Najbardziej uniwersalny jest ogród zimowy, w którym zimą panuje temperatura około 20 stopni Celsjusza. Sprzyja dobremu wypoczynkowi przebywających w nim osób i jednocześnie stwarza właściwe warunki rozwoju dla bardzo wielu gatunków roślin strefy podzwrotnikowej i stref chłodniejszych.
Wiele zalet ma także ogród zimowy, w którym temperatura zimą waha się między 5 a 15 st. Celsjusza. Nie jest co prawda stworzone do tego, by w nim przesiadywać w mroźne miesiące, ale doskonale nadaje się do przechowywania zimą roślin doniczkowych, które latem zdobią tarasy. Jego ogrzanie nie wiąże się ze znacznymi kosztami, jednocześnie w okresach przejściowych (szczególnie wiosną) taki ogród zimowy kumuluje ciepło słoneczne, które można wykorzystać do ogrzania przylegających do niego pomieszczeń.
Lepiej natomiast porzucić marzenia o kipiących roślinami „tropikach”. Taka oranżeria pięknie wygląda, ale ma sporo wad. Wilgotna i gorąca (nawet zimą temperatura nie powinna spadać poniżej 25 st. Celsjusza) nie zachęca do relaksu i jest droga w eksploatacji (ogrzewanie). Wymaga instalowania między innymi drogich urządzeń zraszających (które często się włączają, pokrywając wszystko mgiełką pary wodnej) i nie może być mała.
Niezwykle efektownie wyglądają kompozycje przypominające fragment naturalnego krajobrazu, w którym posadzone na rabatach, a nie w donicach rośliny tworzą piętrowy układ. W tle kompozycji powinny się znaleźć wysokie krzewy i drzewka, a przestrzeń między nimi wypełniać rośliny niższe i płożące, które dobrze znoszą zacienienie. Warto też posadzić pnącza, które otulą wnętrze miękkimi zielonymi pędami, oraz rośliny o dekoracyjnych kwiatach. Ponieważ w sprzyjających warunkach wzrostu – przy dostatku światła, wody i substancji odżywczych – rośliny szybko się rozrastają, nie należy ich sadzić gęsto.
Dobre efekty, zwłaszcza w ogrodach zimowych pełniących funkcję salonu czy pracowni, można uzyskać, umiejętnie zestawiając rośliny doniczkowe. Początkujący ogrodnicy powinni wybierać gatunki łatwe w uprawie.
Jak ziemia dla roślin w ogrodzie zimowym?
Ziemia dla roślin w ogrodzie zimowym powinna być żyzna, próchniczna i przepuszczalna. Dla większości gatunków odpowiednia jest tak zwana ziemia uniwersalna, którą kupuje się w sklepach ogrodniczych konfekcjonowaną w workach. Podłoże można też wykonać samemu, mieszając trzy części ziemi liściowej (lub kompostowej), dwie części odkwaszonego torfu i jedną część perlitu lub piasku. Do mieszanki warto dodać nawozu wolno działającego (na przykład Osmocote w ilości 3 g nawozu na litr podłoża). Do ziemi przeznaczonej dla kaktusów i sukulentów należy dodać więcej piasku (na dwie części podłoża uniwersalnego jedna część piasku).
Gdzie sadzić rośliny w ogrodzie zimowym
- Na rabatach. Przygotowuje się je w otworach pozostawionych w nawierzchni oranżerii. W tym celu wybiera się z nich ziemię na głębokość 1 m, nasypuje na dno drenażu, czyli 30-centymetrową warstwę żwiru lub keramzytu, a na koniec układa żyzne podłoże dla roślin (dla sukulentów i kaktusów warstwa żyznego podłoża powinna być cieńsza, a drenażu grubsza – obie po 40 cm). Należy go nasypać równo z podłogą. Gdy osiądzie, jego poziom będzie poniżej nawierzchni w oranżerii, co zapobiegnie wysypywaniu się ziemi w trakcie prac pielęgnacyjnych i zabrudzeniu posadzki.
- Rośliny posadzone na rabatach ziemnych są bujniejsze niż uprawiane w donicach, ponieważ ich korzenie mają kontakt z gruntem i mogą się swobodnie rozrastać. Nie grozi im zalanie wodą, bo jej nadmiar wsiąka w głębsze warstwy gruntu, są też mniej narażone na przesuszenie, ponieważ gleba na rabacie schnie wolniej niż w pojemniku.
- W donicach. Zaletą pojemników jest to, że można je przestawiać, tworząc nowe aranżacje, a w razie konieczności usunąć (na przykład z chorą rośliną). Dekoracyjne donice dobrane do wystroju pomieszczenia zdobią i sprawiają, że pojedyncze rośliny są dobrze wyeksponowane. Do wad należy szybkie przesychanie podłoża (szczególnie w nieszkliwionych pojemnikach ceramicznych) i utrudnione podlewanie (trzeba uważać, by nie zalać podłogi). Konieczne jest też przesadzanie roślin. Nie należy jednak wykonywać tego zbyt często. Większość roślin dobrze rośnie w tej samej donicy przez kilka lat. Wyjątkiem są te, które co roku należy silnie przycinać, na przykład abutiliony (kloniki), bielunie (datury), fuksje, pelargonie lub złocienie – wskazane jest ich coroczne przesadzanie. Natomiast palmy i agawy przesadza się dopiero wtedy, gdy korzenie nie mieszczą się w donicy. Średnica nowej donicy powinna być o rozmiar większa od poprzedniej.
