Jak ocieplić ściany szczelinowe w starym domu? Termoizolacja metodą wdmuchiwania

Ściany szczelinowe są często spotykane w starych domach. By ściana szczelinowa była cieplejsza, trzeba zacząć od wypełnienia materiałem izolacyjnym szczeliny powietrznej między dwiema warstwami muru. Jakie materiały nadają się do takiego zastosowania? Na co uważać, decydując się na docieplenie ścian szczelinowych?

Kilkadziesiąt lat temu ściany szczelinowe, w których izolację stanowiło powietrze zamknięte w szczelinie między dwiema warstwami muru, były uważane za ciepłe. Chociaż rzeczywiście były cieplejsze od budowanych w tym samym czasie murów jednowarstwowych, trudno dziś nazwać je ciepłymi. Obecne wymagania dotyczące izolacyjności cieplnej przegród są znacznie ostrzejsze, więc standardy budowania także się zmieniły. Żeby ściany spełniały obecne wymagania, ich U nie może być większe niż 0,23 W/(m²∙K). Stare ściany szczelinowe należałoby więc poszerzyć i dodać kilkanaście centymetrów standardowej izolacji cieplnej. Nie wszyscy decydują się na takie ocieplenie ścian szczelinowych w starym domu, ponieważ i tak dość grube przegrody (od czterdziestu kilku do ponad 50 cm) miałyby po ociepleniu nawet ponad 60 cm grubości. Poza tym ocieplenie ścian od zewnątrz wymaga wielu przeróbek na elewacji, a często także dachu, bo zwiększa się obrys budynku. Szansą na częściowe poprawienie izolacyjności termicznej ścian szczelinowych, bez kosztownych przeróbek i zmiany wyglądu zewnętrznego domu, jest wypełnienie szczeliny materiałem izolacyjnym. Wprowadza się go w mury przez nawiercone otwory. W przypadku elewacji ceglanych można je zrobić w spoinach i zasklepić później dobraną kolorystycznie zaprawą. W przypadku ścian tynkowanych po zasklepieniu otworów zazwyczaj pokrywa się je nowym tynkiem, czasem wystarczy jedynie odmalować elewację.

Spis treści

1. Kiedy ocieplać ściany szczelinowe
2. Jak ocieplać ściany szczelinowe
3. Jak zimne są stare ściany szczelinowe
4. Zabezpieczenie przed wilgocią ścian szczelinowych
5. Czym ocieplić ściany szczelinowe - wypełnianie szczeliny

Kiedy ocieplać ściany szczelinowe

Żeby docieplenie ścian szczelinowych przyniosło efekt, szczelina nie może być cieńsza niż 4 cm. Jeśli jest zbyt wąska, ma na przykład 2-3 cm, takie ocieplanie ścian staje się nieopłacalne. Lepiej wtedy rozważyć standardowe obłożenie ścian od zewnątrz izolacją w płytach. Problemem jest też pewna nieprzewidywalność tej metody. Często trudno jest stwierdzić, czy szerokość szczeliny jest w każdym miejscu jednakowa lub w murze nie występują jakieś wiązania albo zwały gruzu, które powodują mostki cieplne. Zwykle takie miejsca pojawią się w okolicach otworów okiennych bądź drzwiowych.

Przeczytaj także: Audyt energetyczny - co to jest i po co się go robi? >>>

Na nieotynkowanym murze przewiązania są widoczne w postaci cegieł ułożonych główkami. Po ociepleniu może tam dochodzić do zwiększonej kondensacji wilgoci. Ponieważ ocieplając w ten sposób ściany szczelinowe, nie mamy pełnej kontroli nad tym, czy szczelina została wypełniona w całości, przed i po pracy warto zbadać budynek za pomocą kamery termowizyjnej. Widać wtedy, jaki efekt dało ocieplenie ścian szczelinowych. Jeśli okaże się, że są miejsca, w których da się jeszcze uzupełnić izolację, należy to zrobić, inaczej może tam dojść do wykroplenia się wilgoci i zawilgocenia materiału.

Jak ocieplać ściany szczelinowe

Najlepsze efekty przynosi połączenie dwóch metod ocieplania ścian szczelinowych. W pierwszej kolejności należy wypełnić pustkę lub zasklepić otwory wentylacyjne, tak żeby powietrze nie przepływało szczeliną. Dopiero wtedy można przystąpić do ocieplania ścian od zewnątrz, przyklejając styropian lub wełnę (metoda ETICS). Jeśli nie wypełnimy szczeliny lub przynajmniej nie zamkniemy w niej przepływu powietrza, efekt ocieplenia będzie słaby. Ocieplimy bowiem tylko ścianę osłonową, a ściana konstrukcyjna (owiewana przepływającym powietrzem) nadal pozostanie zimna.

Zabezpieczenie przed wilgocią ścian szczelinowych

Jeżeli chce się ocieplić stare ściany szczelinowe, należy wcześniej dobrze przygotować budynek, czyli ocenić stan murów oraz stopień ich zabezpieczenia przed wilgocią – tą z gruntu i atmosferyczną. W ścianach szczelinowych nie może być wilgoci. Trzeba sprawdzić, naprawić, a czasem wykonać na nowo poziome i pionowe izolacje fundamentów. Należy też wymienić przeciekający system rynnowy i obróbki blacharskie, przy których są widoczne zacieki. Jeśli się tego nie zrobi, izolacja może zamoknąć. A trzeba być świadomym tego, że mokra izolacja jest gorsza niż jej brak. Gdy do tego dojdzie, koszt ogrzewania, zamiast spaść, wzrośnie. Jeżeli dodatkowo pomieszczenie nie będzie wystarczająco wentylowane, po umieszczeniu między murami ocieplenia na ścianach może rozwinąć się pleśń. Trzeba nie tylko sprawdzić hydroizolację pod ścianami parteru, lecz także zbadać stan murów. Powinny mieć odpowiednią wytrzymałość, zaprawa nie może być popękana i pokruszona. Spoiny w ceglanej elewacji należy starannie wypełnić, żeby przez zewnętrzną warstwę osłonową nie przenikał deszcz. Warstwa zewnętrzna muru, szczególnie jeśli jest to cienka, nieotynkowana cegła licowa, często nie jest wystarczającą barierą dla wody opadowej. Zagrożenie przedostania się wilgoci przez szczeliny jest największe, gdy dom stoi w strefie narażonej na silne wiatry i nie ma szerokiego okapu.

Czym ocieplić ściany szczelinowe - wypełnianie szczeliny

Jeżeli jesteśmy pewni, że ścianom szczelinowym nie zagraża wilgoć, możemy przystąpić do wypełniania szczeliny. Często wykorzystuje się do tego sypkie materiały izolacyjne, które można wdmuchać przez zrobione w tym celu otwory. Najczęściej są to granulaty wełny mineralnej szklanej bądź granulaty lub regranulaty styropianu. Na polskim rynku dostępna jest wełna mineralna luzem (z włókna szklanego bazowego bez spoiwa) przebadana pod kątem możliwości stosowania jej w szczelinach. Popularne u nas granulaty bądź regranulaty styropianowe to najczęściej produkty nieprzetestowane w takich zastosowaniach. Ich współczynnik przewodzenia ciepła wynosi mniej więcej 0,040-0,042 W/(m∙K). Można też kupić granulaty styropianowe przeznaczone do wypełniania szczelin sprowadzane z Niemiec. Są one nieco droższe, ale mają lepszą izolacyjność. Ich λ = 0,034 W/(m∙K). Praktykowane przez niektórych wtłaczanie w szczelinę granulatu z celulozy w wielu wypadkach jest dość ryzykowne.

Przeczytaj też: Jak ocieplać celulozą

Część materiałów celulozowych dostępnych w Polsce nie ma stosownych dopuszczeń pozwalających na wypełnianie nimi szczelin między murami zewnętrznymi. Wniknięcie wilgoci w szczelinę mogłoby doprowadzić do ponadnormatywnego zawilgocenia takiego ocieplenia i znacznego pogorszenia jego właściwości izolacyjnych.

Celulozę można natomiast wykorzystać do wypełnienia ścian szczelinowych między budynkami w zabudowie szeregowej, gdzie nie ma zagrożenia wodą z opadów. Warto to zrobić, ponieważ materiał ten ma bardzo dobre właściwości akustyczne.

Alternatywą dla materiałów sypkich jest izolacja, którą wlewa się ścianę szczelinową, czyli zamkniętokomórkowa piana poliuretanowa. To materiał o bardzo dobrych właściwościach termicznych – jego lambda może wynosić tylko 0,023 W/(m∙K). Nawet stosunkowo mała grubość izolacji – 5 cm – pozwala znacząco poprawić właściwości cieplne ściany. Piana zamkniętokomórkowa jest też odporna na wilgoć i jeśli jej powłoka nie zostanie uszkodzona – jest szczelna. Ma to swoje plusy i minusy. Z jednej strony ocieplenie nie podciąga wilgoci, lecz z drugiej przeszkadza w naturalnym procesie dyfuzji, jaki zawsze zachodzi w ścianie. Przy takim ociepleniu ważna jest sprawna wentylacja pomieszczeń.

Zuzanna Podwysocka