Warzywnik dla każdego. Jak założyć ekologiczny warzywnik: projekt, miejsce, ogrodzenie

2020-04-09 10:14
Warzywnik Katarzyna Bellingham
Autor: Katarzyna Bellingham Widok na jeden z naszych warzywników w Ogród Bellingham w Zgorzałem

Własny warzywnik - bez względu na wielkość czy kształt - może przynieść nam wiele radości i satysfakcji. Nawet jeśli wcześniej nie uprawialiśmy warzyw w ogrodzie, to z czasem - jeśli chcemy (i się do tego przyłożymy) - możemy zgłębić tajniki wiedzy ogrodniczej i zbierać obfite, zdrowe plony warzyw przez okrągłe 12 miesięcy.

Od kilku lat warzywniki, jagodniki, przydomowe sady i ogrody ziołowe stały się bardzo popularne. Ogród użytkowy jest w 99 proc. wszystkich projektów, które wykonuję dla klientów. Bardzo mnie to cieszy, ponieważ uprawa warzyw, owoców, ziół oraz kwiatów z przeznaczeniem do wazonu to moja wielka pasja. Wierzę, że każdy z nas ma w sobie duszę ogrodnika i trzeba ją tylko chcieć rozbudzić!

Warzywnik Katarzyna Bellingham
Autor: Katarzyna Bellingham Warzywnik może być bardzo pięknym, a także pożytecznym dodatkiem do każdego ogrodu
Warzywnik Katarzyna Bellingham
Autor: Katarzyna Bellingham Warzywnik w stylu miejskim pokazany podczas wystawy Chelsea Flower Show w Londynie

Warzywa uprawiać może każdy ...

… wystarczy tylko chcieć. Przecież nie musimy od razu mieć dużego ogrodu warzywnego, rośliny jadalne można uprawiać w skrzynkach lub donicach na parapecie, na balkonie i tarasie. W małej przestrzeni sprawdzą się drzewka owocowe szczepione na karłowych podkładkach oraz krzewy jagodowe, takie jak porzeczka czy malina. W wiszących pojemnikach - donicach czy koszach, świetnie rosną wszelkie warzywa od sałaty i bazylii zaczynając, a na jarmużu i dyni kończąc. W tym artykule skoncentrujemy się na warzywniku tradycyjnym.

Warzywnik Katarzyna Bellingham
Autor: Katarzyna Bellingham Warzywnik nie musi być duży, ale powinien znajdować się w zacisznym i nasłonecznionym miejscu ogrodu

Zakładamy warzywnik ekologiczny - wybieramy miejsce pod warzywnik

Jeśli jest to możliwe ze względu na ukształtowanie działki, to warzywnik najlepiej jest umiejscowić na jak najbardziej płaskim i wyrównanym terenie. Związane jest to głownie z praktycznością i późniejszą wygodą pracy, bo w warzywniku spędzamy sporo czasu, a poza tym popychanie taczki pod górę naprawdę nie jest przyjemne.

Warzywnik musi być umiejscowiony w dobrze naświetlonym i osłoniętym od wiatrów miejscu, gdyż warzywa potrzebują słońca oraz ciepła do wzrostu. Tak więc wybierzcie miejsce, na które promienie słoneczne padają przez przynajmniej 8 godzin dziennie (podczas miesięcy letnich) pamiętając, że światło przedpołudniowe jest dla roślin mniej wartościowe niż światło popołudniowe.

Poza tym warzywnik na pewno warto założyć w bliskim sąsiedztwie domu czy drzwi tarasowych prowadzących do kuchni. Pomyślmy sobie, jak będziemy z niego w przyszłości korzystać – droga kucharza po pęczek rzodkiewki czy kilka liści pietruszki powinna być jak najkrótsza.

Warzywnik Katarzyna Bellingham
Autor: Katarzyna Bellingham Szklarnia z inspektem jest bardzo cennym dodatkiem do każdego warzywnika. To właśnie tu rozpocznie życie większość sadzonek warzyw, kwiatów i ziół
Warzywnik Katarzyna Bellingham
Autor: Katarzyna Bellingham Podlewanie sadzonek w szklarni

Jak zaprojektować ekologiczny warzywnik?

Gdy już podjęliście decyzję, gdzie założyć warzywnik, to ołówkiem na papierze rozrysujcie jego projekt. Najlepszym i najpraktyczniejszym kształtem dla warzywnika jest kwadrat lub prostokąt – na takim planie łatwo będzie wytyczyć ścieżki, zagony i inne ważne części ogrodu warzywnego, którymi powinny być: szklarnia, inspekt (w dobrze nasłonecznionym miejscu), trzy- lub dwukomorowy kompostownik (ulokowany w ciepłym, zacisznym miejscu), beczka na nawozy płynne (najlepiej w sąsiedztwie szklarni), zagon pod uprawę żywokostu (najlepiej w sąsiedztwie kompostownika, może być lekko zacienione) i oczywiście ławeczka.

Warzywnik Katarzyna Bellingham
Autor: Katarzyna Bellingham Większa szklarnia może stać się dodatkowym pomieszczeniem dla domowników. Warto doprowadzić do niej prąd i wodę. Na dużej powierzchni dachu zbiera się sporo deszczówki, a więc świetnim rozwiązaniem jest zbieranie jej do późniejszego wykorzystania przy podlewaniu – widzicie obudowane drewnem beczki na tym zdjęciu?

Pamiętajmy również o doprowadzeniu wody i jeśli jest to możliwe również prądu – te media najlepiej poprowadzić do szklarni.

Zacznijcie od wytyczenia centralnej ścieżki (a najlepiej dwóch centralnych ścieżek krzyżujących się po środku) i wejść do warzywnika – pamiętając o praktyczności i dobrej komunikacji z domem. Centralne ścieżki, dla późniejszej wygody korzystania z nich, powinny mieć 0,8 do 1 m szerokości. Pozostałe ścieżki między zagonami powinny mieć od 30 do 50 cm. Same rabaty natomiast powinny być szerokości 1,2 m dla rabat wzniesionych, a dla zagonów tradycyjnych jest to bez znaczenia. Długość rabat wzniesionych oraz wielkość zagonów tradycyjnych będzie uzależniona od wielkości waszego warzywnika.

Warzywnik Katarzyna Bellingham
Autor: Katarzyna Bellingham Ścieżki odpowiedniej szerokości ułatwią poruszanie się z taczką

Jak ogrodzić ekologiczny warzywnik?

Jak wspominałam wcześniej, warzywnik powinien być w miejscu zacisznym, dzięki czemu wszystko będzie w nim rosło znacznie lepiej. Tak więc proponuję cały warzywnik obsadzić dookoła wzdłuż jego granicy żywopłotem – pozostawiając oczywiście wejścia. Na taki żywopłot najlepiej nadaje się grab pospolity – który w naszych warunkach rośnie łatwo, szybko i nie choruje. 
Zakładając żywopłot z grabu sadzimy rośliny z  tzw. "gołym korzeniem" co 1 m, najlepiej w dwóch rzędach. Sadzimy w okresie od października do kwietnia. W pierwszym sezonie po posadzeniu gdy sadzonki się ładnie przyjmą (a to będzie widoczne na początku lata) żywopłot przycinamy równo nad ziemią na wysokości 1/2 do 1/3 wysokości roślin, aby całość się dobrze zagęściła. W kolejnych latach żywopłot przycinamy już tylko w celu wyrównania, aż do osiągnięcia docelowej wysokości.

Przeczytaj też: Mój eko warzywnik. Przygotowanie miejsca i kultywacja gleby „bez kopania” >>>

Warzywnik Katarzyna Bellingham
Autor: Katarzyna Bellingham Do ogrodzenia warzywnika poza grabem świetnie nadaje się również buk, a nawet szpaler z rajskich jabłoni jak widać na zdjęciu
Warzywnik Katarzyna Bellingham
Autor: Katarzyna Bellingham Nasz warzywnik w Zgorzałem otoczony jest częściowo plecionym płotkiem, który chroni zagony przed psami

Płot lub żywopłot dookoła warzywnika nie powinien być zbyt wysoki, aby nie zacieniać upraw. Ich wysokość w dużej mierze będzie zależała od wielkości warzywnika, ale można przyjąć że w ogródku warzywnym wielkości około 10m x 10m wysokość ogrodzenia nie powinna być wyższa niż 1,7 m.
Żywopłot lub płotek dookoła warzywnika będzie również świetnym zabezpieczeniem przed szkodliwą działalnością psów, kotów lub innych zwierząt. A co ważne będzie nadawał całości ładu, porządku i na pewno będzie bardzo ładnie wyglądał, a na tym przecież również nam zależy.

Katarzyna Bellingham
Katarzyna Bellingham

Projektantka zieleni i propagatorka ekoogrodnictwa.

Choć pracowała w ogrodzie u księcia Karola, to z szacunkiem pochyla się nad jeżem, pokrzywą czy dżdżownicą. Swój ogród na Kaszubach prowadzi zgodnie z zasadą: nie wtrącać się w życie roślin i jak najmniej ingerować w naturę. Prowadzi podcasty, bloga oraz sklep z sadzonkami warzyw, ziół i kwiatów: www.katarzynabellingham.pl

Fot. Agnieszka Majewska

QUIZ znasz te egzotyczne owoce i warzywa? Wystarczy, że wiesz jakiego są koloru

Pytanie 1 z 10
Okra to pokryte meszkiem warzywo koloru:
Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Nasi Partnerzy polecają
Pozostałe podkategorie