Spis treści
Budynki czy parki wpisane do rejestru zabytków często bywają miejscami montażu reklam. Pojawiają się one w trakcie remontów, ale właściciele lub zarządcy nieruchomości mogą umożliwić umieszczenie reklam czy szyldów również i w trakcie normalnego funkcjonowania obiektu. Wszystkie tego typu praktyki w odniesieniu do zabytków wymagają stosownego pozwolenia konserwatora zabytków, a czasami i innych urzędów. Jakie przepisy regulują umieszczanie reklam na obiektach zabytkowych? Co grozi za ich nieprzestrzeganie? Jak złożyć wniosek o pozwolenie umieszczenia reklamy na obiekcie zabytkowym?
Reklamy i szyldy na zabytkach
Zasadniczo można je podzielić na dwie kategorie – stałą i czasową.
Stałe reklamy to najczęściej szyldy czy tabliczki z nazwami instytucji, firm czy innych podmiotów, które zajmują pomieszczenia lub cały obiekt.
Reklamy czasowe pojawiają się najczęściej w czasie przeprowadzania remontów. Są to siatki ochronne z nadrukami rozpinane na rusztowaniach lub dodatkowe elementy mocowane na siatkach ochronnych. To bardzo popularna forma reklamowa praktykowana niemal na całym świecie.
Reklamy na obiekcie zabytkowym często w znaczący sposób zasilają fundusze jego administrowania. Jest to często spotykana praktyka wśród właścicieli obiektów historycznych, którzy jednak muszą pamiętać, że w każdym przypadku muszą wystąpić o formalne pozwolenie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (WKZ), a czasem i innych urzędów, jeśli wymaga tego zakres prac montażowych.
Regulacje związane z umieszczaniem reklamy na zabytkach
Najważniejszym zbiorem przepisów, w których znajdują się uregulowania związane z tą kwestią jest Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 r. Odpowiednie zapisy znajdują się również i w innych aktach prawnych, m.in. Prawie budowlanym z dnia 7 lipca 1994 r. czy ustawie o drogach publicznych z dnia 21 marca 1985 r. i ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r.
Prawo budowlane ma zastosowanie np. w przypadku umieszczania na zabytkach tablic lub innych urządzeń reklamowych, wymagających robót budowlanych. Takie postępowanie wiąże się bowiem z wystąpieniem o pozwolenie na budowę. W określonych przypadkach umieszczenia reklamy na zabytku może znajdować zastosowanie także ustawa o drogach publicznych. W takim wypadku przed montażem trzeba uzyskać zezwolenie zarządcy drogi.
Pozwolenie na umieszczenie reklamy
Pozwolenie od konserwatora zabytków wymagają:
- tablice reklamowe do ekspozycji reklamy wraz z elementami konstrukcyjnymi i zamocowaniami
- banery reklamowe
- napisy
- reklamy naklejane na okna budynków
- reklamy umieszczane na rusztowaniu, ogrodzeniu lub wyposażeniu placu budowy
- tablice świetlne
Pozwolenie wydawane jest na wniosek osoby fizycznej lub jednostki organizacyjnej posiadającej tytuł prawny do korzystania z zabytku (np. własność, użytkowanie wieczyste, trwały zarząd) albo inne prawo do korzystania z zabytku (np. najem, dzierżawa, użyczenie) – za zgodą właściciela.
Wniosek o pozwolenie montażu reklamy na zabytku
Wniosek składany jest do urzędu Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków odpowiedniego dla miejsca umieszczenia reklamy. Może być złożony osobiście lub listownie. Musi zostać złożony przed rozpoczęciem robót. Urząd sprawdza wniosek i jeśli nie stwierdza braków formalnych w ciągu miesiąca wydaje decyzję; w wyjątkowych przypadkach wydanie decyzji trwa dłużej do ok. 2 miesięcy.
Jeżeli wniosek zawiera braki formalne (np. pomyłki, braki w danych, brak dokumentów), to urząd wzywa do poprawy błędów i uzupełniania braków w wyznaczonym terminie - co najmniej 7 dni. W przypadku braku opłaty skarbowej za wydanie pozwolenia urząd wyznacza termin do zapłaty - od 7 do 14 dni. W przypadku braku usunięcia błędów i braków we wniosku oraz niedołączenia dowodu opłaty skarbowej w wyznaczonym terminie urząd zawiadamia o braku możliwości załatwienia sprawy.
Montaż reklamy bez zezwolenia - konsekwencje
Gdy na zabytku wpisanym do rejestru reklamy zostały umieszczone bez wymaganego pozwolenia lub w sposób odbiegający od zakresu i warunków określonych w pozwoleniu, Wojewódzki Konserwator Zabytków wydaje decyzję nakazującą przywrócenie zabytku do poprzedniego stanu lub uporządkowanie terenu, określając termin wykonania tych czynności (art. 45 ust. 1 pkt 1 ustawy o zabytkach).
Kto bez pozwolenia umieszcza na zabytku wpisanym do rejestru: urządzenie techniczne, tablicę reklamową lub urządzenie reklamowe w rozumieniu art. 2 pkt 16b i 16c ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, lub napis, podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny (Art 118 ustawy o ochronie zabytków).
Urządzenia techniczne - reklamy umieszczone bez pozwolenia na zabytku mogą zostać przejęte przez urząd.
Za zniszczenie lub uszkodzenie zabytku można zostać ukaranym pozbawieniem wolności od 6 miesięcy do 8 lat. Kwestie związane z postępowaniami karno-sądowymi regulowane są na podstawie Kodeksu wykroczeń i Kodeksu postępowania administracyjnego.
Odwołanie – zmora konserwatorów zabytków
Osobie niezadowolonej z decyzji konserwatora o usunięciu reklamy przysługuje prawo odwołania do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków lub do organu wyższego stopnia, czyli ministra właściwego do spraw kultury i dziedzictwa narodowego. Nie ma ograniczeń w zakresie treści odwołania i nie trzeba podawać żadnego uzasadnienia. Wystarczy tylko wyrażenie niezadowolenia, co jest wystarczające do uznania skuteczności odwołania.
Odwołanie należy wnieść w terminie do 14 dni od dnia dostarczenia nakazu. Jest on składane do organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał nakaz. Jeśli nakaz wydał WKZ, to za jego pośrednictwem wnosi się odwołanie do ministra kultury. W przypadku podtrzymania decyzji przysługuje kolejne odwołanie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, a następnie Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA), co wydłuża okres ostatecznej egzekucji decyzji konserwatora zabytków. Może on rozpocząć postępowanie egzekucyjne dopiero po uprawomocnieniu się wyroku NSA.
źródła: gov.pl, ochronazabytkow.nid.pl
Zobacz także: Torhaus z Działoszyna - dzisiaj zaniedbany, ale jest szansa na ratunek
