Taksa notarialna 2022 - wysokość opłat notarialnych przy zakupie nieruchomości

Taksa notarialna to wynagrodzenie, jakie pobiera notariusz za udokumentowanie danej czynności prawnej. Sprawdzamy, jakie są maksymalne stawki taksy notarialnej. Jakie opłaty wiążą się z zakupem nieruchomości.

Decydując się na zakup nieruchomości musimy pamiętać, że koszty jakie poniesiemy to nie tylko cena działki wskazana w ogłoszeniu. Z transakcją kupna nieruchomości wiąże się bowiem cały szereg niezbędnych opłat i niestety wcale nie są to groszowe sprawy. Część z tych opłat to kwoty stałe, natomiast na pozostałe mamy pośredni wpływ. Dowiedzmy się zatem, za co i ile zapłacimy kupując nieruchomość w 2020 r.? Jakie są opłaty notarialne?

Taksa notarialna stawki

Kalkulując swój budżet przy zakupie nieruchomości warto od początku uwzględniać w nim tzw. koszty notarialne, które obejmują takie wydatki jak taksa notarialna, odpisy notarialne czy wpis do księgi wieczystej. Trzeba też pamiętać o podatkach. O ile np. opłaty sądowe mają stałe wartości, o tyle podatki zależą od ceny działki, a wynagrodzenia od naszej indywidualnej umowy z notariuszem.

Taksa notarialna to wynagrodzenie, jakie pobiera notariusz za udokumentowanie danej czynności prawnej. Maksymalne stawki tego wynagrodzenia określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1473 ze zm.; dalej: rozporządzenie).

Jak policzyć taksę notarialną

Zapamiętaj! Stawki taksy notarialnej podane w powyższej tabeli to kwoty maksymalne, co oznacza, że w zależności od indywidualnych okoliczności notariusz może ustalić dla nas inną (np. bardziej atrakcyjną) stawkę. Ponadto, rzeczywistą kwotę taksy notarialnej otrzymamy dopiero doliczając do niej podatek VAT.

Inne opłaty notarialne

To jednak nie koniec kosztów, jakie poniesiemy u notariusza. Pozostałe opłaty notarialne to:

• Odpis aktu notarialnego

Jest to wypis oryginalnego dokumenty posiadający taką samą moc prawną i treść co pierwowzór. Przy zakupie nieruchomości konieczny będzie jeden egzemplarz dla nas oraz w zależności od potrzeb kolejny (np. dla banku). Koszt odpisu aktu notarialnego ustalany jest indywidualnie przez notariusza i liczony od każdej strony dokumentu. Koszt sporządzenia odpisu aktu notarialnego to kwota między 6 zł a 20 zł za stronę. Do tej kwoty należy jeszcze doliczyć podatek VAT;

• Opłata za wpis prawa własności w księdze wieczystej

Jest to opłata stała, która bez względu na wartość nieruchomości wynosi zawsze 200 zł;

• Opłata założenie księgi wieczystej

Jeśli zakupiona przez nas nieruchomość nie posiada jeszcze księgi wieczystej, konieczne jest jej założenie w celu określenia stanu prawnego nieruchomości. Możemy to zrobić samodzielnie bądź zlecić tę czynność notariuszowi. Opłata sądowa za księgi wieczystej to kwota stała, która wynosi 60 zł;

• Opłata za wpis hipoteki do księgi wieczystej

W przypadku gdy nasza nieruchomość obciążona jest hipoteką, informację taką również musimy zamieścić w księdze wieczystej. Jest to kolejna niezmienna opłata w wysokości 200 zł.

Wszystkie powyższe opłaty uiszczamy u notariusza. Następnie notariusz zawiadamia o zmianach sąd, ten zaś dokonuje w księdze wieczystej wpisu o nowym właścicielu. Opłacenie podatku od czynności cywilnoprawnych również należy do notariusza.

Dodatkowe opłaty przy zakupie nieruchomości

Niestety na opłatach notarialnych nie kończą się koszty, jakie poniesiemy przy zakupie nieruchomości. Jeśli bowiem naszą nieruchomość kupujemy na rynku wtórnym, musimy jeszcze pamiętać o podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu nabycia nieruchomości. Opłata ta wynosi 2% wartości nieruchomości i pobierana jest przez notariusza podczas podpisywania aktu notarialnego.

Nie przegap: Zgłoszenie nabycia nieruchomości: jak wypełnić druk IN-1 >>>

W przypadku gdy kupujemy nieruchomość na kredyt hipoteczny, ponosimy jeszcze dodatkową stałą opłatę z podatku od czynności cywilnoprawnych za ustanowienie hipoteki zabezpieczającej istniejące wierzytelności. Wynosi ona 19 zł lub 0,1% od kwoty nieruchomości, w przypadku gdy jest to hipoteka kaucyjna.

Kolejna kwestia to ewentualne wynagrodzenie dla agencji nieruchomości. Jeśli korzystaliśmy z usług takiej firmy, do wszystkich omówionych już kosztów  musimy jeszcze dorzucić prowizję dla biura nieruchomości. W praktyce zazwyczaj jest to kwota w wysokości 2-3% od wartości transakcji.

Poniższa tabela zawiera zestawienie podstawowych kosztów, jakie poniesiemy przy zakupie nieruchomości za gotówkę w 2020 r.

Opłaty zakup nieruchomości

Opłata dla agencji nieruchomości - jaka prowizja?

Planując kupno nieruchomości często zastanawiamy się, czy skorzystać z usług agencji nieruchomości, czy zająć się tym osobiście i dokonać zakupu bezpośrednio u sprzedawcy (dewelopera). W większości przypadków decydującym czynnikiem okazuje się prowizja, jaką należy zapłacić za pośrednictwo agencji. Jednak wielu nabywców nieruchomości nie ma pojęcia o tym kto w takim układzie, ile i za co płaci.

W praktyce polskiego rynku nieruchomości możemy spotkać się z kilkoma sposobami naliczania prowizji:

• od sprzedającego,
• od kupującego
• od obydwu stron transakcji jednocześnie.

Najczęściej prowizja pośrednika nieruchomości pobierana jest w formie procentu od wartości transakcji. Zdecydowanie rzadziej jest to kwota stała lub też połączenie stałej kwoty i procentu od transakcji lub negocjacji.

Najbardziej popularnym rozwiązaniem jest ustalenie prowizji procentowej od wartości transakcji pobieranej jednocześnie od obydwu stron. Zazwyczaj wynosi ona 2-3% od każdej ze stron. W takim przypadku pośrednik nieruchomości zawiera umowę jednocześnie ze sprzedającym oraz kupującym nieruchomość. Trzeba jednak pamiętać, że przy takim rozwiązaniu pośrednik zobowiązany jest do reprezentacji obydwu stron, co dla kupującego z oczywistych względów nie zawsze będzie korzystne. Zachodzi tu bowiem swoisty konflikt interesów i pojawia się uzasadnione pytanie, w jaki sposób możliwe jest wynegocjowanie możliwie najlepszych warunków transakcji, skoro obie strony, mają skrajnie różne interesy. Logiczne jest przecież, że sprzedającemu zależy na sprzedaniu nieruchomości po jak najwyższej cenie, tymczasem w interesie kupującego leży, by kupić możliwie najtaniej. W takim wypadku uczciwy pośrednik może jedynie pomóc stronom dojść do porozumienia na warunkach, które obie zaakceptują. Nie oznacza to, że dla obydwu stron będą to warunki korzystne.

W ostatnim czasie coraz bardziej popularnym rozwiązaniem jest wariant, który opiera się na reprezentowaniu przez agencję wyłącznie sprzedającego. Oczywiście w takim przypadku wynagrodzenie agencji nieruchomości pokrywa sprzedawca. Takie oferty opatrzone są zazwyczaj hasłem „0% prowizji od kupującego” lub też „Kupujący nie płaci prowizji”.

Warto jednak wiedzieć, że dla kupującego wariant ten wcale nie musi okazać się najtańszy. W takim przypadku faktycznie prowizję pośrednika (wynoszącą zazwyczaj około 5% wartości transakcji) pokrywa w całości sprzedający. Jednak rzadko kto wie, że kwota ta ukryta jest wówczas w cenie nieruchomości, a więc w rzeczywistości i tak obciąża ona kupującego. Ponadto, rezygnując z reprezentacji agencji nieruchomości, sam musi troszczyć się o swoje interesy podczas negocjacji.

W praktyce dla kupującego najkorzystniejszym modelem współpracy jest wariant, w którym agencja reprezentuje wyłącznie jego interesy. Wprawdzie w takim przypadku to kupujący musi opłacić prowizję pośrednika (zazwyczaj około 2-3% ceny transakcyjnej), trzeba jednak pamiętać, że to właśnie kupujący ryzykuje najwięcej podczas całej transakcji kupna nieruchomości. Wydając setki tysięcy, a nawet miliony złotych musi być pewny, że cena ta jest adekwatna do kupowanej nieruchomości oraz że wraz z nieruchomością nie nabędzie np. długów poprzedniego właściciela bądź niechcianych lokatorów. To właśnie rolą agenta jest przecież sprawdzenie stanu prawnego nabywanej nieruchomości, wynegocjowanie najlepszych dla kupującego warunków transakcji oraz zabezpieczenie jego interesów w umowie przedwstępnej.

Przeczytaj też: Jak kupić działkę budowlaną? Co sprawdzić przed podpisaniem umowy?

A zatem decydując się na takie rozwiązanie kupujący może być pewien, że pośrednik reprezentuje go w 100% i będzie dążył do możliwie najlepszych dla niego warunków transakcji. Warto też pamiętać, że koszty reprezentacji mogą być negocjowane w umowie z daną agencją, co oznacza, że kupujący i pośrednik mogą ustalić w tym zakresie optymalne dla obu stron warunki.

Opłaty przy zakupie nieruchomości na kredyt

Jeżeli jednak zamierzamy wziąć kredyt, musimy liczyć się ze zwiększeniem ostatecznych kosztów zakupu nieruchomości. W takiej sytuacji dochodzą nam bowiem kolejne opłaty. Część z nich jest obowiązkowa, pozostałe uzależnione są od polityki danego banku, bądź naszych indywidualnych decyzji. Będą to zatem następujące opłaty:

• koszt samego kredytu, czyli odsetki i prowizja,
• podatek od czynności cywilnoprawnych za ustanowienie hipoteki na rzecz banku udzielającego kredytu,
• opłata sądowa za wpis w księdze wieczystej o hipotece,
• ewentualne produkty powiązane banku (np. konto bankowe, karta kredytowa),
• ewentualny operat szacunkowy, czyli wycena nieruchomości (tu cena różni się w zależności od instytucji finansowej, ale zazwyczaj nie więcej niż 1000 zł; najczęściej jest to cena o wiele niższa),
• ewentualne ubezpieczenia (np. ubezpieczenie na życie, ubezpieczenie pomostowe, ubezpieczenie nieruchomości i/lub ubezpieczenie niskiego wkładu własnego. To, czy wszystkie będą konieczne uzależnione jest od wymogów danego banku, a także tego, czy np. udało nam się zgromadzić odpowiednią wysokość wkładu własnego).

W poniższej tabeli przedstawiamy zestawienie dodatkowych opłat, jakie poniesiemy w przypadku zakupu w 2020 r. nieruchomości na kredyt.

Zestawienie dodatkowych opłat przy zakupie nieruchomości na kredyt

Opłaty związane z kupnem-sprzedażą nieruchomości: czy zawsze musi płacić kupujący?

Przepisy ustawy z 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie  (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1192 ze zm.; dalej: upn) nie rozstrzygają jednoznacznie, kto i w jakiej wysokości pokryje opłaty związane z transakcją kupna-sprzedaży nieruchomości. Ustawodawca wskazuje jedynie (nie jest to jednak nakaz), że opłaty notarialne powinny być dzielone po równo pomiędzy kupującego, a sprzedającego. Zgodnie z art. 89 § 1 upn, strony czynności notarialnej odpowiadają solidarnie za wynagrodzenie należne notariuszowi. W praktyce przyjęło się, że to kupujący pokrywa koszty notarialne, jednak wcale nie musi tak być.

Kwestia pokrycia danych kosztów może być bowiem przedmiotem negocjacji pomiędzy sprzedającym i kupującym, co oznacza, że to stron zależy, kto i za co zapłaci. Dobrym rozwiązaniem może być np. podział tych kosztów po połowie. W ramach negocjacji można też uzgodnić ze sprzedającym, że on opłaci podatek albo taksę notarialną, netto lub brutto. Ostateczna decyzja w tej kwestii zależy tylko i wyłącznie od ustaleń pomiędzy sprzedającym a kupującym. Jeśli zaś w umowie brak jakichkolwiek ustaleń stron w sprawie kosztów transakcji, wszystkie opłaty pokrywa kupujący.

Czy można zmniejszyć koszty zakupu nieruchomości?

Koszty związane z transakcją kupna – sprzedaży nieruchomości można oczywiście odpowiednio zmniejszyć. Oczywistym jest, że im niższa cena działki, tym niższy koszt jej zakupu.

Zdaniem wielu kupujących sporą oszczędnością może być kupno działki bezpośrednio od właściciela (dewelopera) bez udziału agencji nieruchomości. Niestety w praktyce nie do końca tak to wygląda. Jak już była mowa powyżej, korzystanie z usług agencji ma dla kupującego wiele korzyści, a rezygnacja z takiego pośrednictwa wiąże się ze sporym ryzykiem i wbrew pozorom często też ze wzrostem ostatecznych kosztów transakcji. 

Można też pokusić się o odpowiedni research na rynku usług notarialnych i wybrać kancelarię notarialną, która oferuje swoje usługi za niższe stawki. Pamiętajmy, że kwoty wskazane w rozporządzeniu, to kwoty maksymalne, co oznacza, że notariusz nie może zażądać od nas więcej, nie ma natomiast żadnych przeszkód by negocjować z nim niższą opłatę. W praktyce na rynku można znaleźć oferty nawet o połowę niższe od maksymalnej stawki za sporządzenie umowy kupna – sprzedaży nieruchomości.

Warto też pamiętać, że ostateczne wynagrodzenie notariusza zależy od zakresu obowiązków, jakie mu powierzyliśmy. Jeśli zatem część z tych obowiązków przejmiemy na siebie, wynagrodzenie to odpowiednio zmaleje. Oczywiście chodzi tu wyłącznie o takie czynności, które możemy wykonać samodzielnie, czyli np. wpis prawa do nieruchomości i samej hipoteki do księgi wieczystej, czy złożenie wniosku o założenie księgi wieczystej.

Niestety wszystkie pozostałe koszty omówione w artykule pozostają niezmienne.

Podstawa prawna:

• Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.);
• Ustawa z 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie  (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1192 ze zm.);
• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1473 ze zm.)