Pchełki ziemne - jak szkodzą roślinom? Jak pozbyć się pcheł ziemnych?
Pchełki ziemne to grupa chrząszczy, które najczęściej żerują na warzywach. Zdarza się jednak, że atakują rośliny ozdobne, np. fuksje. Najbardziej szkodliwe są postacie dorosłe pcheł. Z pchełkami ziemnymi można walczyć profilaktycznie i doraźnie. Jak pozbyć się pcheł ziemnych? Jaki oprysk na pchełki ziemne będzie skuteczny?
Spis treści
- Pchełki ziemne - objawy żerowania
- Ochrona przed pchełkami ziemnymi – profilaktyka
- Jak pozbyć się pcheł ziemnych? Ekologiczne i chemiczne środki
Pchełki ziemne (łac. Alticinae lub Alticini) to niewielkie chrząszcze, zwykle dorastające do 2 mm, rzadziej do 5 mm długości. Łatwo je rozpoznać, gdyż spłoszone skaczą (stąd nazwa). Wyróżniają je także długie czułki. Ubarwienie ciała jest zróżnicowane, zależne od gatunku. W ciągu roku rozwija się jedno pokolenie pchełek. Zimują chrząszcze w wierzchniej warstwie gleby lub w ściółce. Larwy przypominają miniaturowe gąsienice (mają ok. 7 mm długości), białe z ciemniejszymi plamami.
Pchełki ziemne - objawy żerowania
Pchełki ziemne najczęściej żerują na warzywach (kapusta głowiasta, kapusta pekińska, brukselka, jarmuż, rzodkiew, rzodkiewka, brukiew, oberżyna, rukola) oraz w uprawach rolnych (rzepak, kukurydza). Rzadziej atakują rośliny ozdobne, takie jak lak pospolity oraz fuksja.
W większości przypadków za szkody odpowiadają owady dorosłe. Wygryzają dziury w liściach i liścieniach. W przypadku roślin kiełkujących pchełki ziemne mogą doprowadzić do zniszczenia całych wschodów. Uszkodzone rośliny żółkną, a potem zasychają. Podobnie wygląda sytuacja przy masowym występowaniu szkodnika w warzywniku.
Larwy pchełek dużo rzadziej powodują szkody, mimo że żerują w korzeniach. Pewnym wyjątkiem jest pchełka smużkowata żerująca wewnątrz liści i tworząca miny. Objawy jej żerowania można pomylić z objawami powodowanymi przez gnatarza rzepakowca i tantnisia krzyżowiaczka.
Pchełki poza bezpośrednimi szkodami ponadto przenoszą różnorodne choroby. Okres wzmożonego żerowania przypada od połowy wiosny do końca lata.
Ochrona przed pchełkami ziemnymi – profilaktyka
- Duże znaczenie w ochronie upraw przed pchełkami ziemnymi (a także innymi szkodnikami) ma zmianowanie. Nie należy uprawiać w następstwie po sobie warzyw należących do tej samej rodziny (w szczególności dotyczy to kapustowatych).
- W pewnym stopniu owady można zniechęcić przez uprawę roślin odstraszających. Takie zadanie spełnia m.in. sałata, szpinak i kocimiętka.
- Przy warzywniku warto zainstalować żółte tablice lepowe. Rozwiązanie co prawda nie wyeliminuje problemu całkowicie, ale zmniejszy populację chrząszczy. Przy okazji pozwoli także na monitoring innych szkodników.
- Sprawdzonym „domowym” sposobem jest przykrywanie warzyw zaraz po siewie lub sadzeniu. Do tego celu można używać włókniny lub nawet starych, gęstych firanek (bez większych dziur).
- W czasie suszy warzywa należy nawadniać. Ma to związek nie tylko z niedoborem wody, ale nawilżanie ziemi ogranicza żarłoczność i rozmnażanie pchełek. Ponadto ziemię przy warzywach można przyklepywać deską lub butami.
- Warto zadbać o czystość upraw – regularnie zwalczając chwasty.
Powyższe działania dobrze wpisują się w regułę „lepiej zapobiegać niż leczyć”.
Jak pozbyć się pcheł ziemnych? Ekologiczne i chemiczne środki
Przy niewielkiej ilości pchełek w ogrodzie warto najpierw postawić na rozwiązania ekologiczne, nie powodujące zanieczyszczenia środowiska naturalnego. Dobrym sposobem jest profilaktyczne i doraźne zwalczanie szkodnika przy użyciu wywaru z wrotycza lub ekstraktu z derysu trującego. Receptury są różne: im więcej zużyje się roślin i dłużej przygotowuje preparat, tym ma silniejsze działanie. Na 10 litrów wody można użyć około 50 dag surowca. Wywar warto odstawić przynajmniej na kilka dni, codziennie mieszając. Stosuje się go bez rozcieńczenia (a gnojówkę - produkowaną dłużej - w rozcieńczeniu 1:10).
W uprawach profesjonalnych, np. rzepaku, progiem zagrożenia jest jeden chrząszcz na 1 m bieżący rzędu roślin, w przydomowym ogrodzie trzeba po prostu kierować się rozsądkiem.
Z środków ochrony roślin na pchełki stosuje się głównie te zawierające deltametrynę, lambda-cyhalotrynę oraz acetamipryd, np. Sherpa, Decis, Decis Mega, Sumicidin, Basudin, Patriot i Karate Zeon. Zabiegi powinno się wykonywać wieczorem (aby nie zaszkodzić zapylaczom) przy bezwietrznej i bezdeszczowej pogodzie. Zwykle zabieg trzeba ponowić po około 7dniach.
Polecany artykuł:
