Tamarillo - skrzyżowanie śliwki z pomidorem, uprawa, pielęgnacja, zastosowanie, wykorzystanie
Tamarillo (pomidor drzewiasty) to wieczniezielone drzewo pochodzące z Ameryki Południowej, które rodzi jadalne owoce podobne do pomidora. W naszym kraju uprawa tamarillo jest możliwa wyłącznie w szklarni lub w domu. Dowiedz się więcej o uprawie, pielęgnacji i zastosowaniu pomidora drzewiastego.
Autor: GettyImages
Tamarillo rodzi jadalne owoce
Pomidory rosnące na drzewie czy śliwki o smaku pomidora to niemożliwe? Jak najbardziej możliwe, ale tylko u cyfomandry grubolistnej znanej jako tamarillo lub pomidor drzewiasty (łac. Cyphomandra betacea) - rośliny spokrewnionej z pomidorem (tak jak on należy do rodziny psiankowatych.
Tamarillo jest krótkowiecznym (10-15 lat żywotności), niedużym drzewem lub okazałym krzewem pochodzącym z Ameryki Południowej. W naturze dorasta do 5-7 m wysokości i rodzi pękate, niewielkie, owalne, pomarańczowoczerwone owoce, wyglądem przypominające śliwki, a smakiem pomidory. Owoce pojawiają się na młodych, tegorocznych pędach, z których zwisają na sztywnych „ogonkach”. Pokryte są gładką, błyszczącą skórką, skrywającą mięsiste wnętrze, częściowo wypełniane nasionami w galaretowatej otoczce (podobnie jak u pomidora). Skórka w smaku jest cierpka, gorzka i niesmaczna, dlatego przed jedzeniem owoców należy ją usunąć.
Autor: GettyImages
Owoce tamarillo nadają się do spożycia na surowo,a le także na przetwory
Tamarillo - jak wykorzystać owoce
Owoce tamarillo smakują specyficznie, ale mają tak duże walory odżywcze, że z pewnością warto się nimi zainteresować. Ich miąższ zawiera mnóstwo witamin (głównie z grupy B, ale też wit. C, A i E) i minerałów (głównie potas i żelazo), a do tego jest bogatym źródłem przeciwutleniaczy.
W zależności od sposobu wykorzystania, tamarllino może być traktowane jako owoc lub warzywo. Po obraniu ze skórki można spożywać je na surowo jako przekąskę lub dodawać do lodów, deserów i sałatek owocowych. Można też zastąpić nim pomidora na kanapce, a po doprawieniu miodem i ulubionymi przyprawami (np. cynamonem, cukrem waniliowym) potraktować jako deser. Tamarillo można też smażyć, dusić, gotować i zapiekać oraz dodawać do sosów, dań mięsnych i rybnych lub przyrządzać z niego przetwory takie jak dżemy czy soki.
Tamarillo - uprawa i pielęgnacja
Owoce tamarllino można obecnie kupić w każdym większym markecie spożywczym, ale można też spróbować wyhodować je samodzielnie. Zadanie nie będzie jednak łatwe, bo chociaż roślina w odpowiednich warunkach rośnie bardzo szybko i dobrze, może mieć spore problemy z zimowaniem.
Tamarillo kocha ciepło i nawet niewielkie przymrozki mogą być dla niego zabójcze. Jeśli więc spędza lato w ogrodzie lub na balkonie, jesienią koniecznie musi zostać zabrany do pomieszczenia inaczej zimy nie przetrwa. Okres spoczynku to dla pomidora drzewiastego najtrudniejszy czas, gdyż wtedy potrzebuje umiarkowanej temperatury (12-15°C) i dużej ilości światła, o co w mieszkaniach jest bardzo trudno. Jeśli mamy ogród zimowy, ciepłą szklarnię lub widną werandę, gdzie zimą temperatura nie spada poniżej 10°C, to przechowanie tamarillo może się udać, trudniej będzie nam utrzymać roślinę w mieszkaniu, gdzie zimą jest dla niej za ciemno, za sucho i za ciepło.
Przechowywanie roślin balkonowych zimą: jak i gdzie przechowywać rośliny w pojemnikach >>>
Nieodpowiednie warunki zimowania bardzo osłabiają roślinę, która staje się wiotka i wybiegnięta. Jest też podatna na ataki chorób (głównie grzybowych (np. mączniaka) i szkodników (przede wszystkim mszyc), co jeszcze bardziej utrudnia jej przetrwanie. Jeśli jednak uda nam się przechować tamarillo w dobrej formie do wiosny, po minięciu majowych przymrozków powinniśmy wynieść go na balkon lub zadołować w ogrodzie (po zahartowaniu), wybierając dla niego ciepłe, słoneczne i osłonięte od wiatru stanowisko.
Latem roślinie będzie znacznie lepiej na zewnątrz niż w mieszkaniu, tym bardziej, że już po 2-3 latach uprawy osiąga spore rozmiary i zajmuje dużo miejsca. Przed wyniesieniem tamarillo na zewnątrz, warto przesadzić go w większą doniczkę, wypełnioną żyznym, próchniczym podłożem oraz przyciąć. Zabieg cięcia tamarillo jest ważny z dwóch powodów. Po pierwsze pozwala ograniczyć rozmiary drzewka i zachować jego gęsty, krzewiasty pokrój, a po drugie daje szansę na doczekanie się owoców, gdyż tamarillo owocuje na pędach tegorocznych. Obcięte fragmenty pędów można ukorzenić w wodzie i wykorzystać do rozmnażania rośliny.
Przez cały sezon wegetacyjny tamarillo oczekuje systematycznego podlewania (jest wrażliwy na suszę) oraz zasilania nawozami wieloskładnikowymi, najlepiej przeinaczonymi dla warzyw i owoców.
Jak samodzielnie wyhodować tamarillo
Zanim jednak będziemy mogli cieszyć się jego urodą, musimy pozyskać roślinę do uprawy. Możemy zrobić to na kilka sposobów. Najprościej byłoby nabyć gotową sadzonkę pomidora drzewiastego u sprawdzonego hodowcy, ale ponieważ dostępność roślin jest ograniczona, zwykle pozostaje nam samodzielne rozmnożenie tamarillo za pomocą nasion lub sadzonek.
- Jeśli uda nam się wiosną zdobyć szczytowy fragment młodego pędu rośliny (np. od sąsiada, który uprawia krzew i systematycznie go przycina), bez problemu możemy ukorzenić go z zwykłej wodzie, a następnie wsadzić do doniczki.
- Jeśli jednak nie mamy takiej możliwości, musimy zdać się na nasiona (kupione w sklepie lub pozyskane z dojrzałych owoców), które wysiewamy wiosną (marzec-kwiecień) do wilgotnego , przepuszczalnego podłoża i trzymamy w ciepłym (20-22°C) i widnym pomieszczeniu. Kiedy siewki podrosną, przesadzamy je do doniczek.
Jak samodzielnie przygotować rozsadę kwiatów i warzyw do ogrodu? >>>
Po około roku uprawy, młodym roślinom przycinamy pęd główny, co pozwoli im lepiej się rozkrzewić.
Egzemplarze tamarillo uzyskane z sadzonek (wegetatywnie) mogą owocować już po roku uprawy, natomiast rośliny otrzymane z nasion dopiero po 3-4 latach od wysiania.
