Mała retencja wodna - na czym polega?

Mała retencja wodna to gromadzenie wody deszczowej w miejscu opadu. Można ją zastosować w każdym ogrodzie przydomowym – i to całkiem niewielkim kosztem. Wyjaśniamy na czym polega mała retencja wodna.

Darmowym źródłem wody, jakim jest deszczówka, warto gospodarować oszczędnie – gromadzić w czasie opadów, by wykorzystać w okresie suszy. Można ją retencjonować na wiele sposobów. Dzięki temu nie tylko zaoszczędzimy pieniądze, lecz także przyczynimy się do poprawy mikroklimatu.

Spis treści

1. Retencja wodna na powodzie i susze
2. Na czym polega mała retencja
3. Retencja wody – zbiornik na deszczówkę
4. Mała retencja wodna – nawierzchnie przepuszczalne
5. Łąka kwietna to też mała retencja
6. Retencja wody – ogród deszczowy
7. Mała retencja - dofinansowanie

Retencja wodna na powodzie i susze

W miastach 70-90% wody opadowej zamiast wsiąkać, odpływa z powierzchni wprost do kanalizacji deszczowej, co przy częstych ulewach prowadzi do szybkiego przepełnienia studzienek i powoduje podtopienia. Dzieje się tak dlatego, że przeważa tam szczelna zabudowa powierzchni utwardzonej (tak zwana szara infrastruktura). Tymczasem naturalny obieg wody w przyrodzie, oczyszczanie wód, ochrona gleb i zmniejszenie stężenia CO₂ są możliwe dzięki dobrze działającym ekosystemom roślinnym (zielona infrastruktura) i wodnym (błękitna infrastruktura).

Ratunkiem dla stale pogarszających się warunków życia w miastach jest połączenie tych systemów w jeden, który działa jak gąbka, wykorzystuje i podczyszcza wody opadowe, odciąża kanalizację deszczową, poprawia krążenie wody i korzystnie wpływa na mikroklimat, łagodząc zjawisko miejskiej wyspy ciepła, poprawiając jakość powietrza i minimalizując hałas. Budowa błękitno-zielonej infrastruktury staje się coraz bardziej powszechna w przestrzeni miejskiej. Niektóre jej elementy możemy z powodzeniem zrealizować także w otoczeniu domu.

Na czym polega mała retencja

Retencja wody deszczowej to gromadzenie jej w niewielkich zbiornikach, lokalne zatrzymywanie jej w miejscu opadu i opóźnianie spływu powierzchniowego.

Jest kilka sposobów zwiększenia małej retencji w ogrodzie przydomowym.

• Obniżenie poziomu trawnika względem nawierzchni zapobiegnie wymywaniu gleby, zanieczyszczaniu kanalizacji piachem i podtapianiu nawierzchni.
• Budowa niecki retencyjnej (czyli niewielkiego zagłębienia w ogrodzie), stawu czy oczka wodnego też poprawi miejscową retencję.
• Duże znaczenie mają zielone ściany porośnięte pnączami albo roślinami posadzonymi w doniczkach i filcowych kieszeniach przymocowanych do fasady (ogrody wertykalne), a największe – zielone dachy, które zatrzymują do 90% wody opadowej.

Podlewanie ogrodu o powierzchni 300 m² wodą miejską pochłania około 2800 zł rocznie (na 1 m² ogrodu zużywamy 2,5 dm³ wody dziennie). Retencjonowanie deszczówki znacznie ograniczy te wydatki.

Poniżej opisujemy kilka najczęściej stosowanych metod małej retencji przydomowej. Warto wybierać przede wszystkim te, które odprowadzają wodę wprost do gruntu. 

Retencja wody – zbiornik na deszczówkę

Zbiornik stawia się bezpośrednio przy budynku i podłącza do rury spustowej rynny. Może to być zwykła beczka albo zbiornik dekoracyjny. Tak zgromadzoną wodę można wykorzystać do podlewania roślin oraz do sprzątania. Zbiorniki na deszczówkę (od 100 do 1500 l) są zwykle wyposażone w zestaw przyłączeniowy, przelew zapewniający kontrolowany odpływ nadmiaru wody i kranik. Niektóre można łączyć ze sobą. Zapłacimy za nie od 150 zł.

Jak magazynować deszczówkę w ogrodzie. Zbiorniki na wodę opadową >>>

Innym, bardziej skomplikowanym i o wiele droższym rozwiązaniem jest montaż podziemnego zbiornika retencyjnego (od 1500 do 50 000 l). Wodę z niego wykorzystuje się do podlewania roślin i prac porządkowych wokół domu, ale przy zastosowaniu odpowiednich rozwiązań można też jej użyć do prania, spłukiwania toalet czy sprzątania.

Mała retencja wodna – nawierzchnie przepuszczalne

To jedna z prostszych metod zatrzymania wody w gruncie, pod warunkiem że podbudowa nawierzchni też przepuszcza wodę. Jest wiele tego typu nawierzchni: żwirowe, bruki – kamienne, betonowe i klinkierowe (ale nie ułożone na podsypce piaskowo-cementowej, uniemożliwiającej przesiąkanie wody do gruntu), kraty ażurowe, płyty lub kształtki betonowe ułożone z dystansami, nawierzchnie z kratki trawnikowej (wypełnione żwirem lub trawą), nawierzchnie mineralno-żywiczne oraz porowate asfalty i betony. 

Nawierzchnie przepuszczalne w ogrodzie. Rodzaje nawierzchni przepuszczających wodę >>>

Łąka kwietna to też mała retencja

Część murawy warto przeznaczyć na łąkę kwietną. Przyciąga zapylaczy, jest odporna na suszę i znacznie lepiej niż trawnik odprowadza oraz zatrzymuje wodę w glebie. Są dwa rodzaje łąk kwietnych:

• jednoroczne, które trzeba wysiewać co roku, ale za to bardzo szybko, bo już po dwóch miesiącach zakwitają – i to obficie,
• wieloletnie – bardziej odporne na suszę, ale niestety na efekt trzeba czekać dłużej, bo niektóre gatunki zakwitają dopiero w drugim roku po wysiewie lub później.

Przeczytaj też: Jesień to najlepszy czas na siew wieloletniej łąki kwietnej >>>

Retencja wody – ogród deszczowy

Ogród deszczowy zbiera i wykorzystuje wodę z pobliskich terenów. Wizualnie przypomina zwykłą rabatę, ale dzięki odpowiednio dobranym roślinom oraz podłożu zatrzymuje i oczyszcza wodę deszczową, która trafia do niego z dachu czy sąsiadujących nawierzchni. W ogrodach deszczowych sadzi się w nich głównie rośliny hydrofitowe (wodne i bagienne), których korzenie i kłącza zatrzymują zanieczyszczenia z pobranej wody (metale ciężkie, związki biogenne i zawiesiny).

Ogród deszczowy można urządzić w pojemniku lub w gruncie. Ogród deszczowy w pojemniku zajmuje niewiele miejsca i da się go ustawić tuż przy budynku.

Oczyszczalnia hydrofitowa - jak działa. Wybieramy rośliny hydrofitowe >>>

Zobacz galerię 9 zdjęć

Autor: GettyImages

Ogród przydomowy uprawiany zgodnie z zasadą permakultury