Zabezpieczenie skarpy przed erozją. Jak wykonać i zabezpieczyć skarpę w ogrodzie
Skarpy i wzniesienia sprawiają, że ogród jest bardziej malowniczy. Nie powinniśmy z nich rezygnować tylko dlatego, że obawiamy się kłopotów spowodowanych ewentualnym osuwaniem się i wypłukiwaniem ziemi ze skarpy. Wystarczy odpowiednio ją wykonać i zabezpieczyć. Podpowiadamy, jak to zrobić.
Obrośnięte roślinnością naturalne zbocza są zwykle stabilne i nie muszą być w żaden sposób zabezpieczane. Osuwaniu się ziemi zapobiegają korzenie, kłącza i rozłogi dzikich roślin, które – przerastając glebę – tworzą gęstą sieć. Wystarczy jednak w czasie zakładania ogrodu przekopać podłoże i usunąć naturalną zieleń, by w czasie ulewnego deszczu ziemia spływała wzdłuż stoku. Podobny problem pojawia się na sztucznie usypanych świeżych skarpach, na przykład wokół tarasu. Dlatego należy je odpowiednio wykonać i zabezpieczyć.
Polecany artykuł:
Autor: zdjęcie: Andrzej Szandomirski; projekt domu: Wojciech Jan Spyra; projekt ogrodu: Jarosław Potocki
Rośliny warto posadzić na macie lub siatce, która do czasu, aż się ukorzenią i zarosną podłoże, będzie zapobiegała jego wymywaniu.
Z czego nasyp skarpy?
Do formowania skarp można wykorzystać ziemię z wykopu pod fundament domu. Zwykle jest ona piaszczysto gliniasta i doskonale nadaje się do tego celu. Dobra jest pospółka (naturalna mieszanka piasku i żwiru), którą kupuje się w żwirowniach. Natomiast nie jest polecana glina, ponieważ jest nieprzepuszczalna i mało stabilna – chłonąc wodę, łatwo pęcznieje, a wysychając, pęka. Wzniesień lepiej także nie formować z ziemi o dużej zawartości próchnicy, czyli humusu (wierzchnia, żyzna warstwa podłoża), oraz torfu. Gleby te nierówno osiadają, ponieważ zachodzi w nich proces rozkładu materii organicznej, poza tym łatwo chłoną wodę, która – zamarzając zimą – zmienia objętość i sprawia, że stok „pracuje”.
Przeczytaj też:
- Jak umocnić skarpę. 4 pomysły na zagospodarowanie skarpy w ogrodzie >>>
- Rodzaje gleb ogrodowych: gleba piaszczysta, gliniasta, piaszczysto-gliniasta >>>
- Co to jest humus, jak go wykorzystać w uprawie roślin i w ogrodzie? >>>
W ogrodzie najlepiej wyglądają skarpy o łagodnych zboczach, których nachylenie nie przekracza 40°. Nie tylko ładnie wpisują się w przestrzeń, ale trudniej ulegają erozji i są łatwiejsze w pielęgnacji. Należy je wykonywać stopniowo, sypiąc kolejne warstwy gleby grubości do 30 cm, i dokładnie je ubijać, na przykład zagęszczarką. Jeżeli na wzniesieniu będą sadzone rośliny, jako ostatnią warstwę układa się żyzną ziemię – w miejscu trawnika 15 cm, tam, gdzie będą byliny, 25 cm, pod krzewy 40 cm. Można też poczekać, aż skarpa sama osiądzie, ale to trwa nie mniej niż pół roku i w tym czasie zbocze narażone jest na erozję.
Polecany artykuł:
Trawa na skarpie
Często do stabilizacji skarp wykorzystuje się darń. Trawy mają rozgałęzione i gęste systemy korzeniowe, które z upływem czasu przeplatają się i tworzą bardzo gęstą matę. Zanim to jednak nastąpi, nasiona i młode, kiełkujące siewki są narażone na spłukanie ze zbocza, na przykład w czasie podlewania czy deszczu. Dlatego najskuteczniejszym sposobem na murawę na zboczu jest założenie trawnika z rolki. Darń rozkłada się na wyrównanym i zwałowanym podłożu, na warstwie urodzajnego humusu (powinna mieć 10-15 cm). Płaty darni należy układać wzdłuż skarpy, a nie w poprzek, ciasno jedna przy drugiej, tak by mijały się jak cegły w murze. Warto je na górze przybić do gruntu drewnianymi kołkami, na głębokość 25-30 cm. Zapobiegnie to przesuwaniu się ich w dół.
Przeczytaj też:
Rośliny na skarpę ogrodową
Sprawdzonym sposobem zabezpieczenia skarpy przed erozją gruntu jest obsadzenie jej roślinami. Szczególnie polecane są gatunki zadarniające, które tworzą silne rozłogi lub kłącza oraz rozgałęzione i długie korzenie. Ziemia na skarpie szybciej przesycha, dlatego lepiej wybierać rośliny wytrzymałe na okresową suszę. Przed ich posadzeniem należy użyźnić podłoże na przykład kompostem. Rozkłada się jego warstwę grubości 5 cm, miesza z glebą ogrodową, a następnie ubija grunt. Można też przywieźć żyzną ziemię z zewnątrz. Ważne, by warstwa humusu miała około 25 cm w miejscu sadzenia bylin i 40 cm tam, gdzie będą rosły krzewy. Im stok jest bardziej stromy, tym gęściej należy rozmieścić rośliny.
Warstwa ochronna na skarpę
Zanim rośliny przerosną i zwiążą podłoże, skarpa narażona jest na erozję. Wystarczą deszcz czy silny wiatr, który poderwie cząstki ziemi. Można temu zapobiec, przykrywając zbocze materiałem ochronnym, i dopiero w nim posadzić rośliny. Do stabilizowania nasypów wykorzystywane bywają maty szkółkarskie i włóknina ogrodowa, nie jest to jednak najlepsze rozwiązanie. Można nimi umocnić niewielkie skarpy, na przykład usypane wokół tarasu, jeżeli jednak wzniesienie jest duże, lepiej zastosować materiały, które są specjalnie do tego przeznaczone, m.in. biomasy i biosiatki, geomaty przeciwerozyjne, geosiatki komórkowe, czy różnego rodzaju okładziny z paneli.
