałtownie tak, jakby miała poważnie uszkodzony system korzeniowy. Podejrzewam, że w podłożu występują larwy opuchlaka, zawleczone z podłożem lub inaczej, i one są sprawcami nieszczęścia. Larwy opuchlaka (najczęściej - opuchlaka truskawkowca) żerują na częściach podziemnych azalii, ogryzając korzenie oraz szyjkę korzeniową. Uszkodzone rośliny więdną, a następnie zamierają. Larwy osiągają 8-10 mm długości, są kremowe z czerwonobrązową głową i pałąkowato wygiętym ciałem. Należy szybko zmienić podłoże i ocenić stan systemu korzeniowego azalii - czy i jak jest uszkodzony przez larwy opuchlaka. Roślinę przesadzić do nowego podłoża, a stare podłoże zniszczyć - radzi ekspert: prof. Stanisław Ignatowicz.
