Wapień – kamień na okładziny i do ogrodu
Wapień w postaci płyt jest stosowany jako okładziny na elewacji lub we wnętrzu domu. W ogrodzie częściej stosuje się płyty albo bloki łupane - na ogrodzenia, murki oporowe, obrzeża, grille. Poznajmy ten kamień naturalny powszechnie występujący w Polsce.
Wapień to jedna z najbardziej rozpowszechnionych na świecie skał osadowych. Powstał z nagromadzenia szczątków organicznych, np. muszli ramienionogów, małży, koralowców, skorupiaków. Zależnie od ich składu ma różne właściwości i zabarwienie. Drugi rodzaj to wapienie chemogeniczne, które tworzą się w wyniku wytrącania węglanu wapnia z wody morskiej, krasowej lub źródlanej. W ciągu tysięcy lat osady zostały sprasowane w wyniku procesu lityfikacji oraz scementowane pod wpływem nacisku kolejnych warstw. Wapień jest zbudowany przede wszystkim z kalcytu. Zawiera też domieszki aragonitu, dolomitu, minerałów ilastych i kwarcu. Jego kolory to najczęściej odcienie szarego, a także biały, kremowy, żółtawy. Na skutek domieszek związków żelaza lub węglistych substancji organicznych wapień może mieć barwę różową, czerwoną, brunatną, a nawet czarną. Warto zaznaczyć, że wapień to kamień, który wyróżnia się lekkością, chociaż ma stosunkowo zbitą strukturę. Jego waga zależy od struktury. Wapień waży od 22 do 26 t/m3, zależnie od tego, czy jest lekki czy zbity.
Wapień: rodzaje
Wyróżnia się wapienie drobno- i gruboziarniste. W drugim przypadku widoczne na powierzchni większe ziarna minerałów stanowią dekorację materiału. Na powierzchni można czasem zauważyć drobne skamieniałości, co sprawia, że kamień zyskuje jeszcze bardziej oryginalny wygląd. Z użytkowego punktu widzenia wapienie dzieli się na miękkie (lekkie) i twarde (zbite). Wapienie lekkie są bardziej porowate, miękkie. Najczęściej stosuje się jako okładziny wewnętrzne. Do wykorzystania na zewnątrz - na elewacje, do budowy ogrodzeń i murków oporowych - najlepiej nadają się wapienie zbite, ponieważ są twardsze i mniej nasiąkliwe.
Wapień: obróbka powierzchni
Tym, co wyróżnia wapień jest wyjątkowa plastyczność – kamień ten bardzo łatwo poddaje się obróbce mechanicznej. W skali twardości wg Mohsa kalcyt (główny składnik wapieni) zajmuje 3 pozycję. W firmach kamieniarskich oferuje się elementy wapienne łupane, polerowane, szlifowane, czesane, ryflowane, groszkowane itp. Oryginalna faktura stanowi dodatkową ozdobę wapiennych elementów w domu lub ogrodzie. Z wapienia wykonuje się także elementy rzeźbiarskie dowolnego kształtu. Na zamówienie mogą zostać przygotowane ławki ogrodowe, donice, kosze oraz elementy figuralne.
Wapień: zastosowanie
Niegdyś wapień był popularnym materiałem budulcowym. Obecnie najczęściej jest stosowany w postaci płyt okładzinowych. Stosuje się je zarówno we wnętrzach, jak i na zewnątrz. W mieszkaniu można wapieniem wykonać dekoracyjną okładzinę ścian lub obudowę kominka. Za względu na miękkość nie każdy wapień nadaje się na posadzki lub blaty - trzeba to skonsultować z kamieniarzem.
Przeczytaj też:
Na zewnątrz często jest stosowany na elewacji, jako wykończenie altan ogrodowych, ogrodzeń, dekoracyjnych murków. Z pełnego surowego kamienia buduje się murki oporowe, obrzeża rabat, skalniaki. Większe skały wapienne, szczególnie o ciekawym kształcie i wybarwieniu mogą stanowić dominujący element rabaty kamiennej. Kamień łupany i grys wapienny jest wykorzystywany jako wypełnienie takich rabat. Można go także wykorzystać w ogrodzeniach gabionowych.
Przeczytaj też:
Wapień: konserwacja i impregnacja
Wapień jako kamień bardzo porowaty i nasiąkliwy wymaga odpowiedniego zabezpieczenia powierzchni. Zawsze w tej kwestii należy skonsultować się ze sprzedawcą, ponieważ każdy kamień jest inny. Firmy kamieniarskie najlepiej dobiorą odpowiednie preparaty do zabezpieczenia sprzedawanych przez siebie materiałów.
Przeczytaj też:
Podstawowym zabezpieczeniem jest impregnacja preparatem hydrofobowym, który tworzy wodoodporną powłokę, co ogranicza powstawanie pleśni, grzybów, wykwitów solnych, a także zwiększa mrozoodporność materiału. Na powierzchni świeżo ułożonych wapieni mogą się pojawić białe wykwity solne. Jest to proces naturalny i wykwity z czasem znikną. Wapień podlega naturalnemu procesowi pokrywania się patyną, co trwa około 3 miesięcy od cięcia kamienia. Impregnację trzeba przeprowadzić dopiero wtedy, najpierw umywszy kamień. Preparat nanosi się wałkiem, pędzlem albo metodą natryskową. Najlepiej robić to latem, gdy kamień jest suchy.
Wapień: na co jest wrażliwy
Jako materiał o sporej nasiąkliwości (12-15%) wapień może chłonąć zabrudzenia z tłuszczów i kolorowych płynów, np. kawy, wina, barszczu. Powstałe plamy trzeba od razu umyć. Wapień jest też wrażliwy na kwasy, więc nie należy używać w kontakcie z nim preparatów chemicznych zawierających kwasy. Wapienne ogrodzenie należy zabezpieczyć przed rozbryzgami wody z solą wysypywaną na jezdnie, ponieważ może ona uszkodzić powierzchnię płyt.
Przeczytaj też:
Autor: Kamienie
Marmur morawica jasny
Wapień nazywany marmurem
W Polsce znane są tak zwane marmury kieleckie, chęcińskie, morawickie albo dębnickie. To złoża wapienia z Gór Świętokrzyskich. Tak naprawdę te skały to zbite, skrytokrystaliczne wapienie, które ze względu na budowę i wybarwienie są chętnie wykorzystywane jako materiał okładzinowy. Nazwę handlową "marmur" zaczęli stosować kamieniarze w celu podniesienia rangi kamienia. Była ona używana w odniesieniu do skał, które dają się polerować. A tak właśnie jest z wapieniami świętokrzyskimi. Płyty z wypolerowaną powierzchnią stają się silnie błyszczące – jak marmur. Marmury świętokrzyskie można znaleźć w wielu budowlach zabytkowych i sakralnych, np. na Wawelu, w kieleckim Pałacu Biskupim, w poznańskim Centrum Targowym. Pierwszy trzon kolumny Zygmunta III Wazy w Warszawie był wykonany z takiego kamienia.
