Wymiana stolarki - wszystko, co musisz wiedzieć o wymianie okien i drzwi. Na co zwrócić uwagę i jak uzyskać dofinansowanie?
Docieplenie domu i wykończenie elewacji na nowo to okazja, żeby jednocześnie wymienić okna i drzwi zewnętrzne. Stara stolarka jest bowiem odpowiedzialna za stratę od 20 do nawet 30% ciepła. Jak się do tego zabrać i na co warto zwrócić uwagę? Czy można ubiegać się o dofinansowanie? Sprawdź parametry ciepłego montażu stolarki i jakie masz możliwości.
Autor: Marcin Czechowicz, projekt przebudowy: Anna Karaś i Michał Krywult/YATTA architekci, zarys koncepcji: Barbara Chromec
Wymiana starej, wysłużonej stolarki na taką o nowoczesnych parametrach technicznych powinna być elementem termomodernizacji domu
Spis treści
- Dlaczego warto wymieniać okna i drzwi?
- Co można zmienić przy okazji wymiany stolarki?
- Wymiana stolarki a pozwolenie na budowę - kiedy trzeba je uzyskać?
- Ciepłe okna - czyli jakie? Czy można pogodzić ciepło z estetyką?
- Ciepłe drzwi wejściowe. O czym trzeba pamiętać?
- Z jakiego materiału wybrać stolarkę?
- Ciepły montaż to szczelny montaż. Jak go zapewnić?
Dlaczego warto wymieniać okna i drzwi?
Podczas termomodernizacji domu warto wymienić okna i drzwi wejściowe. Nie jest to praca opłacalna tak jak ocieplenie domu, gdy się porówna uzyskane oszczędności i poniesione nakłady, jednak wstawienie nowych okien i drzwi ma sens, bo przez stare ucieka sporo ciepła. Warto też jednocześnie wykonać wszelkie prace na elewacji, żeby później do nich nie wracać. Przy okazji można unowocześnić budynek, zarówno pod względem użytkowym, jak i estetycznym.
Nowe okna i drzwi różnią się parametrami technicznymi nawet od tych wstawianych 10-15 lat temu. W ostatnich latach kilkakrotnie zaostrzano Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki, i zmiany te miały wpływ także na okna i drzwi, które musiały się stać znacznie cieplejsze i szczelniejsze, żeby lepiej chronić domy przed ucieczką ciepła. To wpłynęło także na ich wygląd – cieplejsze okna mogą teraz być większe, co widać w nowych budynkach. Dlatego termomodernizacja domu to dobry moment na wstawienie większych przeszkleń w nowoczesnych technologiach. Można zastosować na przykład drzwi na taras w wersji przesuwnej albo wstawić szklenia stałe lub portfenetry (okna-drzwi o wysokości ponad 2 m).
Za wymianą okien i drzwi przemawia także to, że stare po latach eksploatacji mogą być nieszczelne, po obwodzie ościeżnicy i przy parapecie lub progu może uciekać z domu ciepłe powietrze, ponieważ stare uszczelki uległy zniszczeniu. Również ich obsługa może być utrudniona, bo zawiasy wymagają częstej regulacji.
Poza tym warto pamiętać o innych zaletach nowoczesnej stolarki. Jest ona szczelniejsza niż przed laty, zapewnia dobre wyciszenie zewnętrznych hałasów (w razie potrzeby można zamówić okna i drzwi o podwyższonej izolacyjności akustycznej). Obecnie stosowane technologie wykończeniowe i powłoki ochronno-dekoracyjne zapewniają większą trwałość stolarki z zachowaniem dobrego wyglądu. Umożliwiają także stosowanie prostych zabiegów konserwacyjnych.
Co można zmienić przy okazji wymiany stolarki?
Wymiana stolarki okiennej to także okazja do unowocześnienia domu. Możemy zmienić liczbę, kształt, podziały i kolor okien. Jest to istotne zwłaszcza w przypadku takich domów, które były powielane w tysiącach realizacji, na przykład peerelowskiej kostki. Przy balkonach typowe były połączenia okien z drzwiami w kształcie odwróconej litery L. Można w tym miejscu zamontować portfenetry, które wpuszczą do wnętrza więcej światła. Typowe podziały z końca XX w. zmienia się na symetryczne lub wprowadza zupełnie nowe. Dwa otwory można połączyć, uzyskując jedno efektowne przeszklenie. W ten sposób budynek zyskuje nowoczesny wygląd.
Zobacz także: Sami przygotowali projekt przebudowy swojego nowego domu - kostki z lat 50. Są architektami
Jeśli mamy stary dom z małymi oknami o tradycyjnym układzie słupków i ślemion, możemy zastosować zupełnie inne okna, jednak wymiana na takie pozbawione podziałów może być ze szkodą dla architektury. Ale gdy nie przebudowujemy domu, bez trudu znajdziemy producentów mających w swojej ofercie okna w starym stylu, zarówno na profilach plastikowych, jak i drewnianych. Trzeba się tylko liczyć z tym, że może się to wiązać z pewnymi dopłatami.
Moda na duże jednoramowe przeszklenia idzie w parze z możliwościami technologicznymi nowoczesnych okien. Zanim podejmiemy decyzję o zastosowaniu takiego rozwiązania, należy się zastanowić, czy nowy wygląd okien będzie pasował do kształtu domu i jego stylistyki. Duże przeszklenia będą pasowały do domu w nowoczesnym stylu, a okna z wieloma szprosami sprawdzą się w budynku o tradycyjnej architekturze. Zastosowanie wielkich przeszkleń zapewni lepsze doświetlenie pomieszczeń, ale jeśli na przykład wcześniej pod małym oknem był grzejnik, trzeba będzie go przenieść w inne miejsce.
Wymiana stolarki a pozwolenie na budowę - kiedy trzeba je uzyskać?
Wymiana okien i drzwi na nowe, ale o takich samych wymiarach, jak stare, nie wymaga zgłoszenia robót budowlanych. Nie jest też problemem zmniejszenie otworu. Po wyjęciu starego okna lub drzwi wystarczy podmurować go cegłami czy płytami z betonu komórkowego. Ale gdy postanowimy na przykład wstawić okna większe lub wyższe albo w nowym miejscu, powinien się na ten temat wypowiedzieć inżynier konstruktor, który obliczy i narysuje, jakie nowe nadproża należy wykonać. Jest to ingerencja w strukturę ścian konstrukcyjnych, dlatego należy przygotować projekt i uzyskać pozwolenie na przebudowę. To wydłuża czas remontu, ale efekt z pewnością jest tego wart.
Wymiana nadproży jest okazją do zamontowania systemowego nadproża z rolokasetą. Jeśli zdecydujemy się na rolety montowane we wnęce okiennej, powinniśmy wybrać okna z rolokasetą. Warto pamiętać, że rolety zewnętrzne zmniejszają ilość światła wpadającego do wnętrza, ale za to poprawiają izolacyjność okna, jednak tylko wtedy, gdy zostaną prawidłowo zastosowane. Nie powinny one przylegać do okna ani być od niego zbytnio oddalone. Optymalna jest odległość mniej więcej 3 cm. Jeżeli wybierzemy rolety o wzmocnionej konstrukcji, zyskamy dodatkowe zabezpieczenie antywłamaniowe okna.
Ciepłe okna - czyli jakie? Czy można pogodzić ciepło z estetyką?
Parametry termoizolacyjne stolarki powinny odpowiadać standardowi energetycznemu domu. Jeśli ocieplamy budynek tak, żeby był zgodny z obecnie obowiązującymi Warunkami technicznymi albo zbliżał się do tego poziomu, powinniśmy zastosować okna spełniające aktualne wymogi co do izolacyjności termicznej. W przypadku okien elewacyjnych współczynnik przenikania ciepła U nie powinien być wyższy niż 0,9 W/(m2·K).
Czytaj również: Ciepły montaż okien - jak montować i uszczelnić okna, żeby zminimalizować straty ciepła?
Takie okna mają szklenie trzyszybowe wypełnione argonem i są wyposażone w ciepłe ramki dystansowe. W profilach są zastosowane wkładki i/lub przekładki termiczne. Jeśli podnosimy standard budynku do energooszczędnego lub nawet pasywnego, można zastosować znacznie lepiej izolujące okna, których współczynnik U może być na poziomie 0,6-0,7 W/(m2·K).
Nowe okna poprawią wygląd domu. Przed laty najczęściej montowane były okna białe. Obecnie paleta dostępnych kolorów jest bardzo szeroka. Modne są kolory szary, antracytowy oraz wzory drewnopodobne. Można dopasować ich barwę do wykończenia elewacji. Ciekawą propozycją są okna dwukolorowe, na przykład białe po stronie wewnętrznej, a na zewnątrz w kolorze pasującym do pokrycia dachowego albo elementów dekoracyjnych na elewacji. Jeśli ktoś chce zastosować zupełnie inny kolor stolarki, choćby żółty, czerwony czy zielony, również bez trudu znajdzie taki w katalogach producentów.
Ciepłe drzwi wejściowe. O czym trzeba pamiętać?
Drzwi nie odgrywają większej roli w bilansie energetycznym budynku, ponieważ ich powierzchnia względem powierzchni ścian zewnętrznych jest niewielka. Obecnie produkowane są znacznie cieplejsze niż te stosowane przed laty. Ich współczynnik przenikania ciepła U nie powinien przekraczać 1,3 W/(m2·K).
Wewnątrz takich drzwi znajduje się wypełnienie z materiału termoizolacyjnego. Standardem jest wyposażenie drzwi wejściowych w system uszczelek na całym obwodzie. Producenci drzwi oferują wiele rodzajów zamków, także nowoczesnych – elektronicznych, działających na odcisk palca. Najczęściej stosuje się dwie wkładki z bolcami antywyważeniowymi. Jeśli zależy nam na bezpieczeństwie domu, można wstawić drzwi o podwyższonej odporności na włamanie o klasie RC2 lub RC3. W takim wypadku należy jednak pamiętać o tym, że drzwi antywłamaniowe powinny być zamontowane w sposób uniemożliwiający ich wyważenie.
Wymiana drzwi wejściowych na nowe zapewni komfort użytkowania. Przy okazji można poprawić wygląd wejścia do domu. Wybór wzorów i kolorów drzwi jest bardzo duży, co pozwala dopasować je do stylistyki wykończenia domu. W drzwiach stosuje się różnorodne przeszklenia, dekoracje metalowe, drewniane, ceramiczne, a także ozdobne uchwyty. Obecnie często montuje się drzwi zewnętrzne wykończone tak samo jak okna – producenci stolarki oferują je w kompletach. Dzięki temu elementy wykończeniowe na elewacji będą spójne pod względem stylistycznym i estetycznym.
Z jakiego materiału wybrać stolarkę?
Możemy wybrać okna i drzwi plastikowe, aluminiowe lub drewniane (drzwi także stalowe). Bez względu na materiał znajdziemy modele, które będą dobrze chroniły przed ucieczką ciepła. Najmniej zapłacimy za stolarkę plastikową, zwłaszcza w kolorze białym. Najdroższe są okna i drzwi drewniane, choć to, ile ostatecznie na nie wydamy, zależy przede wszystkim od ich parametrów technicznych, wyposażenia i wykończenia.
Ciepły montaż to szczelny montaż. Jak go zapewnić?
W obecnych czasach, gdy dbamy o energooszczędność budynków, standardem staje się ciepły montaż okien i drzwi, który właściwie jest montażem szczelnym. Termomodernizacja domu umożliwia wstawienie stolarki tak, żeby styk okien i drzwi z murem nie był miejscem strat ciepła. Okna i drzwi powinny być ustawione na granicy muru, przy styku z termoizolacją. Mocuje się je kotwami lub innymi łącznikami montażowymi zgodnie z zaleceniami producenta. Styk okna lub drzwi ze ścianą uszczelnia się pianką poliuretanową. Następnie trzeba osłonić pianę taśmami uszczelniającymi. Od strony wnętrza stosuje się taśmy paroszczelne, od strony zewnętrznej – paroprzepuszczalne. Ma to zapewnić wydostanie się z wnętrz nadmiaru wilgoci.
Zamiast takiego zestawu materiałów można też zastosować taśmy rozprężne, które łączą trzy cechy: są paroszczelne, termoizolacyjne i paroprzepuszczalne. W tym wypadku montaż wygląda inaczej. Taśmą rozprężną okleja się po obwodzie okno bezpośrednio przed wstawieniem go w otwór. Trzeba wiedzieć, jakie są rodzaje taśm i czas ich rozprężania, żeby nie popełnić błędów montażowych. Jeśli termomodernizacja ma na celu zdecydowane podwyższenie standardu energetycznego budynku i wstawiamy znacznie cieplejsze okna niż wskazują przepisy Warunków technicznych, warto zamontować je z wysunięciem w warstwę ocieplenia. To najbardziej efektywna termicznie metoda. Wymaga ona jednak zastosowania dodatkowych elementów – wsporników, ram, belek montażowych, na których zostaną oparte okna – przez co jest znacznie droższa.
Podczas wymiany okien i drzwi warto zastosować akcesoria poprawiające właściwości termiczne montażu. Wstawiając nowe parapety, można umieścić pod nimi wkładki z materiału termoizolacyjnego. Pod drzwiami można zastosować tego rodzaju podwaliny, które jednocześnie będą stanowiły dobrą podstawę do ich oparcia.
Jeśli podczas termomodernizacji domu zamierzamy wymienić okna i drzwi wejściowe, to warto skorzystać z dostępnego dofinansowania, które pozwoli zmniejszyć koszt tej inwestycji. Do wyboru są dwie możliwości: program „Czyste Powietrze” (skierowany do osób o dochodach nieprzekraczających limitów) i ulga termomodernizacyjna (tu nie ma górnego ograniczenia dochodu). Można skorzystać z obu, pod warunkiem że podzielimy koszty na dwie części i przedłożymy różne faktury (lub inne dokumenty finansowe) osobno w programie „Czyste Powietrze” lub w urzędzie skarbowym, korzystając z ulgi. Kosztem kwalifikowanym są wydatki poniesione na zakup i montaż okien i drzwi wejściowych do pomieszczeń ogrzewanych wraz z niezbędnymi akcesoriami oraz materiałami budowlanymi potrzebnymi do wymiany stolarki.
Program „Czyste Powietrze” jest przeznaczony dla właścicieli i współwłaścicieli domów jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych z wyodrębnioną księgą wieczystą wydzielonych w takich budynkach. Beneficjenci programu mogą uzyskać zwrot określonej części kosztów kwalifikowanych poniesionych na wymianę stolarki. Zależy ona od naszych dochodów – wyodrębniono trzy progi finansowania. W poziomie podstawowym dotacja może pokryć 40% poniesionych kosztów, w podwyższonym – 70%, a w najwyższym – 100%. Nie ma określonego progu kwotowego, co zachęca do wydania więcej pieniędzy na stolarkę i zamontowanie w domu okien i drzwi jak najwyższej jakości. Im więcej za nie zapłacimy, tym większy zwrot otrzymamy (ale nie więcej niż limit dotacji ustalony dla danego poziomu finansowania).
Dofinansowanie w ramach ulgi termomodernizacyjnej polega na tym, że koszt zakupu i montażu okien i drzwi zewnętrznych można odliczyć od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Z ulgi mogą skorzystać właściciele lub współwłaściciele domów jednorodzinnych (także w zabudowie szeregowej lub bliźniaczej). Kwota odliczenia wynosi maksymalnie 53 tys. zł dla jednego podatnika (w przypadku współwłasności małżeńskiej budynku – 106 tys. zł). Ulgę odlicza się w rocznym zeznaniu podatkowym od dochodu opodatkowanego według skali podatkowej lub podatkiem liniowym albo przychodu podlegającego opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Dotyczy to więc podatników, którzy składają zeznanie podatkowe PIT-36, PIT-36L, PIT- 37 lub PIT-28. Należy dołączyć do niego załącznik PIT/O (informację o odliczeniach).
