Domy na 2021 r. Jak spełnić wymogi zapisane w "Warunkach technicznych..."
Zobacz, czym powinny się charakteryzować domy i ich wyposażenie, spełniające wymogi WT2021. Już niedługo tylko takie będzie można wznosić. Dlatego warto już dziś budować domy energooszczędne lub przygotować się do ich realizacji.
Żeby od 2021 r. (a dokładniej 31 grudnia br.) uzyskać zgodę na budowę domu, musi on spełniać ostrzejsze niż dotychczas wymogi dotyczące energooszczędności określone w Warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. To znaczy, że dom musi być tak zbudowany i wyposażony, żeby do jego eksploatacji nie trzeba było używać dużo energii. Ważne jest także, z jakiego źródła ta energia pochodzi. Chodzi o zdecydowane ograniczenie wskaźnika Ep, czyli rocznego zużycia nieodnawialnej energii pierwotnej potrzebnej do ogrzewania i produkcji ciepłej wody użytkowej, wentylacji i klimatyzacji. Od 2021 r. każdy nowo wznoszony prywatny budynek mieszkalny powinien mieć wskaźnik Ep nie większy niż 70 kWh/(m2.rok). Jak to osiągnąć?
Jak budować domy na 2021 r.
Nowe wymogi WT2021 będą obowiązywać inwestorów, którzy otrzymają pozwolenie na budowę w 2021 r., a także tych, którzy planują modernizację domu. Pierwszym sposobem na obniżenie zapotrzebowania na energię pierwotną Ep jest zbudowanie domu dobrze ocieplonego. W takim budynku straty ciepła przez przegrody zewnętrzne: ściany, dach, podłogę na gruncie, okna i drzwi, powinny być bardzo ograniczone. Ważne jest również dobre zaizolowanie instalacji grzewczej i przygotowania ciepłej wody użytkowej. Nie należy też zapominać o takim budowaniu, żeby uniknąć mostków cieplnych i uzyskać dużą szczelność budynku.
Przeczytaj też:
Szczelność powietrzna. Efektywne działanie wentylacji >>>
Drugim sposobem jest zastosowanie do ogrzewania budynku i produkcji c.w.u. odnawialnych źródeł energii (OZE): kotłów na biomasę, paneli fotowoltaicznych lub kolektorów słonecznych. Do oceny wykorzystania różnych urządzeń do produkcji ciepła i ciepłej wody użytkowej oraz wentylacji lub klimatyzacji służy współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej wi, który jest różny zależnie od źródła energii.
Dwie drogi do domu na 2021 r.
- dobrze ociepl budynek,
- wykorzystuj odnawialne źródła energii.
Murator C444u - Czterolistna koniczyna - wariant XVIII
Czterolistna koniczyna to jeden z najpopularniejszych projektów Muratora, który jest dostępny w wielu wariantach, tak żeby zaspokoić potrzeby różnych inwestorów. Przedstawiamy wariant XVIII, czyli parterowy dom o powierzchni użytkowej 99,2 m2. Jego współczynnik Ep wg założeń przyjętych w projekcie wynosi tylko 29,27 kWh/(m2·rok). Ściany w technologii dwuwarstwowej z pustaków ceramicznych należy ocieplić 20 cm styropianu (lub wełny mineralnej pod oblicówką z drewna).
Czterolistna koniczyna – wariant XVIII to dom dla typowej rodziny. Obejmuje strefę dzienną i 3 sypialnie wraz z koniecznym zapleczem. Budynek łączy w sobie tradycję i nowoczesność. Po wejściu do domu znajdujemy się w nieformalnym korytarzu przenikającym do strefy dziennej. Funkcjonalność tej strefy została zapewniona przez układ otwartych przestrzeni, dzięki czemu aranżację można dostosować do indywidualnych potrzeb inwestorów. Doskonałe doświetlenie wnętrza podkreśla jego przestronność, dając mieszkańcom poczucie pełnej swobody. Strefa nocna to 3 wygodne sypialnie. Zlokalizowano je na tyłach domu, gwarantując intymność i ciszę. Przewidziano również 2 łazienki, co jest niewątpliwym, funkcjonalnym atutem. Z częścią mieszkalną sąsiaduje kotłownia, a także dwustanowiskowy garaż, dostępny z przedsionka. Na uwagę zasługuje też poddasze, które można przeznaczyć na cele mieszkalne w ramach adaptacji projektu. Domownicy zyskają wtedy dodatkową powierzchnię wynoszącą prawie 54 m2.
Więcej szczegółów projektu>>> C444u - Czterolistna koniczyna - wariant XVIII
Domy na 2021 r.: jak ciepłe powinny być przegrody zewnętrzne
Zgodnie z prawami fizyki ciepłe powietrze ucieka na zewnątrz przez słabo izolowane ściany, dachy, podłogi, okna i drzwi. Dlatego w Warunkach technicznych jest określone, ile maksymalnie może wynosić współczynnik przenikania ciepła U dla poszczególnych przegród. Im mniejsze U dla danego elementu domu, tym lepiej jest on izolowany. W ramach polityki dążenia do energooszczędności domów współczynnik U jest stale zaostrzany (obniżany). Pierwsze regulacje wprowadzono w 2014 r. Od 2017 r. należy wznosić jeszcze cieplejsze budynki. W 2021 r. zacznie obowiązywać ostatni, najbardziej restrykcyjny próg.
Domy na 2021 r.: współczynnik U dla przegród zewnętrznych
Zgodnie z Warunkami technicznymi współczynnik przenikania ciepła U dla poszczególnych przegród nie może być wyższy niż:
- ściany zewnętrzne - 0,20 W/(m2.K),
- dach lub stropodach - 0,15 W/(m2.K),
- podłoga na gruncie - 0,30 W/(m2.K),
- okna pionowe - 0,9 W/(m2.K),
- okna dachowe - 1,1 W/(m2.K),
- drzwi zewnętrzne - 1,3 W/(m2.K).
Z czego budować domy w 2021 r.
Ponieważ dochodzenie do statusu energooszczędności zostało zapowiedziane wiele lat temu i rozłożone na kilka etapów, producenci materiałów budowlanych mieli czas, żeby dostosować swoją ofertę do potrzeb rynku. Na ile się dało, nowe technologie obniżyły przewodność cieplną materiałów murowych. Niektóre pustaki ocieplono przez wypełnienie termoizolacją, np. z wełny mineralnej. Ciepłe ściany można teraz budować, używając zapraw, które ograniczają mostki termiczne. Rozwinięto różnego rodzaju materiały termoizolacyjne wykorzystywane samodzielnie, jak i stanowiące komponenty innych produktów. Styropian i wełna mineralna z roku na rok mają coraz niższy współczynnik przewodzenia ciepła λ (lambda). Pojawiły się nowe, jeszcze skuteczniejsze, termoizolacje - pianki poliuretanowe, fenolowe, aerożele itp. Mając do dyspozycji takie materiały, można budować ciepłe ściany zewnętrzne, dachy, podłogi na gruncie. Kombinacji materiałów i ich grubości jest bardzo wiele, więc każdy projektant ma z czego wybierać.
W przypadku okien i drzwi zewnętrznych wymogi nie są tak wyśrubowane, ponieważ stanowią one znacznie mniejszy fragment przegród zewnętrznych. Niemniej producenci musieli wdrożyć wiele nowych rozwiązań technologicznych, żeby móc zaoferować wyroby spełniające wymogi WT21. Wiele z nich już od pewnego czasu jest na rynku. Żeby okna były ciepłe, przede wszystkim muszą zawierać dobrze izolowane pakiety szybowe z ciepłymi ramkami dystansowymi. Dobrym standardem jest w tej chwili szklenie dwukomorowe. W przypadku drzwi konieczne jest wypełnienie skrzydeł materiałem termoizolacyjnym. Dopełnienie stanowią ciepłe i przerywające przewodzenie przekładki w profilach ram i ościeżnicy oraz progach.
Polecany artykuł:
Domy na 2021 r.: odnawialne źródła energii
Samo ocieplenie przegród zewnętrznych nie zawsze wystarczy, żeby budynek mógł uzyskać wskaźnik Ep nie większy niż 70 kWh/(m2.rok). Ważne jest ograniczenie zużycia nieodnawialnych jej źródeł, to jest węgla, gazu, oleju opałowego i energii elektrycznej (tej ostatniej - zależnie od sposobu produkcji). Dla każdego z nich jest określony współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej wi, który mnoży się przez liczbę określającą, ile kilowatogodzin energii na metr kwadratowy jest potrzebne do rocznej obsługi domu. Współczynnik wi jest niski dla źródeł odnawialnych, a wysoki dla nieodnawialnych.
Murator M245 - Trafna decyzja - etap II
Trafna decyzja (etap II) to nieduży zwarty dom z poddaszem użytkowym przeznaczony dla 4-5 osobowej rodziny. Jego powierzchnia użytkowa wynosi 79,9 m2. Wg założeń przyjętych w projekcie jego wskaźnik Ep wynosi 66,16 kWh/(m2·rok). Zbudowany w technologii dwuwarstwowej ze ścianami zewnętrznymi z betonu komórkowego ocieplonymi 16-18 cm styropianu. W projekcie przewidziano wykorzystanie instalacji fotowoltaicznej do produkcji energii elektrycznej.
Budynek podzielono na dwie strefy: dzienną na parterze oraz nocną na poddaszu. W części dziennej zaplanowano otwartą kuchnię sąsiadującą z jadalnią, a następnie – przytulny, wypoczynkowy kącik z narożną kanapą i zabudową TV. Schody znajdują się naprzeciwko przedsionka i przylegają do dwóch ścian, zabierając minimum powierzchni. Z prawej strony zaprojektowano sypialnię, która może służyć mieszkańcom lub być pokojem dla gości. Warto też wspomnieć o tarasie, który zajmuje dwie ściany, tworząc wygodną, relaksacyjną enklawę.
Więcej szczegółów projektu>>>Murator M245 - Trafna decyzja -etap II
Współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej wi:
- energia elektryczna z sieci - 3,
- kocioł na gaz ziemny lub płynny -1,1,
- kocioł na olej opałowy - 1,1,
- kocioł na węgiel kamienny lub brunatny - 1,1,
- kocioł na biomasę, np. pelety, zrębki drewniane, zboże - 0,2,
- kocioł na biogaz - 0,5,
- panele fotowoltaiczne - 0,
- kolektory słoneczne - 0,
- minielektrownia wiatrowa - 0.
Jak ogrzewać dom w 2021 r.
Ponieważ prąd w Polsce produkuje się przede wszystkim z węgla kamiennego, współczynnik wi dla tego źródła jest bardzo wysoki. Ogrzewanie i obsługa domu energią elektryczną wyłącznie z sieci uniemożliwi spełnienie wymogów. Rozwiązaniem jest zastosowanie paneli fotowoltaicznych lub innych ekologicznych jej źródeł. Paradoksem jest, że przy standardowych rozwiązaniach w typowych domach wykorzystanie kotła gazowego może również uniemożliwić osiągnięcie Ep do 70 kWh/(m2.rok). Dlatego trzeba będzie łączyć go z innymi ekologicznymi źródłami energii albo podjąć inne kroki, żeby obniżyć Ep, np. budować jeszcze cieplej i szczelniej.
Jak budować, żeby spełnić wymogi WT21
Z początkiem 2021 r wchodzą w życie przepisy zwiększające wymagania dotyczące izolacyjności cieplnej budynków. Projekty z kolekcji Muratora opracowywane od ponad dwóch lat spełniają wymagania obowiązujące od 2021 r., czyli mówiąc w skrócie WT21.
Osiągnięcie współczynnika przenikania ciepła U dla ścian zewnętrznych nie większego niż 0,20 W/(m2.K) obecnie nie jest problemem. Na rynku dostępne są materiały termoizolacyjne ( np. styropian grafitowy), które pozwalają przy niewielkich kosztach wznosić ściany o znacznie lepszych parametrach niż będą wymagane przepisami WT21. Okna oczywiście muszą być trzyszybowe o współczynniku U max dla całego okna nie większym niż 0,9 W/(m2.K). Ten wymóg też bez trudu można spełnić. Większość producentów posiada w swojej ofercie taką stolarkę.
Gorzej przedstawia się sytuacja ze wskaźnikiem rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną Ep. Jeżeli chcemy zbudować dom ogrzewany piecem gazowym, może się okazać, że jego charakterystyka energetyczna nie spełnia wymogów WT21. Wskaźnik Ep wychodzi większy niż wymagane 70 kWh/(m2.rok). Co w takiej sytuacji można zrobić? Jednym z najprostszych i skutecznych rozwiązań jest wyposażenie domu w instalację fotowoltaiczną, która zredukuje do 0 wielkość energii pomocniczej (potrzebnej do zasilania np. pomp obiegowych ) i dodatkowo wpłynie na obniżenie rachunków za prąd. Możemy oczywiście pójść dalej i założyć, że dom będzie ogrzewany pompą ciepła, która przy współpracy z instalacją fotowoltaiczną da nam Ep = 0, lub też, że mamy ogrzewanie elektryczne zasilane z paneli. Chcę jednak zwrócić uwagę, że takie rozwiązania są kosztowne. Ponadto do montażu paneli fotowoltaicznych jest wymagana bardzo duża powierzchnia dachu o odpowiednim kącie nachylenia i orientacji względem stron świata.
Arch. Ewa Dziewiątkowska, szef pracowni projektów gotowych Muratora