Co zamiast styropianu? Czym ocieplić dom zamiast styropianu?
Czym można zastąpić styropian? Warto wiedzieć, że nowoczesne materiały izolacyjne, jak PUR i PIR, rezol, peripor, klinaryt czy purenit mają lepsze parametry cieplne i wytrzymałościowe niż tradycyjny polistyren. Mają też większą odporność na wodę. Poznaj materiały, którymi można zastąpić styropian.
Autor: KINGSPAN
Płyty rezolowe nadają się również do izolacji ścian trójwarstwowych
Spis treści
- Co zamiast styropianu?
- Co zamiast styropianu?
- Czym się różni PIR od PUR?
- Płyty PUR i PIR: co nimi ocieplać?
- Ile kosztują płyty PUR i PIR?
- Co to jest rezol (fenol)?
- Płyty rezolowe: charakterystyka
- Płyty rezolowe (fenolowe): zastosowanie
- Płyty (rezolowe) fenolowe: cena
- Co to jest peripor?
- Płyty z periporu zastosowanie
- Płyty z periporu charakterystyka i cena
- Co to jest klinaryt?
- Co to jest purenit?
- Purenit: zastosowanie
- Nowoczesne materiały termoizolacyjne: PIR, PUR, rezol, perpiror, klinaryt i purenit. Zdjęcia
Co zamiast styropianu?
Następcą styropianu miał zostać polistyren ekstrudowany XPS powstający w wyniku dodania środka pianotwórczego do masy polistyrenowej i jej sprasowania do pożądanej grubości. Jest twardszy od styropianu i ma lepsze właściwości ciepłochronne (λ = 0,028-0,040 W/(m·K)).
Z racji wysokiej ceny nie usunął jednak z rynku swojego poprzednika. Wciąż ma wzięcie, bo sprawdza się tam, gdzie ważna jest odporność na ściskanie i wodę. Stosujemy go zatem do izolacji dachów, fundamentów i tarasów.
Na brak innowacji w budownictwie nie można narzekać. Szybko pojawiły się kolejne rewolucyjne wyroby, mające w zamierzeniu wyprzeć EPS i XPS z pewnych obszarów zastosowania.
Co zamiast styropianu?
- płyty PUR
- PIR
- płyty rezolowe
- elementy z purenitu, klinarytu i periporu.
Powiększyły rodzinę wyrobów termoizolacyjnych, nie pozbawiwszy jednak swoich starszych braci ugruntowanej pozycji. Warto znać ich właściwości i wiedzieć, do czego najlepiej się nadają oraz ile kosztują.
Czym się różni PIR od PUR?
Większość inwestorów kojarzy poliuretan z rozprężną pianką do uszczelniania okien i drzwi. Produkuje się z niego również płyty termoizolacyjne. Formą zbliżone są do płyt styropianowych, z bokami gładkimi albo profilowanymi, aby można je było łączyć na tak zwany felc lub pióro i wpust.
Poliuretan to obecnie jeden z najlepiej izolujących termicznie materiałów. Jego współczynnik przewodzenia ciepła λ jest wyjątkowo niski i może wynosić nawet 0,018 W/(m·K) – zazwyczaj jednak 0,023-0,028 W/(m·K).
Już 10-centymetrowej grubości warstwa ocieplenia PIR o współczynniku λ = 0,023 W/(m.K) śmiało zastąpi 15 cm polistyrenu XPS o współczynniku 0,035 W/(m·K) lub 17 cm wełny mineralnej o współczynniku 0,040 W/(m·K).
Płyty wytwarzane z poliuretanu są odporne na wilgoć i wodę. Ich nasiąkliwość osiąga maksymalnie 9%. Są znacznie twardsze od standardowych odmian styropianu i wełny mineralnej. Mogą osiągać odporność na nacisk rzędu 120-150 KPa/m², przy 10-procentowym odkształceniu.
Wełna zaś tylko 50 KPa/m². Z kolei wskaźnik izolacyjności akustycznej wynosi tylko około 35 dB. Gęstość płyt PUR i PIR mieści się w przedziale 20-35 kg/m³.
W sprzedaży znajdziemy dwa typy płyt PUR i PIR:
- PUR – to płyty z poliuretanu. Dawniej bardzo popularne, dziś wypierane przez płyty PIR. Mają bowiem nieco gorszą od nich izolacyjność termiczną (λ = 0,028-0,032 W/(m·K)). Ich wytrzymałość na wysoką temperaturę sięga 200ºC
- PIR – płyty poliizocyjanuratowe. Ich współczynnik przewodzenia ciepła λ wynosi 0,020-0,027 W/(m·K). Wytrzymują temperaturę dochodzącą do 300oC. Zawierają składnik o nazwie MDI, który odpowiada za dobrą odporność ogniową. Ma go w swym składzie aż 50%. Zwykły poliuretan zawiera jedynie 25% MDI. MDI sprawia, że w kontakcie z ogniem na powierzchni płyt PIR tworzy się zwęglona skorupa chroniąca to, co w środku, przed płomieniami. Odporność ogniowa zwiększa się, gdy PIR połączony jest z płytami g-k lub g-w.
W sprzedaży jest dostępne całe mnóstwo różnych typów płyt PUR i PIR, które różnią się nie tylko grubością i rozmiarami, lecz także rodzajem okładziny. Przeważnie jest to papier typu kraft, włókno szklane zwykłe lub bitumizowane, papa, wielowarstwowa powłoka z aluminiową powierzchnią.
Są też dostępne płyty, które na folii z jednej strony mają jeszcze okładzinę z polimerowej membrany dachowej. Inne zaś są dodatkowo, jednostronnie połączone z płytą gipsowo-kartonową bądź gipsowo-włóknową grubości 12,5 mm.
Zamiast płyty g-k lub g-w może być też zastosowana płyta drewnopochodna grubości 22 mm lub 6-milimetrowa płyta silikatowa, także dwustronnie.
Płyty PUR i PIR: co nimi ocieplać?
Płytami PUR i PIR można właściwie ocieplać wszystko. Są jednak sztywne, więc najtrudniej izolować nimi przestrzenie między elementami szkieletów nośnych – słupami ścian, krokwiami, belkami stropowymi.
Najbardziej typowe płyty wykorzystuje się do ocieplania:
- poddaszy pod krokwiami
- stropów
- tarasów
- podłóg na gruncie
- płyt fundamentowych
- dachów płaskich
Poza tym wykonuje się z nim izolację nakrokwiową – pod konstrukcją nośną pokrycia dachowego.
Do dachów płaskich przeznaczone są też płyty połączone jednostronnie z cienką płytą z wełny mineralnej. Wełna zapewnia odporność na ogień i wysoką temperaturę podczas układania papy termozgrzewalnej przy użyciu palnika.
Gdy do ocieplania poddasza zastosujemy płyty zespolone z płytami silikatowymi, gipsowo-kartonowymi bądź gipsowo-włóknowymi, zaoszczędzimy na czasie – jednocześnie wykonamy termoizolację, paroizolację oraz wykończenie.
Pozostanie jedynie zaszpachlowanie styków między płytami i pomalowanie skosów oraz ścian. Płyt takich z powodzeniem użyjemy też do ocieplenia i jednoczesnego wykończenia ścian od wewnątrz domu (gdy zachodzi taka potrzeba).
Te zaś, które zamiast płyt g-k mają okładzinę z mocniejszych od nich płyt gipsowo-włóknowych, można też stosować do budowy tak zwanych suchych jastrychów, czyli podkładów podłogowych niewykonywanych z zaprawy.
Sporą korzyść przyniesie zakup płyt łączonych z płytami drewnopochodnymi. To one po zamontowaniu utworzą tak zwane sztywne poszycie, czyli podkład pod materiał pokryciowy i nie trzeba go będzie oddzielnie budować. Odpadnie więc jeden, dość skomplikowany etap prac dekarskich.
Ile kosztują płyty PUR i PIR?
Koszt płyt PUR grubości 10 cm to około 189-304 zł/m². Płyty PIR grubości 10 cm kosztują 77-288 zł/m².
Co to jest rezol (fenol)?
Poliuretanowi rośnie konkurencja. To płyty ze sztywnej piany fenolowej, zwanej też rezolową. Na pierwszy rzut oka wyglądają dość podobnie do płyt PIR. Są równie lekkie. Mają budowę zamkniętokomórkową, więc nie chłoną wody i nie przepuszczają pary wodnej.
Z obu stron pokryte są welonem szklanym, folią aluminizowaną lub oklejone cienkimi płytami ze styropianu grafitowego – zapewniającego w tym przypadku lepszą przyczepność klejom lub tynkom mineralnym. Ich wymiary to 120 x 40 cm, a grubość od 2 do 20 cm. Mają proste krawędzie.
Płyty rezolowe: charakterystyka
- Płyty te charakteryzują się wyjątkowo dobrą izolacyjnością termiczną i pod tym względem dorównują płytom PIR. Ich współczynnik λ może bowiem osiągnąć poziom 0,020-0,024 W/(m·K).
- Są odporne na wodę i wilgoć.
- Łatwo się je tnie, nie powodując przy tym pylenia.
- Odznaczają się sporą wytrzymałością mechaniczną – wytrzymałość na ściskanie przy 10-procentowym odkształceniu to około 100 KPa/m². Pod tym względem ustępują płytom z poliuretanu i poliizocyjanuratu.
- Gęstość płyty to maksymalnie 35 kg/m³.
- Są materiałem trudnozapalnym i nietopliwym.
Płyty rezolowe (fenolowe): zastosowanie
Płyty rezolowe znalazły zastosowanie głównie w bezspoinowych systemach ociepleniowych ETICS. Służą więc do izolacji ścian domu od zewnątrz. Mogą być ponadto stosowane do ocieplania ścian trójwarstwowych, dachów płaskich i skośnych, podłóg, tarasów oraz konstrukcji szkieletowych.
Wysoka izolacyjność cieplna przy niewielkiej grubości materiału termoizolacyjnego to podstawowa korzyść ze stosowania płyt fenolowych. Zamiast warstwy wełny lub styropianu grubości 12-14 cm można użyć fenolowych płyt grubości 7 cm, a rezultat będzie ten sam.
Cienkie, ale ciepłe płyty sprawdzą się w izolowaniu balkonów, dociepleniu starych ścian (kiedy dodawana jest jeszcze jedna warstwa termoizolacyjna), izolacji cieplnej cokołów bądź wnęk okiennych i drzwiowych.
Podobnie jak płyty PUR i PIR, fenolowe też nie odznaczają się wysoką izolacyjnością akustyczną ani nie są materiałem chroniącym przed ogniem, więc nie mogą w pewnych zastosowaniach konkurować z wełną mineralną.
Płyty (rezolowe) fenolowe: cena
Płyty fenolowe grubości 10 cm kosztują około 224-300 zł/m².
Co to jest peripor?
Zastrzeżoną, handlową nazwę peripor nosi hydrofobizowana odmiana styropianu o podwyższonej gęstości, wynoszącej między 22 a 35 kg/m³. Płyty z periporu mają współczynnik przewodzenia ciepła ʎ = 0,033-0,035 W/(m·K). Ich nasiąkliwość nie powinna przekraczać 2%. Wykazują też wysoki poziom odporności na ściskanie.
Płyty z periporu zastosowanie
Choć periporowe płyty można stosować do różnych celów, u nas widuje się je przeważnie tylko tam, gdzie budowane są płyty fundamentowe.
Z periporu powstaje cały system do ich szalowania i termoizolacji, obejmujący oprócz płyt podstawowych – umieszczanych na gruncie przed zrobieniem żelbetowej płyty nośnej – także obrzeża i narożniki dopełniające formę, do której trafia półpłynny beton, nakładki podwyższające takie obramowanie oraz elementy przeciwwysadzinowe, lokowane od zewnątrz, wokół obrysu płyty.
Płyty z periporu charakterystyka i cena
Płyty stanowiące dno płyty mają wymiary 90 x 190 x 25 cm. Na ich krawędziach są wyprofilowane zamki hakowe o unikatowym kształcie, dzięki któremu połączenia między nimi są stabilne i szczelne. Z kolei elementy do budowy obrzeży są wyposażone w zamki typu jaskółczy ogon.
Dodatkiem są płyty o grubości 6,8 i 10 cm, służące w razie potrzeby do pogrubiania warstwy termoizolacji pod płytą fundamentową.
W elementach obrzeżowych zauważymy poziome kanały. Umieszcza się w nich prostokątne kształtowniki stalowe mające usztywniać szalunek na czas betonowania. Gdy płyta jest gotowa, profile te zastępuje się kształtkami z tworzywa.
Wyroby z periporu ważą tyle co zwykły styropian. Tnie się je piłą do drewna lub elektryczną przecinarką termiczną. Koszt takiej izolacji to około 280-300 zł/m².
Co to jest klinaryt?
Z klinarytu albo purenitu są produkowane specjalistyczne elementy niezbędne do ciepłego montażu okien balkonowych i drzwi wejściowych, czyli tak zwane podproża. Umieszcza się je od spodu ościeżnicy przed jej ustawieniem na miejscu.
Dzięki takiej podwalinie nie dojdzie do strat energii cieplnej, wyeliminujemy bowiem istotny mostek termiczny, jakim byłaby warstwa betonu lub cementu pod profilem progowym.
Sam klinaryt to kolejna z licznych odmian styropianu. Tę wyróżnia znaczna gęstość, efekt procesu utwardzania, jakiemu poddawany jest polistyren ekspandowany.
Wytrzymałością na ściskanie znacznie przewyższa on PIR, PUR i rezol, wynosi ona bowiem aż 650 KPa/m², przy 10-procentowym odkształceniu. To prawie 65 t na 1 m².
Jeśli chodzi o właściwości termoizolacyjne, klinaryt nie należy do ścisłej czołówki. Osiąga wartość współczynnika λ na poziomie 0,035 W/(m·K). Jego nasiąkliwość wynosi 5%, czyli blisko rekordu ustanowionego przez peripor (2%).
Podproża klinarytowe produkuje się pod kształt i wymiary konkretnych profili okiennych – z PCW albo aluminium. Oferowane są także elementy, z których można wycinać podproża dopasowane formą pod okna drewniane lub nadające się jako podparcie progu drzwi wejściowych.
Modele podproży z klinarytu wyposażone są często w uszczelki, a także dolne listwy zaczepowe z PCW o pogrubionych ściankach oraz poszerzonych i pogrubionych stopkach, umożliwiające montaż na klockach podporowych do dużych obciążeń. Listwy takie podnoszą też sztywność podproża.
Co to jest purenit?
Podproża produkuje się także z purenitu. To tworzywo jest dla odmiany wytwarzane ze sztywnej, zamkniętokomórkowej piany poliuretanowej pochodzącej z odpadów produkcyjnych. Na etapie produkcji pianę dodatkowo utwardza się chemicznie.
W efekcie osiąga gęstość równą 550 kg/m³. Niestety, coś za coś. Ze względu na ponadprzeciętną gęstość jego izolacyjność cieplna jest dużo gorsza od styropianu lub wełny mineralnej. Purenit ma wysoki współczynnik λ = 0,095-0,083 W/(m·K).
Purenit: zastosowanie
Wyrobów z purenitu jest natomiast znacznie więcej niż klinarytowych. Oferowany jest w formie płyt, belek lub różnego rodzaju kształtek. Możliwości jego stosowania wykraczają więc daleko poza branżę okienną i drzwiową. Wielu producentów purenitu sprzedaje też element kompozytowe, czyli połączenie purenitu na przykład z pliuretanem lub XPS-em.
Purenit w odróżnieniu od klinarytu jest odporniejszy na działanie promieniu UV i odporny na chemikalia – konkretnie rozpuszczalniki organiczne obecne często w klejach, farbach lub masach szpachlowych.
Podproże klinarytowe długości 1,2 m, szerokości 10 cm i wysokości 6,5 cm kosztuje ok. 83 zł/szt. Belka podprożowa z purenitu, długości 1,2 m, o przekroju 4 x 15 cm, to wydatek 190-200 zł/szt. Płyta purenitowa o wymiarach 120 x 80 x 2 cm kosztuje ok. 289 zł/szt, a o grubości 3 cm - ok. 396 zł.
Nowoczesne materiały termoizolacyjne: PIR, PUR, rezol, perpiror, klinaryt i purenit. Zdjęcia
Autor: KINGSPAN
Płyty rezolowe nadają się również do izolacji ścian trójwarstwowych
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ: Termomodernizacja domu krok po kroku. Jeśli to wiesz, nie będzie niespodzianek
Autor: Piotr Mastalerz
Gdy budynek ma odpowiednią izolację termiczną i szczelne, ciepłe okna, wówczas można przykręcić grzejniki, a i tak wewnątrz będzie ciepło
