Najpopularniejsze warzywa korzeniowe – siew, pielęgnacja, zbiór
Warzywa korzeniowe to jedne z najczęściej uprawianych warzyw w przydomowych ogrodach i na działkach. Marchew, pietruszka, seler i burak to warzywa bogate w składniki odżywcze. Dowiedz się, kiedy siać, jak pielęgnować i kiedy zbierać warzywa korzeniowe.
Warzywa korzeniowe plasują się ścisłej czołówce warzyw uprawianych w ogrodach przydomowych i na działkach. Posiadają mnóstwo wartości odżywczych i nadają się do przechowywania (odmiany późne), mrożenia oraz suszenia. Niestety, nie zawsze się udają i nie wszędzie dobrze rosną. Często są też atakowane przez choroby i szkodniki. Dlatego jeśli chcemy je uprawiać, powinniśmy dobrze poznać ich wymagania. Do grona najpopularniejszych warzyw korzeniowych zalicza się marchew, pietruszkę, seler korzeniowy i burak ćwikłowy.
>>Przeczytaj też: Warzywa z ogrodu. Zakładamy własny ogród warzywny
Warzywa korzeniowe - przygotowanie podłoża pod uprawę
Przygotowania do uprawy warzyw korzeniowych powinniśmy rozpocząć od wyboru stanowiska i przygotowania podłoża. Rośliny oczekują żyznej, głęboko uprawionej (na głębokość 30-40 cm) i lekko wilgotnej gleby, w której ich korzenie będą mogły dobrze się rozwijać. Gleba twarda, zbita, kamienista lub gliniasta utrudni ich wzrost i spowoduje deformacje korzeni, natomiast lekka i piaszczysta łatwo się przesuszy i nie utrzyma wody. Żadne z warzyw korzeniowych nie będzie też dobrze rosło na glebie świeżo nawożonej obornikiem, na której ich korzenie ulegają deformacji i stają się mniej odporne na przechowywanie. Obornik sprzyja również rozwojowi szkodników (np. połyśnicy marchwianki). Wybierając stanowisko pod uprawę warzyw korzeniowych, należy pamiętać o zasadach zmianowania, unikając sadzenia warzyw korzeniowych po sobie i po innych roślinach z tej samej rodziny botanicznej. Przerwa w uprawie powinna wynosić 3-4 lata, gdyż w tym czasie mogą pozostawać w glebie formy przetrwalnikowe groźnych chorób i szkodników. Pomimo iż warzywa korzeniowe mają podobne oczekiwania względem gleby i stanowiska, ich indywidualne wymagania nieco się różnią.
Warzywa korzeniowe - pietruszka
Pietruszka posiada długi okres wegetacji, dlatego uprawiana jest jako plon główny. Dobrze nosi niskie temperatury (kiełkuje w temperaturze 3 st. C), dlatego jej nasiona można wysiewać wprost do gruntu już na przełomie marca i kwietnia lub pod koniec kwietnia (jeśli korzenie mają być przeznaczone do przechowywania). Nasiona kiełkują długo, bo nawet do 3-4 tygodnie, dlatego trzeba uzbroić się w cierpliwość. Pietruszkę uprawia się na stanowisku w drugim lub trzecim roku po oborniku, na glebie głęboko uprawionej, przepuszczalnej, lekkiej i umiarkowanie wilgotnej, o obojętnym odczynie pH. Pietruszka nie znosi gleb ciężkich, mokrych, gliniastych i kwaśnych, na których jej korzenie się deformują i chorują. Roślina oczekuje również słonecznego i przewiewnego stanowiska. Zbiory korzeni prowadzi się przez cały sezon z przerywki (można zacząć w czerwcu-lipcu), natomiast na zimowe przechowywanie jednorazowo w październiku. Natkę pietruszki zbiera się natomiast sukcesywnie przez cały sezon. Polecane odmiany pietruszki korzeniowej to: Cukrowa, Lenka, Ołomuńcka, Sonata i Warta.
>>Przeczytaj też: Pasternak i pietruszka – czym się różnią?
Autor: www.thinkstockphotos.com
Marchew to najczęściej uprawiane warzywo korzeniowe
Warzywa korzeniowe - marchew
Kolejnym popularnym, ale wymagającym warzywem korzeniowym jest marchew. Podobnie jak pietruszka, roślina ma długi okres wegetacji, dlatego uprawiana jest jako plon główny. Marchew jest odporna na niskie temperatury, dlatego może być wysiewana wprost do gruntu na przełomie marca i kwietnia, a na przechowywanie w połowie maja. Po wysiewach zagony warto okryć cienką włókniną, bo chociaż siewki są dość odporne na chłody, włóknina pomoże ochronić warzywa przed połyśnicą marchwianką. Podobną rolę spełni też sadzenie cebuli lub porów w pobliżu marchwi. Marchew oczekuje stanowiska słonecznego, ciepłego i przewiewnego oraz próchniczego, przepuszczalnego, umiarkowanie wilgotnego podłoża o lekko kwaśnym odczynie. Na glebach ciężkich, gliniastych, zbitych lub świeżo nawożonych obornikiem jej korzenie się deformują. Warzywo ma średnie wymagania pokarmowe, ale jest wrażliwe na niedobory w glebie azotu i potasu. Zbiory korzeni do bezpośredniego spożycia prowadzi się sukcesywnie przez cały sezon (zwykle od czerwca), natomiast korzenie na przechowywanie zbiera się jesienią (w październiku). Polecane odmiany to m.in.:
- Paryska (najwcześniejsza, korzeń kulisty),
- Pierwszy zbiór, Kamila F1, Amsterdamska (wczesne),
- Galicja F1, Lenka (średnio wczesna i średnio późna),
- Flamanka F1, Perfekcja (późne).
>>Przeczytaj też: Naturalne kosmetyki roślinne z własnego ogrodu
Warzywa korzeniowe - burak ćwikłowy
Kolejnym warzywem korzeniowym chętnie uprawianym w ogrodach jest burak ćwikłowy. W przeciwieństwie do dwóch poprzednich gatunków, jest bardziej wrażliwy na niskie temperatury, dlatego jego uprawę z siewu wprost do gruntu rozpoczyna się dopiero w kwietniu, a na zbór jesienny - na przełomie maja i czerwca. Siewki wymagają przerywki, aby ich korzenie miały szansę prawidłowo się rozwijać. Buraki uprawia się w drugim roku po oborniku, na glebach żyznych, próchniczych, zasobnych w wapń, o obojętnym lub lekko zasadowym odczynie pH. W początkowym okresie wzrostu buraki potrzebują stałej i dość wysokiej wilgotności podłoża, później ich zapotrzebowanie na wodę nieco spada. Warzywa mają średnie potrzeby pokarmowe, ale warto zasilać je nawozami zawierającymi bor, mangan i molibden. Buraki oczekują też ciepłego i słonecznego stanowiska, gdyż nie znoszą zacienienia. Zbiory warzywa do bezpośredniego spożycia prowadzi się sukcesywnie, rozpoczynając w lipcu, natomiast korzenie do przechowywania zbiera się jednorazowo w październiku. Polecane odmiany to m.in.: Czerwona Kula, Okrągły Ciemnoczerwony, Patryk, Opolski, Rywal, Astar F1.
Warzywa korzeniowe - seler korzeniowy
Ostatnim warzywem z grona najpopularniejszych warzyw korzeniowych jest seler korzeniowy. Podobnie jak wczesniej opisane warzywa, ma długi okres wegetacji, ale jego nasiona potrzebują wysokich temperatur do kiełkowania, dlatego zwykle uprawia się go z rozsady. Seler korzeniowy jest najbardziej wymagający spośród warzyw korzeniowych. Oczekuje umiarkowanie słonecznego stanowiska (źle znosi wysoką temperaturę) oraz żyznej, stale lekko wilgotnej, ciepłej, próchniczej gleby o obojętnym odczynie pH. Przedsiewnie i pogłównie powinien być zasilany nawozami zawierającymi potas i wapń, natomiast bardzo ostrożnie nawozami azotowymi (silniejszy wzrost liści, tworzenie się w korzeniach przestrzeni powietrznych). Rozsadę wysadza się do gruntu od połowy maja do połowy czerwca, zachowując odstęp między roślinami 30-40 cm. Korzenie zbiera się do bezpośredniego spożycia w miarę dojrzewania, natomiast na przechowywania jednorazowo w październiku. Polecane do uprawy odmiany to m.in.: Albin, Talar, Edward, Denar, Makar, Zagłoba.
>>Przeczytaj też: Jesienne zbiory warzyw korzeniowych (uprawa warzyw korzeniowych na jesienny zbiór)
