Czarne plamy na pomidorach? To sucha zgnilizna. Sprawdź, jak uratować zbiory

Spis treści

1. Przyczyny suchej zgnilizny wierzchołkowej pomidorów
2. Dlaczego wapń jest ważny dla pomidorów?
3. Jak unikać rozwoju suchej zgnilizny na pomidorach?
4. Jak odżywiać pomidory wapniem? Skuteczny oprysk

Przyczyny suchej zgnilizny wierzchołkowej pomidorów

Sucha zgnilizna wierzchołkowa pomidorów nie jest chorobą grzybową, ale jeśli wystąpi z dużym natężeniem, staje się powodem strat w plonach, ponieważ chore owoce nie nadają do zbioru i spożycia. Fizjologiczne reakcje roślin, wywołujące określone objawy (często podobne do objawów chorób grzybowych), to zwykle wynik nieodpowiednich warunków uprawy, niewłaściwego nawożenia, pogody i innych stresów.

Sucha zgnilizna wierzchołkowa to jedna z najczęściej występujących na pomidorach i innych warzywach (np. na papryce) chorób fizjologicznych, spowodowanych niedostatecznym odżywianiem roślin, szczególnie w okresie wykształcania się i dojrzewania owoców. Głównym powodem powstawania brunatnych plam w szczytowej części owoców pomidorów jest niedobór wapnia (Ca), a ten pierwiastek ma fundamentalne znaczenie i jest zbędny w fazie zawiązywania się owoców. Dotknięte chorobą pomidory są oszpecone i nie nadają się do zbioru i konsumpcji, a bez naszej reakcji problem może dotknąć wszystkie uprawiane krzewy pomidorów i innych wrażliwych roślin.

Brak wapnia nie jest jedynym powodem rozwoju choroby, bo sprzyjają jej też wysokie temperatury latem (ponad 30 °C w czerwcu i lipcu), niedostateczna ilość wilgoci w podłożu (np. skąpe podlewanie), przenawożenie (zasolenie gleby i obniżenie pH), co może powodować blokowanie przyswajania wapnia.

Pomidory potrzebują słońca, ale trzeba pamiętać, że stałe, całodzienne, mocne nasłonecznienie i wysokie temperatury nie służą ich rozwojowi i dojrzewaniu. Powstawanie plam na owocach pomidorów jest więc także wynikiem przegrzania tych warzyw (co często ma miejsce w uprawach pod osłonami), a potęguje to dodatkowo zbyt niska wilgotność powietrza.

Do czynników, wpływających na pojawienie się objawów suchej zgnilizny wierzchołkowej zalicza się także zbyt dużą masę liści, co może zaburzać optymalne odżywienie owoców w wapń.

Przeczytaj też: Pomidory na krzakach nie czerwienieją i nie dojrzewają? Sprawdź, co może być tego przyczyną

Dlaczego wapń jest ważny dla pomidorów?

Wapń jest kluczowym mikroskładnikiem, warunkującym między innymi procesy budowy i podziału ścian komórkowych, a także prawidłowe owocowanie pomidorów i innych roślin. Niedostateczny poziom wapnia w tkankach roślin (np. pomidorów, papryki), szczególnie w okresie od zapylenia kwiatów do zawiązywania się pierwszych owoców, powoduje zaburzenia, które skutkują rozwojem suchej zgnilizny wierzchołkowej. Niedobór tego ważnego mikroelementu powoduje więc nieprawidłowości w budowie ścian komórkowych – są one cienkie, niewłaściwie rozwinięte, ciemnieją i zapadają się. Efektem tego są właśnie zmiany (ciemne plamy) na powstających owocach pomidorów.

Jak unikać rozwoju suchej zgnilizny na pomidorach?

Najlepszym sposobem unikania chorób, w tym fizjologicznych, jest zapewnienie roślinom optymalnych warunków uprawy i niezbędnej pielęgnacji, czyli profilaktyka. Warto zadbać o pomidory już na etapie ich sadzenia, a ostatecznym sygnałem do podjęcia odpowiednich działań jest pojawianie się pierwszych brunatnych plam na wierzchołkach owoców.

• W miejscach, gdzie planujemy sadzenie i uprawę pomidorów należy przede wszystkim dobrze przygotować glebę. Wskazane jest usunięcie wszelkich chwastów oraz spulchnienie podłoża i zasilenie go nawozami organicznymi, np. przerobionym kompostem (nie świeżym!) lub granulowanym obornikiem.

• Podczas uprawy pomidorów można też (jeśli jest taka potrzeba) nawozić je mieszankami mineralnymi przeznaczonymi dla tych warzyw.

• Po zauważeniu pierwszych objawów choroby można zbadać odczyn pH gleby, aby sprawdzić czy nie jest on zbyt niski (kwaśny). Jeśli tak jest, trzeba jak najszybciej rozpocząć nawożenie nawozami wapniowymi. Do optymalnego przyswajania wapnia potrzebny jest obojętny odczyn podłoża (pH 7) lub ewentualnie lekko zasadowy.

• Bardzo ważna jest też właściwa regularność podlewania pomidorów w odniesieniu do temperatury, co oznacza, że trzeba nawadniać pomidory systematycznie, ale też nie nadmiernie (najlepiej raz dziennie, ale obficie) i nie polewając liści.

• W uprawie pomidorów w tunelach foliowych lub szklarniach trzeba też zadbać o regularne wietrzenie, aby temperatura wewnątrz nie była zbyt wysoka.

• Pomidory uprawiane w pojemnikach (doniczkach, skrzynkach), wymagają odpowiedniego podłoża, regularnego podlewania, a także zasilenia nawozami (w tym wapniowymi).

• Dla ograniczenia skutków wysokich temperatur i przegrzania roślin latem, wskazane jest również ściółkowanie gleby pod pomidorami (np. słomą, suchymi ścinkami trawy po koszeniu), a także zacienianie pomidorów (np. siatką cieniującą) w czasie największych upałów.

• Aby unikać suchej zgnilizny, ale też innych chorób, trzeba również zachowywać właściwe odstępy między roślinami oraz uszczykiwać/usuwać liście (w razie potrzeby), by ograniczać nadmierne ulistnienie sadzonek.

Jak odżywiać pomidory wapniem? Skuteczny oprysk

Aby ustrzec się suchej zgnilizny lub szybko hamować jej rozwój, trzeba przede wszystkim zapewnić odpowiedni poziom wapnia w tkankach pomidorów, szczególnie w okresie kwitnienia i zawiązywania owoców. Najszybszym i dość łatwym działaniem interwencyjnym jest zasilanie dolistne, z zastosowaniem dostępnych w sprzedaży nawozów wapniowych rozpuszczalnych w wodzie (np. saletry wapniowej lub innych odżywek do pomidorów). Po przygotowaniu roztworu w odpowiednich proporcjach) opryskuje się nim pomidory przy opryskiwacza. Dzięki tej formie nawożenia, wapń z roztworu szybko wchłania się przez nadziemne części rośliny.

Domową odżywką (nawozem), która odżywia pomidory (w tym także w wapń), ale też chroni przed chorobami jest wodny roztwór drożdży. Zwykłą kostkę drożdży piekarskich wystarczy rozpuścić w 10 l ciepłej wody, dobrze rozmieszać, ostudzić i już można stosować (np. opryskiwać).

Przeczytaj też: Oprysk z drożdży na pomidory i ogórki