Kalendarz ekologicznego ogrodnika, czyli jak stworzyć własny plan prac w ogrodzie
Planowanie jest ważną czynnością dla ogrodnika. Nawet jeżeli nie zawsze jego plany dochodzą do skutku, to sam proces spisania tego, co chcemy i co należałoby zrobić w nadchodzącym sezonie, bardzo potem pomaga w organizacji prac. Jak stworzyć kalendarz ekologicznego ogrodnika?
Od czego zacząć planowanie prac ogrodowych?
Nie martwcie się, jeśli to jest wasz pierwszy raz – przecież kiedyś trzeba zacząć i krok po kroku budować sobie obfity w notatki planer i zbierać doświadczenia. Na początek zaopatrzcie się w terminarz książkowy na nadchodzący nowy rok - polecam taki, w którym na rozkładówce dwóch stron widać cały tydzień, czyli tygodniowy, ale jeśli planujecie w nim dużo pisać, to warto mieć planer dzienny. Ja osobiście mam oba i używam ich równocześnie – w tygodniowym mam wytyczne prac, a w dziennym zapisuję prace oraz obserwacje na bieżąco.
Tak więc z planerem i długopisem w ręku zabieramy się do pracy – styczeń to najlepszy moment na zaplanowanie nowego sezonu. Zawsze zaczynam od planowania siewów i wysadzania do ogrodu roślin jednorocznych oraz wrażliwych na przymrozki, takich jak dalie . Naj początku każdego kalendarzowego miesiąca spisuję sobie wszystko, co chciałabym mieć w ogrodzie i co można w danym miesiącu wysiać, a potem zaglądam do kalendarza biodynamicznego, który pomoże mi zorganizować terminy siewów poszczególnych roślin. Tych roślin, których nie chcę mieć w nowym sezonie na zagonach, po prostu nie zapisuję.
Dlaczego warto pracować według ekologicznego kalendarza biodynamicznego?
Nawet jeśli nie wierzymy we wpływ Słońca i Księżyca na to, co dzieje się w naszym ogrodzie, to planowanie według kalendarza biodynamicznego bardzo ułatwi organizację siewów i sadzenia każdemu ogrodnikowi.
Roślinność według cyklu miesięcznego podzielona jest na trzy grupy: liściowe, korzenne oraz owocowe i osobno jest też oznaczony czas uprawy – czyli najlepsze dni na odchwaszczanie, ściółkowanie, nawożenie gnojówkami czy inne prace związane z uprawą gleby. Rytm pracy ogrodnika według kalendarza biodynamicznego wyznaczony jest przez poszczególne kwadry Księżyca.
Posiłkując się kalendarzem biodynamicznym, w swoich planerach możecie zapisać kiedy w każdym kolejnym miesiącu w roku jest kwadra liścia, owocu, korzenia czy uprawy. Gdy już to zrobicie, to wróćcie do listy spisanych roślin na początku każdego miesiąca i wpiszcie je do odpowiedniej kwadry w danym miesiącu.
Dla przykładu podaję jak wygląda jeden z najbardziej obfitych w wysiewy, pikowanie i wysadzanie miesięcy w moim ogrodzie – kwiecień. To pierwszy miesiąc intensywnych prac w ogrodzie i z jego nadejściem zawsze cieszę się, że mam do pomocy swój wcześniej przygotowany kalendarz.
W sezonie 2021 miesiąc kwiecień rozpocznę już w marcu, ponieważ od 29 marca do 3 kwietnia mamy już kwadrę korzenia i tutaj planuję siewy nie tylko warzyw, ale i większości kwiatów jednorocznych. Poza kilkoma wyjątkami (np. kleome ciernista) kwiaty jednoroczne nie będą potrzebowały na kiełkowanie i wzrost więcej niż 6 tygodni, a to doprowadza nas akurat do 15 maja czyli tzw. Zimnej Zośki, po której mija niebezpieczeństwo przymrozków. Nie ma więc sensu siać ich wcześniej, a sianie zbyt późne też nie jest wskazane.
Nasiona będę siała wprost do gruntu lub robiła rozsady w nieogrzewanej szklarni, a niektóre powędrują jednak na ciepły parapet w celu przyśpieszenia kiełkowania – wszystkie te uwagi dopisuję w kalendarzu.
W marcowo-kwietniowej kwadrze korzenia będę siać na rozsady, pikować i wysadzać do ogrodu: cebulę dymkę, ostatnie partie cebuli z nasion, rzodkiewkę, kalarepkę, seler, marchew, buraki oraz por i kwiaty jednoroczne. A wprost do gruntu: marchew, pasternak, pietruszkę, buraki, cebule dymkę, por, czosnek wiosenny oraz pierwsze wczesne sadzeniaki ziemniaków. Dodatkowo zacznę pędzić dalie oraz pacioreczniki.
Od 4 do 11 kwietnia jest kwadra uprawy, a więc w całym ogrodzie będę miała oko na chwasty. Będzie też dobry czas na ewentualne przycinanie krzewów, np. borówki amerykańskiej oraz bylin na moich rabatach preriowych.
Od 13 do 19 kwietnia jest kwadra liścia, a więc tutaj nadal wysiewam i pikuję kwiaty jednoroczne, których nie zdążyłam ogarnąć w kwadrze korzenia na początku miesiąca. I dodatkowo siać na rozsady, pikować i wysadzać do ogrodu będę: bazylię, sałatę, szpinak, natkę, koperek, burak liściowy, rośliny kapustne i seler liściowy. A wprost do gruntu mogę już siać: sałatę, szpinak, natkę, koperek, burak liściowy, rośliny kapustne, rukolę, zieleninę orientalną.
Od 21 do 26 kwietnia jest kwadra owocu i na ten okres planuję siew nasion pomidorów przeznaczonych do uprawy w gruncie (oczywiście pomidory zawsze muszą kiełkować w cieple, więc powędrują na parapet w domu do temp. 18-20 stopni Celsjusza. Poza tym jest to czas na siew roślin owocowych ciepłolubnych: cukinie, kabaczki, dynie, ogórki, kukurydza i w ostatnich dniach kwadry melony oraz arbuzy. Wszystkie te rośliny lubią ciepło, a więc będą kiełkowały w temp. 16-18 stopni Celsjusza i do nieogrzewanego tunelu lub szklarni trafią dopiero w trzecim tygodniu maja.
Polecany artykuł:
Od 28 kwietnia do 2 maja jest znowu kwadra korzenia – a więc to będzie bardzo dobry czas zrobić wszystko to, co planowałam, ale nie zdążyłam w kwietniu.
Zaplanuj pozostałe prace w ogrodzie
Oczywiście poza sianiem, sadzeniem i uprawą gleby w ogrodzie jest wiele innych ważnych prac, o których musimy pamiętać. Im więcej z nich wpiszemy sobie do planera, tym łatwiej później będzie nam je wykonać na czas – a jak wiadomo w ogrodzie często to okienko dogodnego czasu wykonania niektórych prac jest bardzo małe i zależne od pogody.
W swoim kalendarzu wpisuję takie czynności jak cięcie poszczególnych roślin (róż, żywopłotu z grabu lub bukszpanu - terminy są różne), zapisuję dogodny okres na przycinanie lawendy i czas rozpoczęcia pędzenia roślin cebulowych.
Ilość informacji w waszych planerach zależy od was, jednak sianie nasion jest najważniejsze, bo bez tego będzie trudniej osiągnąć w nowym sezonie obfite plony w warzywniku czy części kwiatowej i pełną satysfakcję z ogrodu. Tak więc od siania zacznijcie, a potem bawcie się wpisywaniem przeróżnych zadań, posiłkując się własnymi doświadczeniami z poprzednich lat lub listami prac w ogrodzie dostępnymi na licznych stronach internetowych i w czasopismach.
Stwórzcie swój własny, unikalny i personalny kalendarz ekologicznego ogrodnika, a zobaczycie jak często będziecie potem z niego korzystać i jak pięknie zorganizowany będzie wasz cenny czas podczas najbardziej intensywnych miesięcy w roku!
Przeczytaj też:
- Ekologiczna uprawa pomidorów w szklarni lub pod folią
- Mój ekowarzywnik. Przygotowanie miejsca i kultywacja gleby „bez kopania”
- Jak założyć ekologiczny warzywnik: projekt, miejsce, ogrodzenie
- Jak założyć ogród naturalny? Radzi Katarzyna Bellingham
- Rabaty preriowe. Zakładanie i pielęgnacja
- Sprawdźcie jak pielęgnować ogród naturalny
- Główne zasady ekologicznej uprawy zdrowych i pięknych roślin

Projektantka zieleni i propagatorka ekoogrodnictwa.
Choć pracowała w ogrodzie u księcia Karola, to z szacunkiem pochyla się nad jeżem, pokrzywą czy dżdżownicą. Swój ogród na Kaszubach prowadzi zgodnie z zasadą: nie wtrącać się w życie roślin i jak najmniej ingerować w naturę. Prowadzi podcasty, bloga oraz sklep z sadzonkami warzyw, ziół i kwiatów: www.katarzynabellingham.pl
Fot. Agnieszka Majewska