Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie - zmiany od stycznia 2018 roku
Zmiany w warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, które będą obowiązywać od 1 stycznia 2018 roku, mają być dostosowane do aktualnych technologii wykorzystywanych w budownictwie. Ich głównym celem jest przyspieszenie procesu realizacji inwestycji i, co najważniejsze, mają być bardziej przejrzyste i zrozumiałe dla inwestora, co pozwoli na wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych.
14 listopada 2017 roku Minister infrastruktury i budownictwa podpisał nowelizację rozporządzenia z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jednolity Dz.U. 2015.1422). Nowe przepisy mają zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2018 roku. Nowelizacja rozporządzenia w 2018 roku objęła swoim zakresem działy dotyczące:
- przepisów ogólnych,
- zabudowy i zagospodarowania działki budowlanej,
- zabudowy i zagospodarowania budynków i pomieszczeń,
- wyposażenia technicznego budynków,
- bezpieczeństwa pożarowego,
- oszczędności energii i izolacyjności cieplnej.
Poniżej przedstawiam główne zmiany jakie wprowadza nowelizacja, odnoszące się do indywidualnego inwestora, w szczególności do zabudowy jednorodzinnej.
Zmiany - warunki techniczne od 1 stycznia 2018 roku
Nowelizacja rozporządzenia wprowadziła definicję działki budowlanej, która dotychczas nie była pojęciem zdefiniowanym. Od 1 stycznia 2018 roku poprzez działkę budowlaną będziemy rozumieć nieruchomość gruntową lub działkę gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej, a także wyposażenie we właściwe urządzenia infrastruktury technicznej spełniają wymogi potrzebne do realizacji obiektów budowlanych zawarte w rozporządzeniu, oraz innych przepisach, na których opiera się proces inwestycyjny. Ponadto zmieniła się również definicja kondygnacji oraz kondygnacji podziemnej.
- Zmiany dotyczące odległości budynku od granicy działki
W dziale drugim, rozdziale pierwszym rozporządzenia dotyczącym usytuowania budynku zmieni się § 12 oraz § 13, wskazujący jakie odległości od granicy działki należy zachować przy sytuowaniu budynku. Co prawda same odległości się nie zmieniają, nadal będzie to wymagana odległość 3 lub 4 metrów od granicy, jednak będą dotyczyć one ścian bez okien i drzwi, oraz odpowiednio ścian z oknami i drzwiami. Aktualnie w rozporządzeniu mamy wskazane ‘otwory okienne i drzwiowe.’ Dodatkowo w wyjątkowych sytuacjach można będzie usytuować budynek w odległości 1,5 m od granicy działki, tylko wtedy, gdy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego będzie to przewidywał. Aktualnie takie odstępstwo może mieć również podstawę w wydanej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
Dopuszczalne będzie również sytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy działki, jeśli budynek ten będzie przylegał ścianą do ściany budynku już istniejącego na sąsiedniej działce, a jego wysokość będzie zgodna z obowiązującym na danym terenie planem miejscowym lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Dotychczas było to również możliwe, ale tylko w zabudowie jednorodzinnej. Po zmianach, przepis ten dotyczyć będzie wszelkiego rodzaju zabudowy.
- Zmiany dotyczące sytuowania budynków gospodarczych i garaży
Zmiany dotyczą również sytuowania budynku gospodarczego oraz garaży. Aktualnie budynek gospodarczy oraz garaż o długości mniejszej niż 5,5 m i wysokości mniejszej niż 3 m można sytuować przy granicy sąsiedniej działki budowlanej lub w odległości nie mniejszej niż 1,5 m. Po zmianach budynek gospodarczy można będzie w taki sposób usytuować bez względu na jego gabaryty, jeśli zaś chodzi o garaż, to ograniczenie co do wielkości pozostaje, jednak wydłużono dopuszczalną długość garażu z 5,5 na 6,5 m. Nowelizacja doprecyzowała również odległość od granicy działki okapu oraz gzymsu. Pozostaje nadal odległość 1,5 m, jednak wyraźnie dotyczy to okapu lub gzymsu zwróconego w stronę granicy działki, co dotychczas nie było wskazane. W niektórych przypadkach odległość ta może być zmniejszona do 1 m. Przepisy dotyczące wymaganych odległości nie będą miały zastosowania w sytuacji, gdy działka sąsiednia będzie działką drogową.
- Zmiana szerokości garażu do 2018 roku
Po nowelizacji w 2018 roku, zmianie ulegnie tytuł rozdziału 3, działu II w/w rozporządzenia. Będzie nosił nazwę „Parkingi i garaże dla samochodów”, nowe brzmienie będzie miało większość paragrafów w tym rozdziale. Najgłówniejsze zmiany to zmiana szerokości miejsca postojowego dla samochodu osobowego. Aktualnie jest to 2,3 m - będzie 2,5 m.
Dodatkowo nowelizacja wskazuje minimalne odległości do granicy działki oraz okien do parkingów dla samochodów innych niż osobowe. Obecnie wymogi w tym zakresie dotyczą tylko samochodów osobowych, nie ma natomiast określonych wymogów jeśli chodzi o samochody ciężarowe, czy dostawcze. Odległości od parkingów dla samochodów osobowych do granicy działki lub okien zróżnicowane będą w zależności od ilości miejsc postojowych. Aktualnie pierwszy próg dotyczył więcej niż 4 stanowisk, po nowelizacji dotyczyć będzie 10 miejsc.
- Zmiany dotyczące sytuowania miejsc do gromadzenia odpadów stałych
Bardzo istotna zmiana dla właścicieli domów jednorodzinnych wprowadzona została w rozdziale 4 dotyczącym miejsc gromadzenia odpadów stałych. Od 1 stycznia 2018 roku w zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej oraz rekreacji indywidualnej można będzie sytuować miejsca przeznaczone do gromadzenia odpadów stałych bez konieczności zachowania właściwych odległości wskazanych w przepisach od okien, drzwi oraz granicy działki budowlanej. Odległości oczywiście są wskazane, jednak po nowelizacji nie będą miały one zastosowania w przypadku wyżej wymienionych działek.
- Odprawdzanie wód opadowych
Ważna zmiana wprowadzona jest również w rozdziale 5 w § 28 pkt. 2, który aktualnie pozwala odprowadzać wody opadowe na własny teren nieutwardzony, do dołów chłonnych lub do zbiorników retencyjnych tylko w przypadku, gdy brak jest możliwości przyłączenia budynków do sieci kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej. Po zmianach właściciele budynków niskich będą mogli odprowadzać wody opadowe na własny teren niezależnie od możliwości przyłączenia do kanalizacji deszczowej, czy ogólnospławnej.
- Poziom podłogi
W Dziale III rozporządzenia, dla właścicieli niektórych działek, m.in. na skarpach, istotna zmiana zachodzi w § 73, który stanowił będzie, iż w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi poziom podłogi powinien znajdować się powyżej lub być równy poziomowi terenu przy budynku. W przypadku nowych projektów budowlanych może ta zmiana nieść ze sobą znaczne problemy z poprawnym usytuowaniem budynku, lub z użytkowaniem określonych pomieszczeń.
- Minimalna powierzchnia użytkowa mieszkania do 2018 roku
Ważna zmianą jest zmiana § 94,który wprowadzi minimalną powierzchnię użytkową mieszkania tj. 25 m2. Dotychczas paragraf ten określał szerokości pomieszczeń, oraz minimalną wielkość jednego pokoju.
Sprawdź też:
- Bezpieczeństwo pożarowe
Ponadto zmiany pojawiają się w Dziale IV Wyposażenie techniczne budynku, Dziale V Bezpieczeństwo konstrukcji, oraz w Dziale VI Bezpieczeństwo pożarowe. W tym ostatnim zmiany są również bardzo istotne. Przede wszystkim określono, iż budynek i urządzenia z nim związane należy projektować w sposób ograniczający powstawanie pożaru, a w razie jego wystąpienia spełnienie wymogów określonych w aktualnym rozporządzeniu, m.in. nośność konstrukcji, czy ograniczenie rozprzestrzeniania się dymu i ognia wewnątrz budynku.
Zmieni się § 213 wskazujący, iż wymagania dotyczące klas odporności pożarowej, nie dotyczą m.in. budynków w zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej.
W § 271 ustawodawca wprowadził definicję granicy lasu - będzie to „grunt leśny (Ls) określony na mapie ewidencyjnej lub teren przeznaczony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jako leśny”.
Sprawdź też:
- Co oznaczają symbole w planie miejscowym i ewidencji gruntów?
- Kilka trików na optyczne powiększenie poddasza
- Mniejsze straty ciepła i niższe koszty ogrzewania?
- Skąd się biorą wykwity na klinkierze?
Ważną zmianą dla inwestora indywidualnego jest również dodanie w § 271 ust. 8 a, dzięki któremu m.in. budynki mieszkalne jednorodzinne, w zabudowie zagrodowej i rekreacji indywidualnej, po spełnieniu kilku dodatkowych warunków (m.in. wykonane z elementów nierozprzestrzeniających ognia, nie będą zawierały pomieszczeń zagrożonych wybuchem) będziemy mogli sytuować w odległości 4 m od lasu znajdującego się na sąsiedniej działce. Jeśli las znajduje się na działce, na której ma być posadowiony budynek, odległość ta nie jest określona. Warunkiem jest jeszcze tylko, aby działka, na której znajduje się granica lasu w planie miejscowym przeznaczona była pod zabudowę niezwiązaną z produkcją leśną, a gdy nie ma planu – aby grunty leśne objęte były zgodą na zmianę przeznaczenia na cele nieleśne.
-----------------------------------------------------------------------------------------------
Warunki techniczne – zmiany od stycznia 2017 roku
Od stycznia 2017 roku weszły w życie zmiany przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ( Dz. U. 2015.1422 z dnia 2015.09.18) w zakresie dotyczącym m.in. energooszczędności budynków. Zmiany te wskazane były w rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 5 lipca 2013 roku zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. (Dz. U. 2013.926 z dnia 2013.08.13).
Począwszy od 2014 roku przepisy rozporządzenia zakładały stopniowe zmniejszenie zapotrzebowania budynków na ciepło z jednoczesnym wykorzystywaniem energii ze źródeł odnawialnych. Docelowo do 2021 roku, w tym zakresie budownictwo ma być dostosowane do uregulowań unijnych, a większość budynków powinna być samowystarczalna pod względem energetycznym. Zmiany w przepisach prawa polskiego są efektem wdrażania dyrektywy 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 roku w sprawie charakterystyki energetycznej budynków.
Zgodnie z tymi założeniami, budynek będzie energooszczędny jeśli jednocześnie będzie spełniał 2 podstawowe kryteria. Po pierwsze, jeśli wskaźnik rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną (EP) do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej, nie przekroczy maksymalnych wartości wskazanych w rozporządzeniu. Po drugie, jeśli współczynnik przenikania ciepła wszystkich przegród budowlanych, okien, drzwi, będzie mniejszy, niż maksymalne wartości określone w w/w rozporządzeniu. W skrócie, aby dom spełniał wymogi określone w rozporządzeniu, musi być odpowiednio zaizolowany i musi wykorzystywać energię produkowaną w sposób dbający o środowisko. Może być to energia pozyskana z wiatru, czy ze słońca.
Zmiany w przepisach rozporządzenia, zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 2017 roku, co oznacza, iż budowa domu jednorodzinnego po tej dacie, wiąże się ze stosowaniem nowych, zaostrzonych norm obowiązujących. Inwestorzy, którzy do końca 2016 roku złożyli wniosek o wydanie pozwolenia na budowę i je uzyskali, mogą w nowym roku realizować inwestycję na podstawie warunków technicznych obowiązujących w 2016 r. W przypadku budowy domu jednorodzinnego na podstawie samego zgłoszenia do właściwych organów, wystarczyło dokonać zgłoszenia do końca 2016 roku, pod warunkiem, że właściwy organ nie złożył sprzeciwu.
Należy zwrócić uwagę, iż osoby, które mają już projekt domu, ale nie dopełniły jeszcze wszystkich formalności, a wiadomym jest, iż zgłoszenie, czy wniosek o pozwolenie na budowę złożony zostanie po zmianie przepisów, powinny taki projekt zaktualizować, aby spełniał zaostrzone wymogi. W przeciwnym wypadku, może dojść do sytuacji odmowy wydania pozwolenia na budowę, lub zgłoszenie sprzeciwu przez właściwe organy, z uwagi na fakt nie spełniania warunków rozporządzenia.
Maksymalne wartości EP rocznego wskaźnika obliczeniowego na potrzeby ogrzewania, wentylacji oraz przygotowania cieplej wody użytkowej (kWh/m2 rok) dla budynków jednorodzinnych w roku 2016 wynosiły 120.
Od stycznia 2017 roku wartość ta zmniejszyła się do 95, a od stycznia 2021 roku będzie to 75.
Oprócz powyższych wymagań, w załączniku nr 2 do rozporządzenia w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie określone zostały maksymalne wartości współczynnika przenikania ciepła (Uc), ścian, dachów, stropów, stropodachów dla wszystkich rodzajów budynków uwzględniające poprawki ze względu na pustki powietrzne w warstwie izolacji, łączniki mechaniczne przechodzące przez warstwę izolacyjną oraz opady na dach o odwróconym układzie warstw, obliczone zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi obliczania oporu cieplnego i współczynnika przenikania ciepła oraz przenoszenia ciepła przez grunt. Wartości te nie mogą być większe, niż wartości Uc(max) określone w poniższej tabeli:
| Lp. | Rodzaj przegrody i temperatura w pomieszczeniu | Współczynnik przenikania ciepła UC(max)[W/(m2 K)] | ||
| od 1 stycznia 2014 r. | od 1 stycznia 2017 r. | od 1 stycznia 2021 r.*) | ||
| 1 | 2 | 3 | ||
| 1 | Ściany zewnętrzne: | |||
| a) przy ti ≥ 16°C | 0,25 | 0,23 | 0,20 | |
| b) przy 8°C ≤ ti < 16°C | 0,45 | 0,45 | 0,45 | |
| c) przy ti < 8°C | 0,90 | 0,90 | 0,90 | |
| 2 | Ściany wewnętrzne: | |||
| a) przy Δti ≥ 8°C oraz oddzielające pomieszczenia ogrzewane od klatek schodowych i korytarzy | 1,0 | 1,0 | 1,0 | |
| b) przy Δti < 8°C | bez wymagań | bez wymagań | bez wymagań | |
| c) oddzielające pomieszczenie ogrzewane od nieogrzewanego | 0,3 | 0,3 | 0,3 | |
| 3 | Ściany przyległe do szczelin dylatacyjnych o szerokości: | |||
| a) do 5 cm, trwale zamkniętych i wypełnionych izolacją cieplną na głębokości co najmniej 20 cm | 1,0 | 1,0 | 1,0 | |
| b) powyżej 5 cm, niezależnie od przyjętego sposobu zamknięcia i zaizolowania szczeliny | 0,7 | 0,7 | 0,7 | |
| 4 | Ściany nieogrzewanych kondygnacji podziemnych | bez wymagań | bez wymagań | bez wymagań |
| 5 | Dachy, stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi poddaszami lub nad przejazdami: | |||
| a) przy ti ≥ 16°C | 0,20 | 0,18 | 0,15 | |
| b) przy 8°C ≤ ti < 16°C | 0,30 | 0,30 | 0,30 | |
| c) przy ti < 8°C | 0,70 | 0,70 | 0,70 | |
| 6 | Podłogi na gruncie: | |||
| a) przy ti ≥ 16°C | 0,3 | 0,30 | 0,30 | |
| b) przy 8°C ≤ ti < 16°C | 1,20 | 1,20 | 1,20 | |
| c) przy ti < 8°C | 1,50 | 1,50 | 1,50 | |
| 7 | Stropy nad pomieszczeniami nieogrzewanymi i zamkniętymi przestrzeniami podpodłogowymi: | |||
| a) przy ti ≥ 16°C | 0,25 | 0,25 | 0,25 | |
| b) przy 8°C ≤ ti < 16°C | 0,30 | 0,30 | 0,30 | |
| c) przy ti < 8°C | 1,0 | 1,0 | 1,0 | |
| 8 | Stropy nad ogrzewanymi pomieszczeniami podziemnymi i stropy międzykondygnacyjne: | |||
| a) przy Δti ≥ 8°C | 1,0 | 1,0 | 1,0 | |
| b) przy Δti < 8°C | bez wymagań | bez wymagań | bez wymagań | |
| c) oddzielające pomieszczenie ogrzewane od nieogrzewanego | 0,25 | 0,25 | 0,25 | |
|
Pomieszczenie ogrzewane - pomieszczenie, w którym na skutek działania systemu ogrzewania lub w wyniku bilansu strat i zysków ciepła utrzymywana jest temperatura, której wartość została określona w § 134 ust. 2 rozporządzenia. ti - Temperatura pomieszczenia ogrzewanego zgodnie z § 134 ust. 2 rozporządzenia. *) Od 1 stycznia 2019 r. - w przypadku budynków zajmowanych przez władze publiczne oraz będących ich własnością. |
||||
W załączniku określone są również zmiany dotyczące wartości współczynnika przenikania ciepła U okien, drzwi balkonowych i drzwi zewnętrznych, które nie mogą być większe niż wartości U(max) określone w poniższej tabeli:
| Lp. | Okna, drzwi balkonowe i drzwi zewnętrzne | Współczynnik przenikania ciepła U(max)[W/(m2 K)] | ||
| od 1 stycznia 2014 r. | od 1 stycznia 2017 r. | od 1 stycznia 2021 r.*) | ||
| 1 | 2 | 3 | ||
| 1 | Okna (z wyjątkiem okien połaciowych), drzwi balkonowe i powierzchnie przezroczyste nieotwieralne: | |||
| a) przy ti ≥ 16°C | 1,3 | 1,1 | 0,9 | |
| b) przy ti < 16°C | 1,8 | 1,6 | 1,4 | |
| 2 | Okna połaciowe: | |||
| a) przy ti ≥ 16°C | 1,5 | 1,3 | 1,1 | |
| b) przy ti < 16°C | 1,8 | 1,6 | 1,4 | |
| 3 | Okna w ścianach wewnętrznych: | |||
| a) przy Δti ≥ 8°C | 1,5 | 1,3 | 1,1 | |
| b) przy Δti < 8°C | bez wymagań | bez wymagań | bez wymagań | |
| c) oddzielające pomieszczenie ogrzewane od nieogrzewanego | ||||
| 4 | Drzwi w przegrodach zewnętrznych lub w przegrodach między pomieszczeniami ogrzewanymi i nieogrzewanymi | 1,7 | 1,5 | 1,3 |
| 5 | Okna i drzwi zewnętrzne w przegrodach zewnętrznych pomieszczeń nieogrzewanych | bez wymagań | bez wymagań | bez wymagań |
|
Pomieszczenie ogrzewane - pomieszczenie, w którym na skutek działania systemu ogrzewania lub w wyniku bilansu strat i zysków ciepła utrzymywana jest temperatura, której wartość została określona w § 134 ust. 2 rozporządzenia. ti - Temperatura pomieszczenia ogrzewanego zgodnie z § 134 ust. 2 rozporządzenia. *) Od 1 stycznia 2019 r. - w przypadku budynków zajmowanych przez władze publiczne oraz będących ich własnością. |
||||
Zobacz też: Formalności przed budową domu KROK PO KROKU
Wszystkie wprowadzane zmiany odczują nie tylko inwestorzy, ale również producenci materiałów budowlanych, gdyż swoje produkty będą musieli dostosować do nowych przepisów. Wszelkie materiały budowlane będą musiały spełniać kryteria zapewniające odpowiednia izolację i energooszczędność budynków. Biorąc pod uwagę jednak to, iż zaostrzenie przepisów w tym zakresie, nie jest nowością, a wiadome było już w 2013 roku, można przypuszczać, iż producenci materiałów budowlanych są już przygotowani na te zmiany. W 2017 roku nie powinno zatem dojść do sytuacji, w której produkty spełniające wymagane kryteria będą niedostępne albo nastąpi drastyczny wzrost ich cen.
Data aktualizacji: 6.12.2017
