Zgłoszenie wodnoprawne - kiedy wymagane, gdzie i jak złożyć

Niektóre obiekty oraz roboty można realizować na podstawie zgłoszenia wodnoprawnego - zamiast pozwolenia wodnoprawnego. Zgłoszenie wodnoprawne to stosunkowo nowa procedura, która zdecydowanie ułatwia formalności urzędowe.

Największe znaczenie dla inwestorów indywidualnych ma możliwość wykonania na zgłoszenie wodnoprawne przepustu w rowie oraz odwodnienia wykopów budowlanych. Część osób z pewnością skorzysta także z możliwości wykonania pomostu i stawu.

Jakie prace wymagają zgłoszenia wodnoprawnego

Zgodnie z art. 394 ust. 1 Prawa wodnego są to:

• wykonanie pomostu o szerokości do 3 m i długości całkowitej do 25 m, stanowiącej sumę długości jego poszczególnych elementów;
• postój na wodach płynących statków przeznaczonych na cele mieszkaniowe lub usługowe;
• prowadzenie przez wody inne niż śródlądowe drogi wodne napowietrznych linii energetycznych i telekomunikacyjnych;
• wykonanie kąpieliska lub wyznaczenie miejsca okazjonalnie wykorzystywanego do kąpieli, w tym na obszarze morza terytorialnego;
• trwałe odwadnianie wykopów budowlanych;
• prowadzenie robót w wodach oraz innych robót, które mogą być przyczyną zmiany stanu wód podziemnych;
• wykonanie urządzeń odwadniających obiekty budowlane o zasięgu oddziaływania niewykraczającym poza granice terenu, którego zakład jest właścicielem;
• odprowadzanie wód z wykopów budowlanych lub z próbnych pompowań otworów hydrogeologicznych;
• wykonanie stawów, które nie są napełniane w ramach usług wodnych, ale wyłącznie wodami opadowymi lub roztopowymi lub wodami gruntowymi, o powierzchni nieprzekraczającej 500 m2 i głębokości nieprzekraczającej 2 m od naturalnej powierzchni terenu, o zasięgu oddziaływania niewykraczającym poza granice terenu, którego zakład jest właścicielem;
• przebudowa rowu polegająca na wykonaniu przepustu lub innego przekroju zamkniętego na długości nie większej niż 10 m;
• przebudowa lub odbudowa urządzeń odwadniających zlokalizowanych w pasie drogowym dróg publicznych, obszarze kolejowym, na lotniskach lub lądowiskach;
• wydobywanie kamienia, żwiru, piasku, innych materiałów z wód w związku z utrzymywaniem wód, śródlądowych dróg wodnych oraz remontem urządzeń wodnych, wykonywane w ramach obowiązków właściciela wód.

Jeśli realizacja dwóch lub więcej pomostów, stawów napełnianych wyłącznie wodami opadowymi, roztopowymi lub wodami gruntowymi albo przepustów lub innych przekrojów zamkniętych przy okazji przebudowy rowu skutkuje przekroczeniem wskazanych wyżej parametrów określonych dla tych przedsięwzięć, konieczne będzie uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego (art. 394 ust. 2). Przy obliczaniu łącznych parametrów uwzględnia się zarówno urządzenia już zrealizowane, jak i planowane.

Jak przygotować zgłoszenie wodnoprawne

Nie ma obowiązującego wzoru zgłoszenia wodnoprawego, jednak tego typu formularze można znaleźć w internecie.

Zgłoszenie wodnoprawne powinno – zgodnie z art. 421 Prawa wodnego – zawierać:

• oznaczenie zakładu dokonującego zgłoszenia z podaniem jego siedziby i adresu. Użycie przez ustawodawcę słowa „zakład” może sugerować, że osoby prywatne nie mogą dokonać zgłoszenia wodnoprawnego. Jednak w początkowej części ustawy wyjaśniono, że pod pojęciem „zakład” należy rozumieć podmioty korzystające z wód w ramach usług wodnych, wykonujące urządzenia wodne lub wykonujące inne działania wymagające zgody wodnoprawnej. Oznacza to, że takim zakładem może być też osoba fizyczna;
• określenie celu planowanych czynności, robót lub urządzeń wodnych (czyli wskazanie, czy działamy w celach prywatnych, związanych z działalnością gospodarczą czy może działalnością rolniczą);
• określenie stanu prawnego nieruchomości, na której roboty lub urządzenia wodne będą wykonywane (czyją nieruchomość jest własnością, czy jest obciążona jakimiś prawami);
• opis planowanych robót, podstawowych parametrów je charakteryzujących oraz warunków ich wykonania;
• wskazanie lokalizacji czynności, robót lub urządzeń wodnych, z podaniem nazwy lub numeru obrębu ewidencyjnego z numerem lub numerami działek ewidencyjnych oraz współrzędnymi (takie dane możemy uzyskać z Geoportalu);
• planowany termin rozpoczęcia robót lub czynności.

Do zgłoszenia wodnoprawnego dołącza się:

• mapę sytuacyjno-wysokościową pobraną z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego z naniesionym schematem planowanych czynności, robót lub urządzeń wodnych i zasięgiem ich oddziaływania lub inną mapę uwierzytelnioną przez organ państwowej służby geodezyjnej i kartograficznej;
• odpowiednie szkice lub rysunki (nie muszą być wykonane przez osobę z uprawnieniami – inwestor sam może je wykonać, jeśli uzna, że są konieczne; przykładowo może to być rysunek planowanego pomostu);
• wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku jego braku – decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego albo decyzję o warunkach zabudowy, jeżeli są wymagane (to, czy decyzja jest wymagana, wynika z przepisów Prawa budowlanego. Warto wiedzieć, że najnowsze orzecznictwo sądów administracyjnych stoi na stanowisku, że decyzja o warunkach zabudowy nie jest wymagana dla inwestycji, których wykonanie nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę);
• zgodę właściciela urządzenia wodnego, które jest niezbędne do wykonania planowanych czynności, robót lub urządzeń wodnych (jeśli właścicielem nie jest wnioskodawca);
• potwierdzenie wniesienia opłaty w wysokości 87 zł na rachunek bankowy Wód Polskich.

Gdzie złożyć zgłoszenie wodnoprawne

Zgłoszenie wodnoprawne składa się u właściwego miejscowo kierownika nadzoru wodnego Wód Polskich. Informację, gdzie znajduje się najbliższy nadzór wodny, możemy uzyskać z mapy dostępnej pod adresem internetowym: https://wodypolskie.bip.gov.pl/mapa/mapa.html.

Co ważne, zgłoszenia wodnoprawnego należy dokonać przed terminem zamierzonego rozpoczęcia wykonywania czynności, robót lub korzystania z urządzeń wodnych.

Zgłoszenie wodnoprawne nie zastępuje formalności budowlanych

Wręcz przeciwnie – zgłoszenie wodnoprawne musi zostać przyjęte przed uzyskaniem decyzji o pozwoleniu na budowę oraz przed dokonaniem zgłoszenia budowy lub wykonania robót budowlanych (art. 388 Prawa wodnego).

Przykładowo, wykonanie przepustu o średnicy do 100 cm nie wymaga ani uzyskania pozwolenia na budowę, ani dokonania zgłoszenia organowi administracji architektoniczno-budowlanej (zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 11b Prawa budowlanego). Jeśli więc inwestor wykona przepust o średnicy 80 cm, to jedyną formalnością będzie zgłoszenie wodnoprawne. Jeżeli jednak przepust ma mieć średnicę 120 cm, to inwestor najpierw musi dokonać skutecznego zgłoszenia wodnoprawnego, a następnie uzyskać pozwolenie na budowę.

Podobnie będzie w wypadku budowy pomostu. Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 16 Prawa budowlanego na zgłoszenie można wybudować pomost o długości całkowitej do 25 m i wysokości, liczonej od korony pomostu do dna akwenu, do 2,50 m, służący do cumowania niewielkich jednostek pływających, jak łodzie, kajaki, jachty, czy uprawiania wędkarstwa, rekreacji. Natomiast wykonanie pomostu o innych parametrach wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. Jednak niezależnie od tego, czy inwestor będzie się starał o pozwolenie na budowę, czy o przyjęcie zgłoszenia, wcześniej będzie musiał dokonać także zgłoszenia wodnoprawnego (gdy pomost ma mieć szerokość do 3 m i długość całkowitą do 25 m) lub uzyskać pozwolenie wodnoprawne (w razie większych wymiarów pomostu).

Co po dokonaniu zgłoszenia wodnoprawnego

Prace podlegające obowiązkowi zgłoszenia wodnoprawnego można rozpocząć, jeżeli w terminie 30 dni od doręczenia zgłoszenia organ nie wniesie sprzeciwu (wydając stosowną decyzję).

Inwestor nie musi się obawiać, że brak jakiegoś dokumentu spowoduje od razu wniesienie sprzeciwu. W takiej sytuacji nadzór wodny nakłada na zgłaszającego, w drodze postanowienia, obowiązek uzupełnienia w określonym terminie brakujących dokumentów lub informacji, a dopiero w razie ich nieuzupełnienia – wnosi sprzeciw.

Informację o aktualnym stanie sprawy można uzyskać na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Wód Polskich. Urzędnicy nadzoru wodnego mają bowiem obowiązek zamieścić tam w terminie 7 dni od:

• doręczenia zgłoszenia – informację o dokonaniu zgłoszenia, zawierającą imię i nazwisko albo nazwę dokonującego zgłoszenia, oraz o zakresie tego zgłoszenia;
• wniesienia sprzeciwu – informację o dacie jego wniesienia;
• upływu terminu na wniesienie sprzeciwu – informację o braku wniesienia sprzeciwu.

Składający zgłoszenie może też złożyć wniosek o wydanie zaświadczenia o braku sprzeciwu i na tej podstawie rozpocząć prace. Zaświadczenie to przyda się także, jeżeli inwestycja wymaga uzyskania pozwolenia na budowę albo dokonania zgłoszenia zamiaru budowy lub wykonania robót budowlanych.

Musimy też pamiętać, że jeśli nie rozpoczniemy prac przed upływem trzech lat od terminu określonego w zgłoszeniu wodnoprawnym, stanie się ono bezprzedmiotowe. Oznacza to, że trzeba będzie ponownie zgłosić zamiar wykonania danych obiektów lub czynności (chyba że z nich zrezygnujemy).

Kiedy nadzór wodny wniesie sprzeciw do zgłoszenia wodnoprawnego

Sprzeciw może zostać wniesiony nie tylko w razie nieuzupełnienia dokumentów, lecz także wtedy, gdy wykonywanie czynności, robót lub urządzeń wodnych, a także korzystanie z wód:

• jest objęte obowiązkiem uzyskania pozwolenia wodnoprawnego;
• narusza ustalenia planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza, planów ochrony i planów zadań ochronnych dla obszarów chronionych, planu zarządzania ryzykiem powodziowym, planu przeciwdziałania skutkom suszy, programu ochrony wód morskich, krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, decyzji o warunkach zabudowy i decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego;
• nie spełnia wymagań ochrony zdrowia ludzi, środowiska, ochrony przyrody i dóbr kultury wpisanych do rejestru zabytków oraz wynikających z przepisów ustawy oraz przepisów odrębnych;
• narusza interesy osób trzecich, w tym właściciela wód;
• zagraża osiągnięciu celów środowiskowych określonych w Prawie wodnym.

Za datę wniesienia sprzeciwu uznaje się dzień nadania decyzji w placówce Poczty Polskiej, a w przypadku doręczenia elektronicznego – dzień wprowadzenia do systemu teleinformatycznego.

Co nie wymaga zgłoszenia wodnoprawnego

Część inwestycji została wyłączona z obowiązku uzyskania  dokonania zgłoszenia wodnoprawnego oraz pozwolenia wodnoprawnego. Zgodnie z art. 395 Prawa wodnego takich formalności nie wymaga między innymi:

• wycinanie roślin z wód lub brzegu w związku z utrzymywaniem wód, śródlądowych dróg wodnych oraz remontem urządzeń wodnych;
• wykonanie pilnych prac zabezpieczających w okresie powodzi;
• wykonanie urządzeń wodnych do poboru wód podziemnych na potrzeby zwykłego korzystania z wód z ujęć o głębokości do 30 m;
• rybackie korzystanie ze śródlądowych wód powierzchniowych;
• pobór wód powierzchniowych lub wód podziemnych w ilości średniorocznie nieprzekraczającej 5 m³ na dobę oraz wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi w ilości nieprzekraczającej łącznie 5 m³ na dobę, na potrzeby zwykłego korzystania z wód;
• zatrzymywanie wody w rowach;
• hamowanie odpływu wody z obiektów drenarskich;
• przechwytywanie wód opadowych lub roztopowych za pomocą urządzeń melioracji wodnych.

Podstawa prawna:

Ustawa z 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (t.j. DzU z 2018 r. poz. 2268 z późn. zm.)

Martyna Sługocka